Phát triển vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt

Thời gian qua, hoạt động vận tải khách bằng ô tô luôn được Sở Giao thông Vận tải (GTVT) tăng cường quản lý và củng cố, chấn chỉnh cải thiện về số lượng và chất lượng. Trong đó, ngoài các tuyến cố định vận tải đi các tỉnh, thành phố trong cả nước, hoạt động vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt, taxi cũng đã phát triển, tạo thuận lợi cho hoạt động giao thương, đi lại của nhân dân.

Tuyến xe buýt NĐ02 do Công ty Cổ phần Xuân Thiệu khai thác xuất phát từ thành phố Nam Định đi thị trấn Thịnh Long (Hải Hậu).

Theo thống kê của Phòng Quản lý Vận tải - Phương tiện và người lái (Sở GTVT) đến nay, trên địa bàn tỉnh đã hình thành 10 tuyến xe buýt với tổng số 82 phương tiện, hoạt động ổn định với 8 tuyến xe buýt nội tỉnh và 2 tuyến xe buýt liên tỉnh vận tải hành khách đến các tỉnh lân cận Hà Nam, Ninh Bình và ngược lại do các doanh nghiệp Công ty TNHH Ô tô Đại Duy, Công ty Cổ phần Xuân Thiệu và Công ty Cổ phần Du lịch vận tải Trường Sơn khai thác. Các tuyến xe buýt đều có điểm đầu xuất phát tại thành phố Nam Định; trong 8 tuyến buýt nội tỉnh có 3 tuyến đến điểm cuối là huyện Giao Thuỷ (các tuyến NĐ01; NĐ08A; NĐ10); các huyện Hải Hậu, Nghĩa Hưng, Xuân Trường, Ý Yên, Trực Ninh mỗi huyện có 1 tuyến buýt (tuyến NĐ02 đến thị trấn Thịnh Long, Hải Hậu; tuyến NĐ03 đến thị trấn Đông Bình, Nghĩa Hưng; tuyến NĐ06B đến cầu Vĩnh Tứ, xã Yên Lợi, Ý Yên; tuyến NĐ-07 đến xã Trực Khang, Trực Ninh và tuyến NĐ08B đến xã Xuân Đài, Xuân Trường). Theo Sở GTVT, các tuyến buýt nội tỉnh với tổng số 430 chuyến hoạt động liên tục từ 5 đến 18 giờ hàng ngày, giá vé (toàn tuyến) tối đa 35 nghìn đồng, chất lượng phương tiện và thái độ phục vụ của nhân viên không ngừng được nâng cao; hệ thống điểm dừng đỗ đón/trả khách hợp lý, thuận tiện kết nối với hệ thống giao thông, các bệnh viện, trường học và trung tâm các địa phương đã phục vụ tốt nhu cầu đa dạng của hành khách trong tỉnh; góp phần phát triển hoàn chỉnh hệ thống vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt theo hướng văn minh, hiện đại và an toàn. Mỗi tháng, lượng khách bình quân các tuyến xe buýt nội tỉnh đạt trên 70% tải trọng xe; vào những dịp cao điểm có thể đạt trên 80% tải trọng, cho thấy người dân đã hình thành thói quen sử dụng phương tiện giao thông công cộng, hạn chế phương tiện dùng cá nhân và các tuyến xe buýt đã trở thành lựa chọn an toàn, tiện lợi cho nhiều người khi có nhu cầu di chuyển. Trong năm 2022, các tuyến buýt của tỉnh đã phục vụ 1.883.400 lượt khách; góp phần quan trọng trong việc đảm bảo trật tự an toàn giao thông, giảm thiểu lượng xe cá nhân lưu thông và bảo vệ môi trường. 

Trong điều kiện tỉnh khó khăn về nguồn kinh phí hỗ trợ phát triển vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt, Sở GTVT đã tham mưu cho UBND tỉnh vận động các doanh nghiệp vận tải đầu tư phương tiện, bố trí đội ngũ nhân viên điều hành, phục vụ và lái xe; đầu tư hệ thống nhà chờ xe buýt tại các điểm dừng đỗ để khai thác tuyến phục vụ nhu cầu đi lại của nhân dân. Ông Phạm Đức Đạt, Chủ tịch hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Xuân Thiệu Nam Định cho biết: Để đáp ứng tốt nhu cầu đi lại của nhân dân trong dịp cao điểm Tết Nguyên đán, lễ hội đầu Xuân năm 2023 và những năm tiếp theo, Công ty đã đầu tư trên 20 tỷ đồng mua thêm 24 xe buýt mới. Các xe buýt mới của Công ty thuộc loại B40 (có 18 ghế ngồi và 22 vị trí đứng); khai thác các tuyến buýt NĐ02: thành phố Nam Định - thị trấn Thịnh Long (Hải Hậu) và ngược lại; tuyến NĐ03: thành phố Nam Định - bến xe Đông Bình (Nghĩa Hưng) và ngược lại. Như vậy, đến nay tổng số phương tiện vận tải hành khách của Công ty lên gần 60 xe, tổng lượng khách bình quân mỗi tháng đạt 51 nghìn lượt người. Bên cạnh việc không ngừng nâng cao chất lượng phục vụ của đội ngũ lái xe, nhân viên, từ nhiều năm qua Công ty đã phối hợp với Bệnh viện Công an tỉnh thực hiện chính sách miễn vé cho các bệnh nhân thuộc đối tượng hộ nghèo và cận nghèo ở các huyện Giao Thuỷ, Trực Ninh, Nam Trực lên Bệnh viện chạy thận định kỳ. Trong quý I-2023, Công ty đã thực hiện miễn vé (với mức giá vé toàn tuyến từ 17 đến 35 nghìn/người/lượt) cho 41 bệnh nhân với tổng kinh phí là 117,4 triệu đồng. Trong năm 2023, Công ty tiếp tục nghiên cứu đầu tư thêm phương tiện để khai thác các tuyến buýt mới, nâng cao chất lượng dịch vụ để đáp ứng tốt nhu cầu đi lại của nhân dân, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Bên cạnh phát triển hệ thống vận tải hành khách công cộng nội tỉnh bằng xe buýt, Sở GTVT đã tham mưu cho UBND tỉnh phê duyệt khai thác 2 tuyến buýt ngoại tỉnh kết nối thành phố Nam Định với các thành phố Ninh Bình, Phủ Lý. Tuyến xe buýt NH05 Nam Định - Phủ Lý và ngược lại chính thức hoạt động từ tháng 1-2016 do liên danh Công ty Cổ phần Xuân Thiệu Nam Định và Công ty Cổ phần Vận tải ô tô Hà Nam phối hợp khai thác có cự ly 44,3km. Đến tháng 10-2017, có thêm tuyến xe buýt ngoại tỉnh thứ 2 từ thành phố Nam Định đi thành phố Ninh Bình và ngược lại, ký hiệu NN11 của Công ty Cổ phần Du lịch vận tải Trường Sơn khai thác. 

 Với việc phát triển vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt đã đáp ứng nhu cầu đi lại cho nhân dân tỉnh ta và hai tỉnh lân cận hình thành thói quen sử dụng xe buýt thường xuyên, hạn chế sử dụng phương tiện cá nhân, giảm mật độ tham gia giao thông, góp phần giảm thiểu tai nạn giao thông, ùn tắc giao thông và cải thiện điều kiện đi lại cho nhân dân, nhất là đối với những người phải thường xuyên qua lại các địa phương (công tác, kinh doanh buôn bán hay đi chữa bệnh). Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, hệ thống vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt tại tỉnh ta vẫn còn tồn tại một số bất cập, hạn chế như: một số điểm dừng đỗ đón trả khách chưa thực sự hợp lý; tình trạng trễ tuyến, trễ giờ vẫn còn xảy ra; một số điểm dừng đỗ chưa được đầu tư nhà chờ; chưa có hệ thống hỗ trợ người khuyết tật trong quá trình lên/xuống xe...

Để phát huy những ưu điểm, khắc phục hạn chế, thời gian tới, Sở GTVT tiếp tục chỉ đạo các đơn vị chuyên môn, doanh nghiệp vận tải đầu tư nâng cấp phương tiện; cải thiện chất lượng và mở rộng vùng phục vụ của xe buýt; nghiên cứu đầu tư, đổi mới, cải tạo đồng bộ và hợp lý hóa hệ thống kết cấu hạ tầng phục vụ hoạt động vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt. Tiến tới lắp đặt bảng điện tử, hệ thống cung cấp thông tin trực tuyến trên xe buýt tại các điểm đầu cuối, điểm trung chuyển và nhà chờ xe buýt. Khuyến khích các đơn vị kinh doanh vận tải xây dựng chương trình nhận diện thương hiệu xe buýt; nâng cao tính tiện nghi của dịch vụ xe buýt; tăng cường trang bị hệ thống camera giám sát tại các điểm trung chuyển xe buýt. Đầu tư phát triển hệ thống vé điện tử dùng chung cho mạng lưới vận tải hành khách công cộng đa phương thức đảm bảo liên thông, thuận lợi cho hành khách và hỗ trợ cho quản lý doanh thu, vận hành. Tham mưu cho UBND tỉnh các giải pháp phát triển quỹ đất dành cho giao thông công cộng (công trình giao thông tĩnh); chính sách hỗ trợ, trợ giá cho doanh nghiệp kinh doanh vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt ở mức độ sâu, rộng; kịp thời bổ sung quy hoạch mới đảm bảo kết nối các vùng miền, phù hợp với nhu cầu đi lại của nhân dân./. 

Bài và ảnh: Thành Trung