Đa dạng các hoạt động trải nghiệm trong trường học

Hoạt động trải nghiệm có vai trò quan trọng trong việc phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh. Cùng với đổi mới phương pháp dạy và học, ngày càng có nhiều trường học trên trên địa bàn tỉnh đã thường xuyên tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, thiết thực, ý nghĩa, giúp học sinh “học mà chơi, chơi mà học”.

Văn nghệ biểu diễn trải nghiệm “ngày Tết quê em” của học sinh trường THCS Phương Định (Trực Ninh).

Trong Chương trình giáo dục phổ thông mới, hoạt động trải nghiệm (cấp tiểu học) và trải nghiệm, hướng nghiệp (cấp THCS, THPT) là nội dung giáo dục bắt buộc được thực hiện từ lớp 1 đến lớp 12. Hoạt động học tập trải nghiệm sáng tạo là các hoạt động giáo dục thực tiễn được tiến hành song song với hoạt động dạy học trong nhà trường, là một bộ phận của quá trình giáo dục được tổ chức ngoài giờ học các môn văn hóa ở trên lớp và có mối quan hệ bổ sung, hỗ trợ cho hoạt động dạy học. Những năm qua, hoạt động trải nghiệm ngày càng được các trường học trên địa bàn tỉnh chú trọng thực hiện với mục tiêu tạo điều kiện cho học sinh tiếp cận thực tế, tổng hợp và ứng dụng các kiến thức, kỹ năng đã học thành các kiến thức, kỹ năng mới, từ đó, góp phần hình thành, phát triển các phẩm chất chủ yếu và năng lực chung theo như quy định trong Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể của Bộ GD và ĐT. Căn cứ vào chương trình giáo dục của từng khối lớp và các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ, Sở, Phòng GD và ĐT các huyện, thành phố, các trường học đã xây dựng kế hoạch triển khai và tổ chức hoạt động trải nghiệm. Học sinh ở các bậc học được tham gia đa dạng các hoạt động trải nghiệm như: tham quan, dã ngoại tại các địa điểm có giá trị lịch sử, văn hóa, giáo dục; giáo dục các kỹ năng sống; các hoạt động trải nghiệm thực tế, hoạt động xã hội, lao động công ích, giáo dục các kỹ năng tự vệ, sinh tồn, kỹ năng mềm cho học sinh…

Học sinh trường THCS Phương Định (Trực Ninh) tham gia trải nghiệm trò chơi nặn tò he.

Thông qua các hoạt động thực hành, những việc làm cụ thể, học sinh sẽ phát huy vai trò cụ thể, tính tích cực, chủ động, tự giác và sáng tạo của bản thân. Các em được tham gia vào tất cả các khâu của quá trình hoạt động từ thiết kế, chuẩn bị, thực hiện và đánh giá kết quả. Đặc biệt, để hoạt động trải nghiệm không chỉ đơn giản là các hoạt động tham quan, dã ngoại bên ngoài phạm vi nhà trường, gây lãng phí, tốn kém cả về thời gian và kinh phí, công tác quản lý, giám sát việc thực hiện hoạt động trải nghiệm trong các nhà trường luôn được Sở, Phòng GD và ĐT các huyện, thành phố chú trọng thực hiện. Cùng với đó, nhằm tổ chức một cách bài bản, đạt hiệu quả tốt nhất hoạt động trải nghiệm, một số trường học còn phối hợp với các trung tâm chuyên tổ chức sự kiện, chương trình trải nghiệm cho học sinh. Thông qua các hoạt động trải nghiệm, không chỉ giúp phát huy khả năng sáng tạo của học sinh mà còn phát huy năng lực sáng tạo của giáo viên. Theo đó, tại nhiều trường học, để tổ chức các hoạt động trải nghiệm thiết thực cho học sinh, các thầy, cô giáo cùng “bắt tay” vào xây dựng và tổ chức mô hình giúp học sinh trải nghiệm như: chợ quê giúp học sinh trải nghiệm văn hóa chợ truyền thống của làng quê; duy trì vườn rau vừa để cung cấp thực phẩm an toàn cho bữa ăn của học sinh, vừa để dạy cho các em biết yêu lao động, quý trọng thực phẩm hoặc học các bài học về nhận biết thực vật, các loại rau, củ quả; thiết kế các dụng cụ trực quan, kẻ, vẽ mô phỏng đường giao thông trong sân trường nhằm giáo dục văn hóa, ý thức tham gia giao thông cho học sinh...

Học sinh trường THCS Phương Định (Trực Ninh) tham gia trải nghiệm bày mâm ngũ quả ngày Tết.

Tại trường THCS Phương Định (Trực Ninh) thời gian qua nhà trường đã tổ chức nhiều hoạt động trải nghiệm đa dạng, thiết thực, giúp học sinh được tìm hiểu về những nét văn hoá cổ truyền của dân tộc, trang bị những kỹ năng mềm cần thiết cho cuộc sống. Trong không khí ấm áp, rộn ràng của những ngày giáp Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024, Trường THCS Phương Định đã tổ chức chương trình "Ngày Tết quê em" với mục đích giáo dục truyền thống, xây dựng tinh thần Tết sẻ chia - Xuân yêu thương cho các em học sinh. Để tái hiện lại nét đẹp của ngày Tết, không gian Tết của trường được các thầy cô, học sinh trang trí đẹp mắt, đậm chất tết quê với những câu đối chúc mừng năm mới “an khang, thịnh vượng”, “vạn sự như ý”, điểm xuyết theo đó là những cành hoa đào rực rỡ cùng với bánh chưng, mâm ngũ quả. Tham gia “Ngày Tết quê em”, các em học sinh còn được thưởng thức các tiết mục văn nghệ đặc sắc đến từ các khối lớp, được nghe thầy cô giáo kể về ý nghĩa của ngày Tết cổ truyền, tìm hiểu các nguyên liệu và cách gói bánh chưng... Với sự chuẩn bị chu đáo của các thầy, cô giáo, học sinh được trực tiếp tham gia vào quá trình gói bánh chưng từ khâu xếp lá đến luộc bánh. Em Trần Thị Ngọc Linh, học sinh lớp 8 háo hức chia sẻ: “Việc tự tay gói bánh chưng đã mang lại cho em một trải nghiệm khó quên. Em được tham gia vào các công đoạn để tạo ra một chiếc bánh chưng ngon, đẹp. Không chỉ gói bánh, chúng em còn được nghe các thầy cô giáo kể những câu chuyện Tết xưa, kỷ niệm đón Tết của các thế hệ đi trước. Qua lần “thực hành” gói bánh này, em tin tưởng sẽ giúp được bố mẹ gói bánh chưng trong dịp Tết năm nay”. Chia sẻ về những trải nghiệm “Ngày Tết quê em”, em Nguyễn Minh Long lớp 9 cho biết: “Chúng em rất vui và háo hức, từ mấy ngày trước đã cùng nhau lên ý tưởng, tập luyện, phân công nhau các nhiệm vụ để chuẩn bị cho chương trình. Cùng với gói bánh chưng, chúng em còn được tham gia các trò chơi dân gian như: nặn tò he, nhảy bao bố, đập niêu, trang trí không gian Tết, bày mâm ngũ quả… Những hoạt động này giúp những người trẻ như chúng em hiểu thêm về ý nghĩa của Tết cổ truyền. Đây sẽ là những ký ức đẹp theo em trong suốt chặng đường ngồi trên ghế nhà trường”. Chia sẻ thêm về các hoạt động trải nghiệm ở trường THCS Phương Định, thầy giáo Vũ Văn Lăng, Hiệu trưởng nhà trường cho biết thêm: “Thời gian qua, bên cạnh việc nâng cao chất lượng giáo dục, nhà trường còn quan tâm tổ chức nhiều hoạt động ngoại khoá, trải nghiệm phù hợp để học sinh tham gia, trong đó có hoạt động trải nghiệm Tết cổ truyền của dân tộc vào mỗi dịp Tết đến, Xuân về. Với mong muốn học sinh có thêm cơ hội được hiểu biết, học hỏi, khám phá để từ đó có ý thức gìn giữ, phát huy tốt hơn những giá trị quý báu trong Tết cổ truyền của dân tộc Việt Nam, nhà trường đã cố gắng kết hợp hài hòa các hoạt động nhằm tôn vinh nét đẹp của cả tết xưa và nay. Thông qua hoạt động trải nghiệm nhằm bồi đắp cho học sinh tình yêu quê hương, đất nước, ý thức về cội nguồn và giữ gìn bản sắc dân tộc”.

Với việc tổ chức đa dạng hoá các hoạt động trải nghiệm, nhiều trường học trên địa bàn tỉnh đã trang bị thêm cho học sinh các kỹ năng sống, kiến thức bổ ích. Từ đó, hình thành những thói quen tốt, rèn luyện sự tự tin, tư duy sáng tạo, khả năng tập trung, khơi dậy niềm đam mê học tập trong thế hệ trẻ./.

Bài và ảnh: Hoa Xuân - Văn Huỳnh