Thành phố Nam Định chủ động nâng cao năng lực thoát nước đô thị

Thời gian gần đây, tình trạng ngập úng mỗi khi có mưa to trên địa bàn thành phố Nam Định đang có xu hướng gia tăng, ảnh hưởng không nhỏ đến sinh hoạt, giao thương của người dân. Theo thống kê của UBND thành phố Nam Định, trong năm 2022 trên địa bàn thành phố có 7 đợt mưa vừa, mưa to trên diện rộng, đặc biệt có những đợt mưa rất lớn, kéo dài như trận mưa ngày 12-8 hoặc trận mưa kéo dài 2 ngày (từ ngày 8 đến ngày 9-9) với lượng mưa từ 288-312mm, gây ngập vùng trũng thấp và đô thị (có địa điểm ngập sâu hơn 1m)... làm nhiều phương tiện ô tô, xe máy hư hỏng nặng. Để ứng phó và giải quyết tình trạng ngập úng trong mùa mưa bão năm nay, thành phố Nam Định đang tích cực triển khai các giải pháp, chuẩn bị các điều kiện sẵn sàng xử lý các tình huống, hạn chế thấp nhất những ảnh hưởng của mưa lũ đối với đời sống sinh hoạt của người dân.

Cải tạo, nâng cấp hệ thống cống thoát nước và vỉa hè tuyến đường Minh Khai để tăng năng lực thoát nước đô thị.

Thành phố Nam Định hiện đang sử dụng hệ thống thoát nước chung có kết cấu hỗn hợp với các đường cống chính đã được kín hóa, tổng chiều dài gần 50km; hệ thống 2 trạm bơm gồm: trạm bơm Kênh Gia công suất 43 nghìn m³/giờ và trạm bơm Quán Chuột có công suất 57 nghìn m³/giờ. Các trạm bơm được UBND thành phố quản lý, duy tu thường xuyên đảm bảo sẵn sàng hoạt động 24/24 giờ. Trên địa bàn có 60ha hồ điều hòa, gồm các hồ: Vị Xuyên, Vị Hoàng, Truyền Thống, Sơn Nam, An Trạch, Bảo Bối, Năng Tĩnh, Đầm Đọ, Đầm Bét, Hàng Nan… Để nâng cao năng lực thoát nước đô thị, UBND thành phố đã yêu cầu Công ty Cổ phần Công trình đô thị Nam Định tăng cường nạo vét các tuyến mương, cống (khối lượng nạo vét năm 2022 là 5.200m³ bùn); tích cực khơi thông các dòng chảy đảm bảo thoát nước kịp thời; duy tu, bảo dưỡng các máy bơm tại trạm bơm Quán Chuột và trạm bơm Kênh Gia đáp ứng nhu cầu thoát nước đô thị.

Mặc dù vậy, hiện nay trên địa bàn thành phố vẫn còn một số tuyến đường, phố và khu vực thường bị ngập cục bộ; ngập sâu (từ 20cm trở lên) khi có mưa to, kéo dài như: Ngã tư đường Trần Hưng Đạo - Phan Đình Phùng (khu vực chân cầu Đò Quan), đường Trần Hưng Đạo (đoạn cổng chợ Mỹ Tho, đoạn kéo dài ven hồ Truyền Thống), Hàn Thuyên - Hùng Vương và Chùa Cả, Hàng Tiện, Hàng Cấp, chợ Diên Hồng, đầu đường Quang Trung (Trung tâm Đăng kiểm cũ), ngã 6 Năng Tĩnh - Văn Cao, đường Bến Thóc, Ngô Quyền, Máy Tơ... Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là do địa hình trũng thấp nên khi có mưa to, toàn bộ nước mưa ở những vị trí khác chảy dồn về khiến lượng nước vượt quá khả năng tiêu của hệ thống cống. Hiện nay hệ thống cống thoát nước thành phố được xây dựng từ lâu, có nhiều cống được xây dựng từ thời Pháp thuộc hoặc xây dựng không đồng bộ, chắp vá, tiết diện cống nhỏ không bảo đảm tiêu thoát nước khi mưa lớn. Một số tuyến cống của các tuyến đường chưa được thông nên gây khó khăn cho việc tiêu thoát nước.

Với sự giúp đỡ của cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA), thành phố Nam Định đã lập được quy hoạch hệ thống thoát nước mưa và nước thải. Trong điều kiện nguồn ngân sách Nhà nước còn hạn chế, thành phố sẽ tích cực tìm kiếm, bố trí các nguồn kinh phí để từng bước cải tạo, đầu tư mới, đảm bảo hệ thống thoát nước thải theo quy hoạch; trong đó ưu tiên cải tạo trước các trọng điểm ngập úng. Trong năm 2021, thành phố đã đầu tư xây dựng và hoàn thành đưa vào sử dụng các công trình góp phần nâng cao năng lực thoát nước gồm: Cống thoát nước đường Kênh (đoạn từ đường Đông A đến cống Quán Tây), cống thoát nước Mạ Điện đoạn từ đường Nguyễn Văn Trỗi đến đường Song Hào. Bên cạnh đó, thành phố cũng tập trung triển khai hoàn tất thủ tục hoặc đang tiến hành thi công các dự án góp phần nâng cao năng lực thoát nước đã được HĐND tỉnh, HĐND thành phố phê duyệt quyết định đầu tư, gồm: Dự án xây dựng cải tạo kín hóa 1.800m tuyến thoát nước Kênh Gia, đoạn từ đường Phạm Ngũ Lão đến đường Trần Huy Liệu phường Mỹ Xá với tổng kinh phí 122,5 tỷ đồng, được HĐND tỉnh phê duyệt chủ trương giai đoạn 2021-2024; dự án cải tạo nâng cấp vỉa hè, hệ thống cống thoát nước đường Nguyễn Du (từ đường Hùng Vương đến đường Lê Hồng Phong) với tổng kinh phí 14 tỷ 820 triệu đồng; dự án cải tạo tuyến cống thoát nước nối từ cống đường Trần Hưng Đạo đến cống đường Thượng Lỗi. Để tiếp tục nâng cấp cảnh quan xứng tầm đô thị văn minh, hiện đại UBND thành phố đã trình HĐND thành phố cho phép đầu tư thực hiện 9 dự án nâng cấp hè đường, đồng thời cải tạo, nâng cấp hệ thống cấp thoát nước, điện chiếu sáng đồng bộ trên các tuyến đường trên địa bàn với tổng mức đầu tư trên 88,1 tỷ đồng. Những tháng đầu năm 2023, trên địa bàn thành phố đang triển khai đồng loạt một số dự án cải tạo, nâng cấp các tuyến đường, phố như: Hàn Thuyên (đoạn từ đường Hùng Vương đến đường Phù Nghĩa); đường Hai Bà Trưng (đoạn từ đường Bà Triệu đến đường Phan Đình Phùng); đường Minh Khai (đoạn từ Hùng Vương đến Mạc Thị Bưởi và đoạn từ Mạc Thị Bưởi đến Hàng Đồng). Dự án cải tạo, nâng cấp đường Hàn Thuyên (đoạn từ đường Hùng Vương đến đường Phù Nghĩa) có tổng mức đầu tư là 14,992 tỷ đồng đã hoàn thành xây mới cống thoát nước B400 dài 310m, lát đá vỉa hè được 3.900m2, bó vỉa đá 550m; đang tiếp tục thi công cống B1000x1000 và cống B1000x600. Công trình cải tạo, nâng cấp hè đường Hai Bà Trưng (đoạn từ đường Bà Triệu đến đường Phan Đình Phùng) với tổng mức đầu tư hơn 5,9 tỷ đồng với các hạng mục lát gạch màu ghi đá vỉa hè, thay thế hệ thống chiếu sáng công cộng; cải tạo hệ thống thoát nước. Công trình cải tạo, nâng cấp hè và hệ thống cống thoát nước tuyến đường Minh Khai (đoạn từ Hùng Vương đến Mạc Thị Bưởi và đoạn từ Mạc Thị Bưởi đến Hàng Đồng) là công trình giao thông đô thị cấp III và công trình hạ tầng kỹ thuật cấp IV. Công trình được xây dựng nhằm đảm bảo giao thông, tiêu thoát nước, mỹ quan đô thị, đồng bộ hạ tầng kỹ thuật khu vực. Mặt hè được lát gạch Terrazo màu ghi giả đá và lót lớp nilon chống mất nước khi đổ bê tông móng hè... công trình với tổng mức đầu tư hơn 7,9 tỷ đồng. 

Để nâng cao hiệu quả tiêu thoát nước, ứng phó với tình trạng thiên tai diễn biến ngày càng phức tạp, cực đoan, UBND thành phố Nam Định chỉ đạo đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ và nhân dân; chỉ đạo tăng cường công tác quản lý Nhà nước đối với hệ thống hạ tầng kỹ thuật thoát nước bảo đảm hoạt động, khả năng tiêu thoát nước; tuyên truyền, vận động các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân không lấn chiếm, xả rác, xây bít cống, cửa ghi tiêu nước. Chỉ đạo Công ty Cổ phần Công trình đô thị Nam Định tập trung huy động lực lượng tổ chức duy tu, nạo vét bùn trên các tuyến cống, hố ga, vớt bèo, rác cửa xả, nhặt thu gom phế thải và làm cỏ mái kênh tiêu, tăng tiết diện dòng chảy để tăng năng lực thoát nước. Bảo dưỡng, vận hành trạm bơm, bố trí lực lượng thường trực 24/24 giờ để vớt bèo, rác tại các trạm bơm Kênh Gia, Quán Chuột; thực hiện bơm tiêu nước đệm và duy trì mực nước thấp tại 2 trạm bơm tiêu này, đồng thời chủ động điều tiết nước bằng phai cống từ sông Vĩnh Giang ra, vào các tuyến kênh, mương, cống của thành phố; phân công lực lượng thường trực để mở nắp cống ga nhằm tăng khả năng thu và tiêu nước nhanh; phát hiện và xử lý sớm những điểm bị tắc cục bộ mỗi khi có mưa lớn. Tiếp tục rà soát các quy hoạch thoát nước bảo đảm hướng tuyến, lưu lượng thoát nước làm cơ sở triển khai nghiên cứu, thực hiện các dự án đầu tư nhằm tiếp tục hoàn thiện hệ thống hạ tầng thoát nước mưa, nước thải. Đẩy nhanh tiến độ xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật, chỉnh trang đô thị, ưu tiên kiểm soát ngập cho khu vực trọng điểm, có giải pháp ứng phó với mưa lớn. Thực hiện tốt công tác duy tu hệ thống thoát nước, có giải pháp thoát nước kịp thời không để tồn tại úng ngập cục bộ./.

Bài và ảnh: Thành Trung