Nông thôn mới kiểu mẫu - Những miền quê đáng sống (Kỳ I)

Kỳ I: Ghi nhận ở miền quê nông thôn kiểu mẫu

Thực hiện Nghị quyết của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về xây dựng nông thôn mới (NTM) nâng cao, kiểu mẫu giai đoạn 2021-2025, đến nay, toàn tỉnh đã có 7 xã của 3 huyện Giao Thủy, Xuân Trường và Vụ Bản về đích NTM kiểu mẫu. Kết quả này khẳng định tính đúng đắn trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện Chương trình xây dựng NTM của tỉnh với phương châm “Xây dựng NTM tiếp tục là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên, liên tục của các cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể, là cuộc vận động lớn, toàn diện trên tất cả các lĩnh vực với sự tham gia tích cực của người dân” .

Nông thôn mới xã Giao Phong (Giao Thủy) hôm nay.

Trở lại vùng đất trù phú, giàu truyền thống cách mạng xã Giao Phong (Giao Thủy) giờ đây thực sự thấy ngỡ ngàng trước bức tranh nông thôn đổi mới văn minh, hiện đại, thân thiện và đầy tiềm năng phát triển, đúng như mục tiêu Nghị quyết 06 định hướng: “Xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu để đời sống vật chất và tinh thần của người dân nông thôn giàu có và thịnh vượng, tiệm cận với khu vực đô thị”. Mọi nếp nhà, tuyến ngõ đều đổi thay nhanh chóng, 100% hộ dân có nhà ở kiên cố, tường bao, cây xanh phủ kín. Trong các khu dân cư, dọc các tuyến đường từ trục chính đến xóm, làng, cảnh quan phong quang, sạch sẽ, vệ sinh môi trường luôn được đảm bảo. Gần 55km (100%) đường giao thông đều đảm bảo tiêu chí sáng - xanh - sạch - đẹp; trong đó 39km đường xóm, liên xóm được cứng hóa và bảo trì thường xuyên. Đường quê không chỉ được cứng hóa, mở rộng đảm bảo kết nối liên hoàn với hệ thống đường huyện, đường tỉnh mà có đầy đủ biển báo chỉ dẫn, gờ giảm tốc, cây xanh, hoa hai bên lề, điện chiếu sáng... 

Đồng chí Phạm Văn Sơn, Chủ tịch UBND xã Giao Phong cho biết: Căn cứ các văn bản chỉ đạo của Trung ương, của tỉnh, huyện, Ban Chấp hành Đảng bộ xã ban hành nghị quyết chuyên đề, UBND xã xây dựng kế hoạch, tổ chức rà soát các tiêu chí, đồng thời phân công cán bộ, công chức phụ trách từng tiêu chí cụ thể với những bước đi nhanh, thận trọng và vững chắc. Ban Chỉ đạo xây dựng NTM kiểu mẫu xã tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tạo sự đồng thuận của người dân, từ đó nhất quán phương châm chỉ đạo “Dân biết, dân bàn, dân kiểm tra, quản lý và hưởng lợi”. Tổ chức phát động các phong trao thi đua tới các cấp, các ngành, cộng đồng doanh nghiệp và người dân, nhất là con em xa quê làm ăn thành đạt cùng chung tay, góp sức xây dựng xã, thôn NTM kiểu mẫu. 

Để tạo nguồn lực đầu tư cho chương trình xây dựng NTM kiểu mẫu, Giao Phong triển khai các giải pháp đẩy mạnh phát triển sản xuất nông nghiệp, thủy sản. Toàn bộ diện tích 285ha đất sản xuất nông nghiệp đều được xây dựng, nâng cấp hệ thống tưới, tiêu với tổng chiều dài trên 22km. Các HTX nông, ngư, diêm nghiệp đẩy mạnh liên kết sản xuất tiêu thụ nông sản cho nông dân. Các giống cây trồng chủ lực như khoai tây, lạc đỏ, dưa hấu được duy trì sản xuất với 230ha, áp dụng công nghệ tưới tự động, tiết kiệm nước và giảm công lao động nặng. Trong nuôi thủy sản, nhiều con nuôi có giá trị cao như cá Hồng Mỹ, thủ song, tôm thẻ chân trắng đã được ứng dụng công nghệ nuôi sinh học thành công. Cùng với đó một số nghề tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ thương mại, du lịch sinh thái bước đầu phát triển. Nhờ đó, giá trị canh tác trên đất màu, nuôi thủy sản đạt từ 300-600 triệu đồng/ha/năm, giúp cải thiện rõ nét đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân… Kinh tế phát triển, đời sống và thu nhập của nhân dân được nâng lên nên chủ trương huy động nguồn lực cộng đồng để xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu triển khai khá thuận lợi và được nhân dân hưởng ứng tích cực. Xã đã huy động, bố trí được hơn 196 tỷ đồng; trong đó ngân sách xã hơn 102 tỷ đồng; ngân sách huyện hơn 14 tỷ đồng; tỉnh hỗ trợ 3,5 tỷ đồng; vốn huy động nhân dân đóng góp, ủng hộ 11 tỷ đồng. Đặc biệt, nhân dân đã tự nguyện hiến đất mở rộng các tuyến đường từ khu dân cư đến khu sản xuất với diện tích đất hiến trị giá khoảng 50 tỷ đồng. Không chỉ chú trọng phát triển kinh tế, Giao Phong đặc biệt quan tâm phát triển văn hóa xã hội, chăm lo cho sự học của con em. Bằng nguồn lực của địa phương, sự chung tay góp sức của nhân dân trên tinh thần xã hội hóa, các công trình đầu tư cho giáo dục có trọng điểm và đạt hiệu quả cao. Đến nay, 100% các trường học đều đạt chuẩn quốc gia mức độ 2, chuẩn xanh - sạch - đẹp - an toàn. Với việc hoàn thành đầy đủ, chất lượng toàn bộ các tiêu chí, xã Giao Phong được UBND tỉnh công nhận đạt chuẩn xã NTM kiểu mẫu với tiêu chí nổi trội là giáo dục toàn diện ở cả 3 cấp học.

Diện mạo nông thôn mới kiểu mẫu xã Kim Thái (Vụ Bản).

Về xã Kim Thái, địa phương đầu tiên của các huyện phía Bắc vừa được UBND tỉnh công nhận đạt chuẩn xã NTM kiểu mẫu với tiêu chí nổi trội về văn hóa. Niềm vui, phấn khởi xen lẫn sự tự hào hiện rõ trong mỗi người dân Kim Thái khi trò chuyện với chúng tôi. Hạ tầng kỹ thuật cơ bản “điện, đường, trường, trạm”, nhà văn hóa xã, thôn được đầu tư, xây dựng khang trang, tiện nghi; những mỹ tục trong nếp sống, truyền thống văn hóa được giữ gìn và phát huy; đời sống vật chất, tinh thần của người dân được nâng cao rõ rệt. Để có kết quả đó, trên nền tảng thành tựu xây dựng NTM giai đoạn trước, xã Kim Thái đã huy động được 162 tỷ đồng cho đầu tư phát triển; trong đó nguồn vốn xã hội hóa nhân dân đóng góp là trên 27 tỷ đồng, người dân đã hiến trên 97 nghìn m2 đất để làm giao thông nội đồng, đường xã, thôn, xóm… 

Bằng các giải pháp: bổ sung kiện toàn Ban chỉ đạo xây dựng NTM nâng cao xã do đồng chí Bí thư Đảng ủy xã làm trưởng ban, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên trực tiếp triển khai, hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện xây dựng NTM của các thôn mình phụ trách; ở các thôn thành lập các tiểu ban do đồng chí Bí thư chi bộ làm trưởng tiểu ban. Đảng ủy chỉ đạo tổ chức triển khai, quán triệt bằng nhiều hình thức, qua nhiều kênh nhằm phổ biến toàn diện chủ trương, nhiệm vụ xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu đến toàn thể cán bộ, đảng viên, các tầng lớp nhân dân, tạo sự thống nhất, đồng thuận từ xã đến cơ sở thôn, xóm. Thường xuyên tuyên truyền, nêu gương tập thể, cá nhân điển hình về thực hiện xây dựng NTM kiểu mẫu trên Đài truyền thanh xã, các hội nghị để động viên và tạo khí thế thi đua sôi nổi rộng khắp từ các khu, cụm dân cư, gia đình, dòng họ. Xã cũng quan tâm, tạo điều kiện cử đội ngũ cán bộ, công chức xã tham gia các lớp tập huấn, đào tạo về công tác xây dựng NTM, chuyển đổi số, an toàn thực phẩm… do tỉnh, huyện tổ chức, góp phần nâng cao trình độ, năng lực, nhận thức, quyết tâm chính trị để trở thành những “hạt nhân” đi đầu trong thực hiện nhiệm vụ xây dựng NTM kiểu mẫu ở địa phương. 

Mô hình cấy lúa không làm đất của HTX Thanh Niên Nam Đại Dương ở xã Minh Tân (Vụ Bản).

Từ lợi thế có quần thể di tích lịch sử, văn hóa Phủ Dầy đã được Nhà nước xếp hạng di tích lịch sử, văn hóa đặc biệt cấp quốc gia, trong đó có nghi lễ hát Chầu văn là di sản phi vật thể quốc gia năm 2012; tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại năm 2016; lễ hội Phủ Dầy được ghi danh là di sản văn hoá phi vật thể cấp quốc gia, nên Kim Thái lựa chọn xây dựng NTM kiểu mẫu với tiêu chí nổi trội về văn hóa. Các câu lạc bộ hát văn, câu lạc bộ bảo tồn tín ngưỡng thờ Mẫu được thành lập để truyền dạy cho thế hệ trẻ. Quần thể di tích lịch sử, văn hóa Phủ Dầy hiện có 18 đền, chùa, lăng, phủ và được đánh giá là trung tâm đạo Mẫu hoàn chỉnh nhất cả nước. Hàng năm, quần thể di tích lịch sử, văn hóa Phủ Dầy thu hút hàng trăm nghìn người đến với lễ hội và tham gia tín ngưỡng thờ Mẫu. Đồng chí Trần Hồng Vương, Bí thư chi bộ đội 9 xóm 3 cho biết: “Với sự đồng thuận, thống nhất, người dân đã đồng lòng góp công, góp của để hoàn thành các mục tiêu xây dựng NTM kiểu mẫu của xóm; đầu tư sửa chữa Nhà văn hóa xóm khang trang, sạch đẹp làm nơi sinh hoạt văn hóa, thể thao của cộng đồng người dân làm phong phú thêm đời sống văn hóa tinh thần của người dân, tình làng nghĩa xóm càng thêm thắm thiết, bền chặt…”. 

Chương trình xây dựng NTM đã làm thay đổi diện mạo xã Kim Thái hôm nay. Trên những cánh đồng lớn chuyên canh, hệ thống thủy lợi nội đồng được đầu tư mở rộng; những vùng đất sản xuất kém hiệu quả được chuyển đổi thành những mô hình kinh tế mang lại hiệu quả cao. Kinh tế phát triển ổn định đã tạo nguồn lực để xã đầu tư xây dựng hệ thống trường mầm non đạt chuẩn xanh - sạch - đẹp và đạt chuẩn quốc gia mức độ 1; trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 2; trường THCS đạt chuẩn xanh - sạch - đẹp - an toàn và đạt chuẩn quốc gia mức độ 1; trạm y tế xã đạt chuẩn yêu cầu xanh - sạch - đẹp; tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế đạt 95,5%; an ninh chính trị trật tự an toàn được giữ vững. Năm 2022, thu nhập bình quân đầu người của xã đạt 73 triệu đồng/năm, tăng 1,5 lần so với năm 2015. Xã không còn hộ nghèo theo chuẩn đa chiều… 

Đóng gói nông sản vụ đông tại HTX Nông nghiệp Yên Dương (Ý Yên).

Thành quả của chương trình xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu tiếp tục đến từ sự quyết tâm, chung sức, đồng lòng của các cấp ủy Đảng, chính quyền, người dân các địa phương đang tạo nên những miền quê đáng mơ ước lựa chọn là nơi đáng sống. Mỗi xã mỗi vẻ, 7 xã đã hoàn thành xây dựng NTM kiểu mẫu đã thực hiện đúng như mục tiêu định hướng Nghị quyết 06 của Tỉnh ủy đề ra “Xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu để đời sống vật chất và tinh thần của người dân nông thôn giàu có và thịnh vượng, tiệm cận với khu vực đô thị; kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn đồng bộ, hiện đại và kết nối chặt chẽ với quá trình đô thị hóa; kinh tế nông thôn phát triển mạnh mẽ, trình độ sản xuất tiên tiến, nông dân chuyên nghiệp,... môi trường, cảnh quan, không gian nông thôn sáng - xanh - sạch - đẹp; xã hội nông thôn dân chủ, đoàn kết, văn minh, giàu bản sắc văn hóa truyền thống, thực sự là miền quê thanh bình; hệ thống chính trị ở nông thôn được tăng cường; quốc phòng và an ninh trật tự được giữ vững”.

(Còn nữa)
Bài và ảnh: Văn Đại