Những nữ nhà giáo tận tâm với nghề

Qua 15 đợt Nhà nước phong tặng danh hiệu Nhà giáo Ưu tú (NGƯT), tỉnh ta đã có 132 thầy, cô giáo vinh dự được nhận phần thưởng cao quý này. 2 trong 3 nhà giáo tiêu biểu của tỉnh vừa được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu NGƯT là các cô giáo: TS. Trần Thị Thanh Xuân, Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong và thạc sĩ Vũ Thị Quỳnh Anh, Trường THPT Trần Hưng Đạo (thành phố Nam Định). Các cô đều là những hạt nhân tiêu biểu trong công tác giảng dạy, tấm gương sáng về phẩm chất đạo đức, hết lòng vì học sinh thân yêu.

Cô giáo Trần Thị Thanh Xuân, Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong trong một giờ lên lớp.

TS. Trần Thị Thanh Xuân: Nữ nhà giáo đam mê sáng tạo

TS. Trần Thị Thanh Xuân, Tổ trưởng Tổ Sinh học - Công nghệ, Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong là tấm gương nhà giáo tiêu biểu luôn gương mẫu trong mọi công việc, được đồng nghiệp, học sinh tin yêu, quý trọng. Bao nhiêu năm vào nghề là bấy nhiêu năm cô Xuân luôn nỗ lực hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, không ngừng tìm tòi, học hỏi nâng cao trình độ kiến thức, chuyên môn nghiệp vụ, có nhiều đóng góp quan trọng vào thành tích chung của sự nghiệp Giáo dục và Đào tạo (GD và ĐT) của tỉnh nhà và toàn quốc. 

Được giao phụ trách Tổ Sinh học - Công nghệ của trường, lãnh đội đội tuyển học sinh giỏi (HSG) quốc gia môn Sinh học, trực tiếp giảng dạy môn Sinh học, ở vai trò nào cô Xuân cũng hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Cô thường xuyên dự giờ, rút kinh nghiệm chuyên môn nghiệp vụ cho đồng nghiệp; tổ chức hiệu quả các buổi họp chuyên môn để nâng cao nghiệp vụ của giáo viên trong tổ theo hướng nghiên cứu bài học, nhất là các buổi họp tổ thảo luận về các chuyên đề giảng dạy ôn thi HSG cụm lớp chuyên 10, 11 và HSG tỉnh, quốc gia; ôn thi tốt nghiệp THPT... Đặc biệt, trước những đổi mới về đề thi tốt nghiệp THPT, cô đã nắm bắt kịp thời các thông tin để chỉ đạo chuyên môn phù hợp. Do vậy, các đợt ôn thi với 2 mục đích (tốt nghiệp và xét đại học) của khối lớp 12 đạt chất lượng cao. Điểm bình quân môn Sinh học của nhà trường trong Kỳ thi tốt nghiệp THPT nhiều năm học gần đây đều xếp thứ nhất, nhì trong toàn tỉnh theo thống kê của Sở GD và ĐT.

Để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, cô Xuân dành nhiều thời gian nghiên cứu tài liệu, dịch tài liệu chuyên ngành tiếng nước ngoài, trau dồi kiến thức về đời sống chính trị, xã hội; vận dụng các kiến thức của đời sống xã hội vào bài giảng để bài giảng thêm phong phú, đưa môn học về gần với cuộc sống, giúp học sinh có ý thức tiếp cận phương pháp học tập gắn kiến thức lý thuyết môn học với mục tiêu giải quyết các vấn đề trong thực tiễn đặt ra (về môi trường, sức khỏe). Đồng thời, vận dụng các phương pháp dạy học tích cực vào giảng dạy để đạt được chất lượng cao, tăng cường tính chủ động cho học sinh. Ngoài ra, cô luôn tích cực tham gia nghiên cứu khoa học (NCKH), viết sáng kiến kinh nghiệm để phục vụ công tác giảng dạy. Nhiều sáng kiến của cô đã được áp dụng vào giảng dạy, bồi dưỡng HSG các cấp, góp phần tích cực vào việc đổi mới phương pháp dạy học và hình thức kiểm tra đánh giá theo định hướng phát triển năng lực người học.

Trong 10 năm trực tiếp lãnh đội đội tuyển thi HSG quốc gia môn Sinh học (từ năm học 2015-2016 đến năm học 2023-2024), đội tuyển của trường đã giành 87 giải quốc gia, trong đó có 6 giải Nhất; 6 học sinh đoạt Huy chương Olympic Sinh học quốc tế (gồm 1 Huy chương Bạc, 4 Huy chương Đồng, 1 Bằng khen). Với những nỗ lực của cô và trò, Bảng thành tích của đội tuyển HSG quốc gia môn Sinh học của Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong ngày càng phong phú.

Cô Xuân chia sẻ: “Hoạt động nghiên cứu khoa học kỹ thuật (KHKT) cho học sinh là một hướng đi, một phương pháp, một đích đến quan trọng của nhà trường. Với định hướng này, tôi muốn truyền cảm hứng, truyền lửa cho học sinh; phát hiện, đánh thức trong các em niềm vui của hoạt động NCKH, định hướng các em quan tâm đến các vấn đề của cuộc sống hàng ngày, từ đó hình thành năng lực tự học, ý thức trách nhiệm với cộng đồng, xã hội và định hướng nghề nghiệp cho tương lai”. Với tâm niệm đó, cô đã giúp đỡ, hướng dẫn cặn kẽ để học sinh có những phương pháp và tự tin hơn trong nghiên cứu, sáng tạo KHKT. Nhiều đề tài cô hướng dẫn có giá trị ứng dụng cao trong đời sống và đạt giải cao tại các cuộc thi sáng tạo KHKT cấp tỉnh, cấp quốc gia, quốc tế. Tiêu biểu như, tại Cuộc thi KHKT cấp quốc gia năm 2023 diễn ra tại Quảng Ninh, đề tài “Nanomelanin có nguồn gốc từ mực, bảo vệ các nguyên bào sợi ở da người chống lại tia X” của 2 học sinh Vũ Đức Mạnh và Nguyễn Trọng Phúc (lớp 12 chuyên Sinh) do cô hướng dẫn đã xuất sắc vượt qua 143 dự án thuộc 17 lĩnh vực của 70 đơn vị, giành giải Nhất và cũng là một trong các sản phẩm tiêu biểu được lựa chọn tham dự Hội thi KHKT quốc tế năm 2023 (ISEF 2023) tại Hoa Kỳ. Cũng đề tài này, trước đó, đầu tháng 2-2023, đã đoạt Huy chương Vàng tại Cuộc thi Olympic Phát minh và Sáng tạo thế giới, được tổ chức ở Seoul, Hàn Quốc.

Với những cống hiến không mệt mỏi cho nghề, cô Trần Thị Thanh Xuân đã được tặng nhiều phần thưởng cao quý: Huân chương Lao động hạng Ba, Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ; Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh, Bộ GD và ĐT về những thành tích trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi quốc gia, quốc tế.

Cô Vũ Thị Quỳnh Anh - “tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo”

Tốt nghiệp khoa Văn Trường Đại học Sư phạm I, năm 1999, cô giáo Vũ Thị Quỳnh Anh về công tác tại Trường THPT Trần Hưng Đạo (thành phố Nam Định). Trong hơn 20 năm công tác, cô nhiều lần được UBND tỉnh, Bộ GD và ĐT tặng Bằng khen; được UBND thành phố Nam Định trao tặng danh hiệu “Giáo viên ưu tú Thành Nam”...

Với vai trò Tổ trưởng tổ Ngữ văn, thấm nhuần lời dạy của Bác “Mỗi thầy, cô giáo là tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo”, trong quá trình dạy học, cô luôn tích cực, nỗ lực đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng phát huy tích cực năng lực chủ động, sáng tạo của người học. Các lớp do cô giảng dạy đều đứng đầu khối về chất lượng trong các kỳ thi, kỳ kiểm tra do nhà trường và Sở GD và ĐT tổ chức. Đặc biệt trong kỳ thi tốt nghiệp THPT các năm gần đây, Trường THPT Trần Hưng Đạo luôn xếp thứ hạng cao, các lớp 12 do cô trực tiếp giảng dạy có điểm bình quân vượt trên trung bình của tỉnh gần 2,0 điểm, nhiều học sinh đạt điểm môn Ngữ văn từ 9,0 trở lên.

Để tăng cường trải nghiệm thực tiễn, khi học về các tác giả quê hương Nam Định, cô Quỳnh Anh tổ chức cho học sinh đi trải nghiệm trực tiếp tại quê hương nhà văn Nam Cao, nhà thơ Nguyễn Khuyến, bồi dưỡng khả năng cảm thụ văn học và tư duy độc lập; động viên, hướng dẫn học sinh làm thơ, viết văn, vẽ tranh; tổ chức hội thảo theo các chủ đề gắn với môn học Ngữ văn trong chương trình,... Tiêu biểu như: cùng tổ Ngữ văn phối hợp với Đoàn Thanh niên nhà trường tổ chức thành công Hội thi “Sân khấu hóa tác phẩm văn học” lần thứ nhất, đánh dấu những nỗ lực về sự đổi mới phương pháp dạy học môn Ngữ văn, khơi dậy những năng lực tiềm ẩn (năng lực sáng tạo nghệ thuật, năng lực làm việc nhóm, năng lực tự chủ) trong học sinh, góp phần lan tỏa về một hướng đổi mới dạy học với các trường bạn. Giai đoạn dịch COVID-19 bùng phát, cô tham gia dạy ôn thi cho học sinh lớp 12 trên sóng truyền hình tỉnh Nam Định. Đối với học sinh, cô luôn là “người truyền cảm hứng”, những tiết dạy của cô luôn được học sinh háo hức mong đợi; cô đã thắp lên ngọn lửa đam mê văn chương trong nhiều thế hệ học trò. Đội tuyển Ngữ văn lớp 12 do cô bồi dưỡng, tham dự kỳ thi HSG tỉnh để thành lập đội tuyển tham dự kỳ thi chọn HSG quốc gia (cùng học sinh THPT chuyên Lê Hồng Phong và một số trường THPT chất lượng cao trong tỉnh) đã gặt hái những thành tích rực rỡ, nhiều năm xếp thứ 1, 2, 3 của tỉnh và có 20 học sinh đoạt giải trong kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia.

Là tổ trưởng chuyên môn, cô tham gia dự giờ, rút kinh nghiệm, chỉ dẫn cách thiết kế bài giảng cho giáo viên trong tổ bộ môn. Cô đã giúp đỡ giáo viên xây dựng giáo án, tổ chức thao giảng và hoàn chỉnh giáo án dự thi giáo viên giỏi cấp trường, cấp tỉnh. Nhiều giáo viên trẻ do cô trực tiếp hướng dẫn, bồi dưỡng đã trở thành giáo viên dạy giỏi cấp trường, cấp tỉnh như các cô Phù Thị Thu Hà, Lưu Thị Lan Phương, Bùi Thị Thu, Nguyễn Việt Hà, Nguyễn Thị Toan, Trần Thị Thanh Vân...

Với sức lao động bền bỉ, tâm huyết với nghề và cống hiến không mệt mỏi, cô được giao nhiều trọng trách như: Ủy viên Hội đồng chuyên môn của Sở GD và ĐT tham gia tổ chức các cuộc hội thảo, ra đề thi kiểm tra đánh giá..., góp phần định hướng công tác dạy học và kiểm tra đánh giá môn Ngữ văn trong tỉnh; cộng tác viên thanh tra của Sở GD và ĐT từ năm 2008 đến nay, cùng các đồng nghiệp thanh tra, kiểm tra, đánh giá, góp phần định hướng hoạt động dạy học trong nhà trường phổ thông.

Cô còn say mê nghiên cứu đổi mới phương pháp dạy học. Những sáng kiến kinh nghiệm của cô đều được đánh giá cao và được áp dụng thành công trong công tác bồi dưỡng HSG và công tác giảng dạy môn Ngữ văn tại nhà trường và các trường THPT trong toàn tỉnh qua các đợt tập huấn, bồi dưỡng về đổi mới phương pháp giảng dạy: Sáng kiến “Tsêkhốp và Nam Cao - sự tương đồng và ảnh hưởng từ cái nhìn của văn học so sánh” được Hội đồng Khoa học ngành GD và ĐT xếp loại Tốt; Các sáng kiến: “Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học và kiểm tra, đánh giá đoạn trích “Đất nước” (Nguyễn Khoa Điềm) và truyện ngắn “Vợ nhặt” (Kim Lân) (theo phương pháp “Dạy học theo dự án” và “Trả tác phẩm về cho học sinh”), đồng tác giả là Lưu Thị Lan Phương; “Một số giải pháp nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động trải nghiệm trong môn Ngữ văn ở nhà trường THPT” đều được Hội đồng Khoa học ngành GD và ĐT tỉnh xếp loại Xuất sắc và Sở Khoa học Công nghệ công nhận.

Với những phẩm chất tận tụy, sáng tạo, yêu nghề, cô Trần Thị Thanh Xuân và cô Vũ Thị Quỳnh Anh là 2 trong số rất nhiều tấm gương nữ nhà giáo tiêu biểu toàn tỉnh đang nỗ lực hết mình vì sự nghiệp giáo dục, đóng góp tích cực vào công tác đào tạo, bồi dưỡng thế hệ trẻ, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đồng đều của ngành GD và ĐT tỉnh nhà./.

Bài và ảnh: Minh Thuận