Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, lực lượng Công an nhân dân Nam Định được thành lập. Tuy lực lượng còn mỏng, nghiệp vụ còn sơ khai, trang bị vũ khí thô sơ, nhưng lực lượng CAND tỉnh nhà, cùng lực lượng CAND trong cả nước đã phải đương đầu với cuộc đấu tranh chống thù trong, giặc ngoài vô cùng ác liệt, khó khăn. Được sự lãnh đạo, rèn luyện của Đảng, Bác Hồ, sự đùm bọc của nhân dân, CBCS công an đã "Vì nước quên thân, vì dân phục vụ", bám đất, dựa vào nhân dân, kịp thời phát hiện, bắt giữ nhiều phần tử phản cách mạng, ngăn chặn và phá tan các hang ổ, tổ chức của bọn phản động "Việt Nam quốc dân Đảng", "Đại Việt duy tân", dập tắt âm mưu nổi loạn, cướp chính quyền của địch, bảo vệ Đảng, chính quyền, bảo vệ nhân dân.
Thời kỳ chống thực dân Pháp, lực lượng Công an Nam Định đã tiêu diệt hàng trăm tên tề, điệp gian ác; bóc dỡ nhiều mạng lưới gián điệp do địch cài cắm lại, bảo vệ an toàn căn cứ địa cách mạng. Chiến công vang dội của các đội "Hành động", "Công an xung phong" với các trận đánh đồn Khâm, cứ điểm Đông Biên, Vạn Bảo… mãi mãi ngời sáng trong lịch sử của lực lượng Công an Nam Định. Nhiều tấm gương cán bộ, chiến sĩ công an hy sinh anh dũng trong chiến đấu, giữ vững khí tiết khi bị địch bắt, tra tấn, giam cầm như: Gương hy sinh của nữ điệp báo Phan Thị Kiều Nga, Bùi Đình Kỵ (Đặc phái trưởng Công an huyện Nghĩa Hưng), Đỗ Nguyên Sáu (Đặc phái Công an huyện Hải Hậu), Trần Văn Ý (Đặc phái Công an huyện Nghĩa Hưng)… đã làm cho kẻ thù khiếp sợ, nhân dân mến phục tin tưởng đi theo kháng chiến. Với chiến công hào hùng ấy, Đội Công an xung phong Xuân Trường đã được Bác Hồ gửi tặng 15 vuông lụa và "Áo lụa Bác Hồ".
Miền Bắc được hoàn toàn giải phóng, lực lượng Công an Nam Định đã cùng với các cấp chính quyền trong tỉnh nhanh chóng thiết lập lại trật tự an ninh, đập tan kế hoạch hậu chiến với âm mưu dụ dỗ, cưỡng ép giáo dân di cư vào Nam, vận động đồng bào ở lại xây dựng cuộc sống "tốt đời, đẹp đạo". Các lực lượng công an đã triển khai nhiều mặt công tác, phục vụ tích cực cho cải cách ruộng đất, xây dựng hợp tác xã nông nghiệp, cải tạo công thương nghiệp tư bản tư doanh, phát hiện, bóc gỡ nhiều cơ sở gián điệp do địch cài lại, vạch trần âm mưu thâm độc, phá hoại của đế quốc Mỹ và tay sai. Chiến công phá vụ án gián điệp C30 do tên Trần Minh Châu hoạt động trên địa bàn các tỉnh, thành phố: Hà Nội - Hải Phòng - Nam Định là đòn đánh phủ đầu của các lực lượng CAND Việt Nam, trong đó có Công an Nam Định với cơ quan tình báo Mỹ. Phá tan hàng chục nhóm, tổ chức phản động, nội gián, các điểm nhóm "Nhân văn giai phẩm", góp phần củng cố chính quyền ngày càng vững mạnh.
Trong cuộc chống chiến tranh phá hoại của giặc Mỹ, lực lượng Công an Nam Định đã sát cánh cùng với quân và dân trong tỉnh, không sợ hy sinh, gian khổ, kiên trì bám trụ ở những vùng chiến sự ác liệt, đầu mối giao thông quan trọng như cầu Non Nước, Bến Mới (Ý Yên), phà Đò Quan, ga Nam Định, ga Cầu Họ…, vận động, giúp đỡ nhân dân đi sơ tán, đào hầm trú ẩn, kiên cường bám trụ, cùng với quân dân toàn tỉnh đánh trả chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, cứu sống hàng trăm người bị sập hầm, bảo vệ an toàn các mục tiêu, cơ sở kinh tế, hàng trăm tấn lương thực, xăng dầu, đạn dược… giữ vững mạch máu giao thông. Trong cuộc chiến đấu này, 3 đồng chí được tặng Huy hiệu Bác Hồ; các đồng chí Nguyễn Văn Kiểm, Trần Văn Hiển, Trần Kim Tiến, Hoàng Văn Thịnh đã anh dũng hy sinh khi chống trả máy bay Mỹ và cứu tài sản của Nhà nước. Với tinh thần tất cả cho tiền tuyến, đã có hơn 200 cán bộ, chiến sỹ công an đã xung phong lên đường chiến đấu, chi viện cho chiến trường miền Nam, chi viện cho các nước bạn Lào và Campuchia, 33 đồng chí đã anh dũng hy sinh trên các chiến trường, tiêu biểu là đồng chí Hoàng Thọ Hồ, Trần Liêm Vận, nguyên Trưởng Công an huyện Mỹ Lộc, Lê Thế Hưng - Trưởng Công an huyện Vụ Bản, Hoàng Sùng - Trưởng phòng bảo vệ nội bộ…
Đất nước thống nhất, cả nước đi lên CNXH, lực lượng Công an Nam Định đã chủ động chuyển hướng công tác, bố trí thế trận, địa bàn, xây dựng lực lượng công an trong sạch, vững mạnh, chủ động tăng cường các mặt công tác phòng ngừa, đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm, đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. Trong những năm đầu thực hiện đổi mới, Công an tỉnh đã tham mưu phục vụ Tỉnh uỷ, HĐND, UBND tỉnh chỉ đạo xây dựng và phát triển mạnh mẽ phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ với nhiều mô hình sáng tạo, hiệu quả, đồng thời liên tục mở các đợt tấn công trấn áp tội phạm. Đỉnh cao là thực hiện Chỉ thị 135 của Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) với "Chiến dịch 135", lập nhiều thành tích xuất sắc, triệt phá nhiều băng, nhóm tội phạm hình sự hoạt động manh động, có tổ chức nguy hiểm, bắt giữ, truy tố hàng nghìn đối tượng hình sự, kinh tế, ma tuý, tạo khí thế áp đảo tội phạm, tăng cường thiết lập trật tự kỷ cương xã hội, cổ vũ phong trào của toàn dân tham gia bảo vệ ANTQ ngày càng phát triển. Trước yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, lực lượng Công an Nam Định đã không ngừng đổi mới các biện pháp công tác, gắn với xây dựng lực lượng vững mạnh cả về chính trị và nghiệp vụ, chủ động làm tốt chức năng tham mưu phục vụ cấp uỷ, chính quyền, từng bước đấu tranh có hiệu quả chiến lược "Diễn biến hoà bình" của các thế lực thù địch; chủ động tham gia đảm bảo an ninh nông thôn, giải quyết các "điểm nóng" về mâu thuẫn, khiếu tố; triển khai thực hiện chương trình quốc gia phòng chống tội phạm, chương trình hành động phòng chống ma tuý, giải quyết tệ nạn xã hội, đảm bảo trật tự an toàn giao thông. Lực lượng Công an tỉnh đã bóc dỡ nhiều đường dây buôn bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép chất ma tuý; triệt phá nhiều băng nhóm tội phạm hình sự nguy hiểm, manh động, tăng cường trật tự giao thông, trật tự công cộng, qua đó tạo bước chuyển biến mới về an ninh, trật tự, 19 năm liền trên địa bàn tỉnh không để xảy ra tội phạm có tổ chức nguy hiểm, hoạt động theo kiểu "xã hội đen", sử dụng vũ khí nóng gây án, đảm bảo tốt an ninh nội bộ, an ninh kinh tế, an ninh văn hoá tư tưởng, an ninh nông thôn, an ninh tôn giáo..., không để xảy ra phá hoại, đột xuất, bất ngờ. Trong cuộc chiến đấu bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội, nhiều cán bộ, chiến sỹ công an đã nêu cao tinh thần tận tuỵ với công việc, mưu trí, dũng cảm, sáng tạo, không sợ nguy hiểm, hy sinh, kiên quyết tấn công tội phạm. Tấm gương hy sinh dũng cảm trong tấn công tội phạm, bảo vệ an toàn, tính mạng, tài sản và hạnh phúc cho nhân dân của các đồng chí Nguyễn Đức Long, Đặng Văn Ninh (Công an thành phố Nam Định), Hoàng Văn Đông, công an viên thường trực xã Việt Hùng, huyện Trực Ninh được cán bộ và nhân dân khen ngợi, cảm phục.
Trải qua 65 năm chiến đấu, xây dựng và trưởng thành, với những chiến công oanh liệt và những thành tích đặc biệt xuất sắc, Công an tỉnh đã được Đảng, Nhà nước tặng thưởng nhiều phần thưởng cao quý: 1 Huân chương Hồ Chí Minh, 2 Huân chương Quân công hạng Nhất, 2 Huân chương Chiến công hạng Ba, 1 Huân chương Lao động hạng Nhất, 3 Huân chương Chiến công hạng Nhì, 3 Huân chương Chiến công hạng Ba, nhiều năm liền được Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công an, UBND tỉnh tặng cờ thi đua xuất sắc. Đặc biệt, năm 2009 Công an tỉnh Nam Định được Chính phủ tặng Cờ dẫn đầu phong trào thi đua. Đảng bộ Công an tỉnh Nam Định nhiều năm liền là tổ chức cơ sở Đảng trong sạch, vững mạnh.
Ngày 13-6-2005, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 521/QĐ-TTg về việc lấy ngày 19-8 hàng năm là Ngày hội "Toàn dân bảo vệ ANTQ". Phát huy khí thế của những năm thực hiện "Chiến dịch 135" sôi động, 5 năm qua, phong trào "Toàn dân bảo vệ ANTQ" đã phát triển rộng khắp và đi vào chiều sâu trong đời sống xã hội, với nhiều mô hình phong phú, tiêu biểu là các phong trào: "Thôn xóm bình yên, gia đình hoà thuận", "Xứ họ đạo an toàn", "Xã, phường, thị trấn, cơ quan, doanh nghiệp, trường học, bệnh viện không có tội phạm, không có ma tuý và tệ nạn xã hội", "Bình yên làng nghề", "Vì mái trường không có ma tuý, tệ nạn xã hội", "Tự quản, tự phòng, tự bảo vệ" và hiện nay là xây dựng phong trào "3 giỏi, 2 vững mạnh"... Những phong trào này ngày càng đi sâu vào thực tiễn, trở thành nhu cầu, được sự ủng hộ, hưởng ứng mạnh mẽ của các cấp, các ngành, các cơ quan trong hệ thống chính trị, thu hút đông đảo nhân dân trong tỉnh tham gia.
Sự nghiệp cách mạng của Đảng, của nhân dân ta đang đứng trước thời cơ và vận hội mới, tạo ra những thuận lợi và khó khăn phức tạp trong công tác bảo vệ an ninh quốc gia và giữ gìn trật tự an toàn xã hội. Để hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ, phát huy truyền thống vẻ vang của lực lượng CAND Việt Nam, Công an Nam Định không ngừng phấn đấu vươn lên, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Nhà nước, gắn bó máu thịt với nhân dân, nêu cao tinh thần "Suốt đời tận tuỵ, mưu trí, dũng cảm, vì nước quên thân, vì dân phục vụ"; thực hiện nghiêm túc 6 điều Bác Hồ dạy CAND và Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh"; không ngừng tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng, ra sức học tập nâng cao trình độ chính trị, nghiệp vụ và năng lực công tác, tiếp thu, vận dụng sáng tạo, hiệu quả khoa học và kỹ thuật, phục vụ công tác, chiến đấu, xây dựng lực lượng công an trong sạch, vững mạnh, sống trong lòng dân, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ đảm bảo an ninh trật tự trong giai đoạn cách mạng mới, phục vụ có hiệu quả quá trình hội nhập, phát triển kinh tế xã hội của tỉnh và của đất nước./.