Đến hết năm 2015, toàn huyện Ý Yên đã có 17 xã, thị trấn được UBND tỉnh công nhận đạt chuẩn xây dựng NTM. Trong đó, năm 2014 có 7 xã, thị trấn được công nhận; năm 2015 tỉnh công nhận 10 xã (gồm 4 xã xây dựng NTM giai đoạn 2010-2015 và 6 xã xây dựng NTM giai đoạn 2015-2020).
 |
| Trường Mầm non Hoa Đào, xã Yên Nhân với tổng kinh phí đầu tư trên 10 tỷ đồng, đã đạt chuẩn quốc gia mức II. |
Sau gần 6 năm triển khai xây dựng NTM, diện mạo, cảnh quan môi trường, đời sống vật chất, tinh thần của người dân huyện Ý Yên được cải thiện rõ rệt. 32 xã, thị trấn đã hoàn thành các quy hoạch phát triển sản xuất, quy hoạch xây dựng NTM và quy hoạch sử dụng đất. Tổng nguồn vốn huy động xây dựng NTM của toàn huyện đạt trên 817 tỷ đồng. Cơ cấu kinh tế chung và cơ cấu nông nghiệp, lao động chuyển dịch theo hướng tích cực. Tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 10,1% (năm 2010) xuống còn 6,03% (năm 2015), thu nhập bình quân đầu người tăng từ 14,8 triệu đồng/năm (năm 2010) lên trên 21,3 triệu đồng/năm vào năm 2015. Hệ thống chính trị được củng cố vững mạnh, trật tự an toàn xã hội được giữ vững. Các thiết chế văn hoá, giáo dục, y tế, môi trường được đầu tư, tôn tạo... Toàn huyện đã huy động nhân dân đóng góp trên 200ha đất làm đường giao thông, thủy lợi nội đồng (bình quân từ 15-18m2/sào). Đáng chú ý là 6 xã xây dựng NTM giai đoạn 2 được UBND tỉnh cho ứng vốn trước để triển khai xây dựng NTM từ năm 2015 đều đã hoàn thành các tiêu chí xây dựng NTM vào đầu năm 2016 và được UBND tỉnh công nhận. Để chương trình xây dựng NTM bền vững, thực sự là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nông thôn, bên cạnh việc động viên, khuyến khích các xã xây dựng NTM giai đoạn 2 tập trung hoàn thành các tiêu chí, huyện còn chú trọng chỉ đạo tìm ra các giải pháp nhằm giữ vững và nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM ở các xã đã đạt được trong giai đoạn 1; phấn đấu 5 năm sau, khi đánh giá lại các tiêu chí, cả 17 xã, thị trấn đều tiếp tục được UBND tỉnh công nhận đạt chuẩn NTM. Với 15 xã còn lại thực hiện xây dựng NTM trong giai đoạn 2015-2020 qua rà soát, đánh giá, mỗi địa phương mới đạt từ 7-12 tiêu chí; nhiều xã chưa đạt các tiêu chí: số 2 (giao thông), số 5 (trường học), số 6 (cơ sở vật chất văn hóa), số 15 (y tế), số 16 (văn hóa) và số 17 (môi trường). Như vậy trong giai đoạn 2016-2020 huyện phải đồng thời chỉ đạo 17 xã, thị trấn đã được công nhận đạt chuẩn NTM tiếp tục tập trung hoàn thiện các tiêu chí cơ bản đạt và nâng cao chất lượng các tiêu chí đã đạt; 15 xã còn lại tích cực thực hiện theo kế hoạch tiến độ là: phấn đấu năm 2016 có 6-8 xã đạt chuẩn NTM; năm 2017 có 5-6 xã đạt chuẩn NTM và phấn đấu đến 2018 huyện đạt chuẩn NTM. Sở dĩ, huyện Ý Yên đặt ra mục tiêu phấn đấu “về đích” huyện NTM vào năm 2018 là dựa trên phân tích cụ thể nội lực, những kinh nghiệm chỉ đạo trong giai đoạn I và những lợi thế đã có sau 5 năm xây dựng NTM. Sau dồn điền đổi thửa cơ bản các xã đã huy động nhân lực, vật lực để cải tạo, nâng cấp hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật, nhất là hệ thống giao thông; thủy lợi. Toàn bộ 15 xã còn lại đã triển khai rà soát, đánh giá và xây dựng đề án, kế hoạch thực hiện chương trình xây dựng NTM. Huyện Ý Yên đã chỉ đạo các phòng chuyên môn tổ chức thẩm định đề án và xây dựng lộ trình thực hiện chắc chắn từng tiêu chí để thực hiện.
Để thực hiện và hoàn thành mục tiêu trên, huyện Ý Yên tập trung triển khai đồng bộ các nhóm giải pháp như: Tập trung huy động, quản lý, sử dụng đúng mục đích và hiệu quả các nguồn lực phục vụ xây dựng NTM. Tiếp tục rà soát, điều chỉnh các nội dung của quy hoạch và đề án xây dựng NTM cho sát với khả năng huy động nguồn lực, phù hợp với yêu cầu tái cơ cấu ngành Nông nghiệp trên địa bàn; gắn quy hoạch cấp xã với quy hoạch huyện và tỉnh. Trong triển khai thực hiện đề án xây dựng NTM của các xã cần lựa chọn, ưu tiên các tiêu chí có điều kiện thuận lợi, dễ thực hiện làm trước để tạo hiệu ứng xã hội tốt, có tác dụng kích thích phong trào, căn cứ vào khả năng huy động các nguồn lực của địa phương để thực hiện đề án tránh tạo gánh nặng nợ nần và áp lực đóng góp cho người dân. Ưu tiên đầu tư xây dựng cải tạo, nâng cấp các công trình phục vụ phát triển sản xuất như đường giao thông nội đồng, kiên cố hoá kênh mương; nhà văn hoá, sân thể thao, đường trục thôn, đường dong ngõ, cải tạo, nâng cấp nhà ở, các công trình vệ sinh và chỉnh trang khuôn viên trong gia đình; xây dựng hệ thống thoát nước trong khu dân cư, bãi xử lý rác thải tập trung, tổ chức thu gom và xử lý rác thải; xây dựng hệ thống cấp nước sạch. Chú trọng phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn gắn với tái cơ cấu nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững trên địa bàn. Ưu tiên nghiên cứu và chuyển giao khoa học công nghệ, xây dựng mô hình nông nghiệp hợp lý để nâng cao chất lượng sản xuất nông nghiệp. Khuyến khích, hướng dẫn tạo điều kiện phát triển các kiểu HTX, tổ hợp tác, các hình thức liên kết, hợp tác, gắn sản xuất với chế biến và tiêu thụ, khắc phục tình trạng sản xuất đứt đoạn, người nông dân đơn lẻ ra thương trường đảm bảo phát triển sản xuất bền vững, hiệu quả. Tạo điều kiện thuận lợi thu hút các doanh nghiệp đầu tư về nông thôn, tham gia xây dựng NTM. Trong xây dựng công trình phải có sự phân cấp, tạo điều kiện chủ động tham gia quản lý công trình cho các thôn, xóm, giảm chi phí gián tiếp, tăng cường giám sát cộng đồng, đảm bảo đúng tiến độ và chất lượng công trình, phát huy hiệu quả vốn đầu tư để nhân dân tin tưởng và tích cực tham gia xây dựng NTM. Trong xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội ở nông thôn, trước hết phải ưu tiên đầu tư làm trước các công trình phục vụ phát triển kinh tế như thuỷ lợi, giao thông, các công trình phúc lợi xã hội. Phải kế thừa tối đa các công trình hiện có, kết hợp với bổ sung, nâng cấp và xây dựng mới phù hợp với điều kiện thực tiễn của từng địa phương theo phương châm đã được đúc kết từ giai đoạn 1 làm từ đồng về làng, làm từ hộ gia đình ra thôn, xóm, làm từ thôn, xóm lên xã; xã lo xây dựng các công trình chính của xã, các thôn, xóm vận động nhân dân đóng góp xây dựng các công trình của thôn, xóm. Các hộ dân lo cải tạo ao vườn, sân ngõ, 3 công trình vệ sinh của gia đình. Chú trọng hướng dẫn và hỗ trợ thực hiện các nội dung xây dựng NTM ở cộng đồng và mỗi hộ gia đình gắn với xây dựng khu dân cư, gia đình văn hóa.
Huyện Ý Yên quyết tâm chỉ đạo, phát huy tối đa sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị và nhân dân phấn đấu hoàn thành mục tiêu đạt huyện NTM vào năm 2018./.
Bài và ảnh: Thành Trung
