[links()]
Qua bốn năm chiến tranh phá hoại lần thứ nhất của đế quốc Mỹ, hầu hết các cơ sở vật chất, nhà xưởng, cầu cống ở Nam Định bị tàn phá nặng nề. Thành phố Nam Định gần như bị hủy diệt... Ngay từ lúc kẻ thù mới tạm thời ngừng đánh phá trên địa bàn, Đảng bộ đã kịp thời đề ra các giải pháp khôi phục sản xuất, ổn định đời sống nhân dân, nhất là trong việc chăm lo đến công tác cải tạo và xây dựng thành phố Nam Định. Nghị quyết Hội nghị Đảng bộ tỉnh ngày 15- 12-1968, đã chỉ rõ: thành phố Nam Định được hình thành từ lâu đời và đã hai lần bị tàn phá trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược và chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ. Từ hoà bình lập lại, thành phố đã tập trung khôi phục và mở rộng các nhà máy dệt, tơ, điện, nước và xây dựng mới các nhà máy xay, đồ hộp xuất khẩu cùng 20 xí nghiệp địa phương; sửa chữa và xây dựng 30 cơ sở kho tàng, bến bãi. Đã làm mới 83 ngôi nhà từ 1 đến 3 tầng với tổng diện tích trên 3 vạn mét vuông; một hệ thống trường học từ mẫu giáo đến bậc phổ thông trung học được xây dựng; mở rộng các câu lạc bộ, rạp hát, rạp chiếu bóng, bệnh viện, công viên. Thành phố đã từ 450 ha mở rộng thành 560 ha, dân số từ 45 ngàn lên 93 ngàn, trong đó có 21 ngàn công nhân.
Từ tháng 2-1963, trong Nghị quyết về cải tạo và mở rộng thành phố Nam Định, Bộ Chính trị đã chỉ rõ: "Nhiệm vụ phương châm và biện pháp chỉ đạo thực hiện cải tạo và mở rộng thành phố Nam Định phải thể hiện tính chất một thành phố xã hội chủ nghĩa, phục vụ tốt cho việc phát triển công nghiệp, cho sản xuất, cho đời sống vật chất và văn hóa của nhân dân lao động thành phố. Dân số thành phố Nam Định dự tính cho thời gian khoảng 3 kế hoạch 5 năm là từ 10 đến 12 vạn người và có thể lên tới 15 vạn, trong đó nhân khẩu cơ bản chiếm khoảng 30%. Nhân khẩu thành phố sẽ bố trí ở thành phố cũ hiện nay khoảng 10 vạn dân và một phần dân bên tả ngạn sông Đào. Tổng số đất thành phố dành cho 10 vạn dân dự tính 1.150 ha, trong đó đất dùng cho xây dựng dân dụng tính theo tiêu chuẩn bình quân đầu người là 75m2
Căn cứ vào tinh thần Nghị quyết của Bộ Chính trị và dựa vào thực tế của thành phố sau chiến tranh phá hoại, Tỉnh ủy đã chỉ rõ việc cải tạo và mở rộng thành phố phải tiến hành qua nhiều kế hoạch ngắn hạn và cần thấy rõ mối quan hệ mật thiết giữa mở rộng và cải tạo; mở rộng là nhằm làm cho việc cải tạo được thuận lợi.
Sau một thời gian triển khai theo các phương án cải tạo mở rộng thành phố Nam Định, do chưa nhận thức đầy đủ về tình hình và nhiệm vụ mới nên trong công tác tổ chức chỉ đạo và quản lý thành phố có phần lúng túng bị động; có những mặt sơ hở và buông lỏng quản lý nên phát sinh một số hiện tượng tiêu cực.
Để sớm khắc phục tình trạng trên, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã họp bàn về công tác của thành phố Nam Định và quyết định một số phương hướng, nhiệm vụ trước mắt.
Theo phương hướng đẩy mạnh công tác chỉ đạo phục hồi và phát triển sản xuất, tổ chức tốt đời sống nhân dân, thành phố Nam Định đã ưu tiên phục hồi các cơ sở sản xuất từng bước vững chắc theo quy hoạch đã định, trước tiên là một số cơ sở công nghiệp thiết yếu như cơ khí, điện, dệt, cơ sở sản xuất và sửa chữa phương tiện giao thông vận tải, chế biến lương thực, thực phẩm, một số cơ sở thủ công có liên quan tới việc phục vụ cho nhu cầu của thành phố.
Trước hết, cần căn cứ vào Nghị quyết ngày 15-12-1968 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Thành ủy, uỷ ban hành chính thành phố đã sớm hoàn thành quy hoạch ngắn hạn hai năm (1969-1970).
Thực hiện sự phân cấp về quản lý kinh tế, thành phố đã chủ động đẩy mạnh tiến độ phục hồi và xây dựng, đã ưu tiên giải quyết nhà ở, đất và vật liệu để tạo điều kiện nhanh chóng phục hồi và xây dựng các cơ sở sản xuất, kho tàng, cửa hàng, bệnh viện, cơ quan chỉ đạo của tỉnh và thành phố. Thành ủy và uỷ ban hành chính thành phố khẩn trương tổ chức lực lượng để sửa chữa nhà cửa, đẩy mạnh tốc độ thi công xây dựng các khu nhà tạm theo quy hoạch đã định.
(Còn nữa)
