Hiện nay, trên thị trường xuất hiện nhiều loại nước rửa bát “3 không”, (không nhãn mác, không công bố chất lượng sản phẩm, không rõ nguồn gốc xuất xứ). Với ưu điểm giá thành rẻ, tẩy rửa nhanh nên loại nước rửa bát này đang được nhiều nhà hàng, quán ăn ưa dùng. Tuy nhiên theo các chuyên gia của Viện Hóa học Công nghiệp Việt Nam, nước rửa bát thường có thành phần chính là chất tẩy rửa, chất thơm và một số phụ gia làm mềm, phẩm tạo màu như: Benzyl, Polyetylen, Sodium hypochlorite, Chlorine…; đây đều là những chất hóa học rất độc hại đối với sức khỏe. Nếu được pha đúng tiêu chuẩn cho phép và nguồn gốc hóa chất đảm bảo thì an toàn với sức khỏe người tiêu dùng. Tuy nhiên các loại nước rửa bát không có nhãn mác có thể được pha chế bằng hóa chất, phụ gia, phẩm màu kém chất lượng, không rõ nguồn gốc. Các chất này có khả năng tẩy rửa, làm sạch bát đĩa cao nhưng tiềm ẩn nhiều nguy hiểm, làm ảnh hưởng tới sức khỏe người sử dụng. Sau khi rửa, những chất độc hại vẫn còn khả năng lưu lại trên bát đĩa mà mắt thường không nhìn thấy được, từ đó dính vào thức ăn, nếu sử dụng nhiều có thể ngấm vào cơ thể, nhẹ thì gây ngộ độc, nặng thậm chí làm tổn thương gan, thận và gây ra một số bệnh về đường ruột. Những người thường xuyên tiếp xúc trực tiếp với nước rửa bát kém chất lượng có thể bị tổn thương da. Nguy hiểm hơn, nếu những chất này tích tụ lâu ngày trong cơ thể, chúng còn có thể gây ung thư.
 |
| Lực lượng QLTT huyện Vụ Bản kiểm tra chất lượng sản phẩm hóa chất tẩy rửa lưu thông trên địa bàn. |
Trên địa bàn tỉnh ta, hiện đang tồn tại nhiều cơ sở sản xuất, kinh doanh nước rửa bát kém chất lượng. Việc sản xuất thường diễn ra chui lủi ngay trong không gian sinh hoạt của gia đình, không đăng ký kinh doanh với chính quyền địa phương để trốn tránh sự kiểm soát của cơ quan chức năng. Một vài tổ chức có quy mô lớn thường núp bóng đăng ký sản xuất, kinh doanh hóa mỹ phẩm. Với những tổ chức này ngoài việc sản xuất nước rửa bát kém chất lượng còn có hành vi làm giả, làm nhái nhãn hiệu của các thương hiệu nước rửa bát có uy tín trên thị trường như Mỹ Hảo, Sunlight,… thậm chí gắn cả logo “Hàng Việt Nam chất lượng cao”, dễ gây nhầm lẫn cho khách hàng. Sản phẩm nước rửa bát kém chất lượng phần lớn được đựng trong các can, chai nhựa đã qua sử dụng với nhiều dung tích khác nhau từ 0,5 lít, 1,5 lít, 5 lít..., bày bán công khai ở các khu chợ đầu mối, chợ dân sinh và còn được người bán hàng cung ứng đến tận tay người tiêu dùng ở các khu dân cư thu nhập thấp, vùng nông thôn và cửa hàng ăn, bếp ăn tập thể... Đối với những sản phẩm nước rửa bát nhái nhãn hiệu, người bán thường quảng cáo quá lên về tính năng tác dụng và giá bán rất rẻ, khoảng 5.000-7.000 đồng/lít, trong khi nước rửa bát thông thường khoảng 25-28 nghìn đồng/chai (loại 800ml). Để hấp dẫn khách hàng, mỗi chai nước rửa bát nhái nhãn hiệu đóng sẵn còn được khuyến mại thêm một túi bột giặt nhỏ (cũng nhập nhèm, không rõ nguồn gốc); hoặc mua 2 tặng 1… Với những biện pháp kích cầu tiêu dùng “đánh” vào tâm lý ham rẻ của một bộ phận khách hàng nên nước rửa bát kém chất lượng tiêu thụ khá mạnh. Tại một quầy hàng tại chợ Mỹ Tho (TP Nam Định), chúng tôi thấy nước rửa bát được đựng trong chiếc phi to, khách hàng chỉ cần mang chai hoặc can đến là có thể mua với số lượng không hạn chế. Chủ quầy hàng cho biết, bình quân mỗi ngày bán khoảng 100 lít nước rửa bát cho các nhà hàng kinh doanh ăn uống trong và ngoài tỉnh. Nhiều khách hàng còn mua với số lượng lớn từ 20-30 lít/một lần để giảm thời gian đi lại và được khuyến mại. Trước thực trạng nước rửa bát kém chất lượng xuất hiện tràn lan trên thị trường, trong khi người tiêu dùng vẫn vô tư sử dụng, lực lượng chức năng đã tích cực tổ chức tuyên truyền cảnh báo tác hại, khuyến cáo người tiêu dùng cách nhận biết sản phẩm an toàn cho sức khỏe trên các website chuyên ngành. Đồng thời tổ chức kiểm tra các cơ sở sản xuất, kinh doanh hóa mỹ phẩm trên địa bàn để loại bỏ sản phẩm nước rửa bát kém chất lượng ra khỏi thị trường. Hàng loạt sản phẩm nước rửa bát kém chất lượng, không đủ điều kiện lưu thông trên thị trường đã được lực lượng chức năng thu giữ. Đặc biệt Chi cục QLTT tỉnh đã phát hiện Cty TNHH một thành viên Hóa mỹ phẩm Đức Duy, xã Nghĩa Trung (Nghĩa Hưng) sản xuất nước rửa bát vi phạm kiểu dáng công nghiệp của sản phẩm Sunlight của Cty Unilerver đã được bảo hộ trên toàn quốc. Lực lượng chức năng đã tiến hành thu giữ tang vật gồm 80 chai nước rửa bát loại 400ml và xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật.
Để bảo vệ người tiêu dùng trước mối nguy hại do nước rửa bát kém chất lượng gây ra, bên cạnh nỗ lực kiểm tra, kiểm soát ngăn chặn hành vi gian lận thương mại của các tư thương, các ngành chức năng cần đẩy mạnh tuyên truyền để người dân nói “không” với sản phẩm kém chất lượng. Người tiêu dùng cần đặc biệt cảnh giác với các sản phẩm “giá rẻ bất ngờ”, có chính sách khuyến mại quá hấp dẫn, nên tham khảo thông tin sản phẩm từ nhiều nguồn trước khi mua hàng; đặc biệt cần chú ý sử dụng găng tay khi rửa bát đĩa, không tiếp xúc trực tiếp với hoá chất rửa bát để bảo vệ sức khoẻ./.
Bài và ảnh: Nguyễn Hương
