Chơi tranh ngày Tết

Mỗi độ xuân sang, các chợ làng, chợ huyện lại bày bán la liệt tranh Tết. Đây là loại tranh dân gian với những hình ảnh, màu sắc rất hồn hậu, gần gũi và giản dị. Tranh Tết đã trở thành món ăn tinh thần quen thuộc trong mỗi gia đình khi Tết đến, Xuân về…

Bộ tranh Tứ quý - Tranh Hàng Trống.

Từ sớm tinh mơ đã thấy anh hàng tranh kĩu kịt quẩy đôi bồ đựng đầy tranh, rảo bước nhanh vào cổng chợ. Tranh Tết được cuộn thành từng cuộn to nhỏ, cao thấp khác nhau, xếp đứng chen chúc trong bồ. Chọn được nơi bán, anh hàng tranh nhanh chóng chôn bốn đoạn tre cao chừng hai mét để giăng dây, tạo thành một gian hàng rộng vài mét vuông. Tranh nhỏ thì được treo la liệt trên mấy sợi dây, còn loại tranh bản giấy to thì được xếp gối lên nhau, bày khắp mặt chiếu hoa trải trên nền đất. Đấy cũng là lúc mọi người tấp nập kéo nhau vào chợ và nơi ghé lại ngắm đầu tiên là hàng tranh Tết, bởi gian hàng này nổi bật nhất chợ và ai cũng muốn tìm lại hình ảnh của tranh Tết sau gần một năm trời vắng bóng. Mọi người túm tụm, chen lấn, quây tròn xung quanh hàng tranh. Tiếng tấm tắc ngợi khen, tiếng trầm trồ thán phục, những lời bình luận dân dã về bức tranh và tiếng người hỏi mua… cứ đan xen tạo thành một không gian sôi động, làm anh hàng tranh càng thêm bối rối, miệng tươi cười mà đôi tay thì cứ lóng nga lóng ngóng…

Thế giới hình ảnh và màu sắc của tranh Tết vô cùng phong phú khiến cho gian hàng tranh sinh động và rực rỡ không nơi nào có được. Điểm nổi bật trong tất cả các bức tranh Tết là màu đỏ - gam màu gợi nên vẻ tươi sáng, sung túc và ấm no. Là màu sắc chủ đạo của bức tranh nên những nét vẽ màu đỏ luôn được tô đậm, tạo ấn tượng mạnh. Người nghệ sĩ dân gian đã gửi những tình cảm, suy nghĩ của mình vào trong từng nét vẽ nên bức tranh nào cũng rất sống động và gần gũi, thân thương. Từ tâm hồn giàu cảm xúc và bàn tay tài hoa của người nghệ nhân, các bức tranh hiện lên thật lung linh, vừa thực vừa mơ và có sức hấp dẫn kỳ lạ với tất cả mọi người, khiến ai cũng muốn nán lại hàng tranh thật lâu và trước khi dời bước, phải mua lấy một vài bức thì mới thoả lòng…

Đối tượng được thể hiện trong tranh Tết cũng hết sức đa dạng, song có thể chia thành ba chủ đề chính, đó là tranh danh nhân, tranh tố nữ và tranh thiên nhiên gắn liền với con người lao động cùng các loài vật. Hình ảnh các vị anh hùng dân tộc như Hai Bà Trưng, Trần Hưng Đạo, Trần Quốc Toản, Lê Lợi, Quang Trung… hiện lên thật oai phong, gợi về những giai đoạn lịch sử hào hùng và truyền thống anh dũng của dân tộc ta. Còn tranh tố nữ thì tôn vinh vẻ đẹp của các cô gái, hội tụ những phẩm chất cao quý: công, dung, ngôn, hạnh. Tùy vào từng năm con giáp mà tranh Tết vẽ về mỗi loài vật khác nhau, như con mèo, con gà, con trâu, con rồng, con ngựa… Mỗi loài vật hiện lên với những vẻ đẹp riêng nhưng cùng chung nét hồn nhiên và gần gũi. Tranh danh nhân và tranh về loài vật bao giờ cũng được tụi trẻ con chúng tôi ưa thích nhất. Đứa nào cũng đòi mẹ mua cho được bức tranh Tết của riêng mình.  

Tranh mua về được treo ngay lên tường để mọi người cùng ngắm. Dù là nhà gạch hay nhà gỗ, khi treo tranh Tết lên sẽ khiến cho cả ngôi nhà trở nên sáng sủa và ấm áp hơn rất nhiều!...

ĐÀM VĂN NGHỆ