Qua 10 năm (2011-2021) triển khai thực hiện Chỉ thị số 08-CT/TW ngày 21-10-2011 của Ban Bí thư khóa XI về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với vấn đề an toàn thực phẩm (ATTP) trong tình hình mới, tỉnh ta đã đạt được nhiều kết quả nổi bật. Công tác đảm bảo ATTP đã được cả hệ thống chính trị quan tâm, tích cực tham gia. Nhận thức của cán bộ, đảng viên và nhân dân về ATTP có chuyển biến mạnh; đã hình thành nhiều mô hình sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm an toàn, mô hình kiểm soát ATTP.
Tạo chuyển biến nhận thức về ATTP
 |
| Bếp ăn tập thể tại Công ty TNHH Hệ thống dây dẫn Sumi Việt Nam (KCN Bảo Minh) thực hiện tốt các quy định an toàn vệ sinh thực phẩm. |
Thực hiện Chỉ thị số 08-CT/TW ngày 21-10-2011 của Ban Bí thư khóa XI về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với vấn đề ATTP trong tình hình mới, các cấp ủy Đảng, chính quyền và cả hệ thống chính trị trong tỉnh đã coi đây là nhiệm vụ thường xuyên, chủ động rà soát, đánh giá tình hình; xây dựng và triển khai các chương trình hành động, kế hoạch, từng bước giải quyết những khó khăn, thách thức về công tác ATTP tại địa phương. Kịp thời ban hành các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo quan trọng, triển khai có hiệu quả Chỉ thị số 08 cũng như các văn bản pháp luật về ATTP. Từ năm 2011 đến nay, Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Ban chỉ đạo liên ngành VSATTP tỉnh đã ban hành 326 văn bản chỉ đạo; các ngành chức năng, các huyện, thành phố đã ban hành trên 1.700 văn bản chỉ đạo cụ thể về công tác ATTP theo chức năng nhiệm vụ được giao. Qua đó, nhận thức của các cấp ủy Đảng, chính quyền, các ngành, đoàn thể đối với vấn đề ATTP trong tình hình mới không ngừng được nâng lên. Các cấp, các ngành đã nỗ lực tham gia vào công tác quản lý về ATTP với các giải pháp đồng bộ. Chi cục ATVSTP thường xuyên phối hợp với các cơ quan báo chí tuyên truyền trên phương tiện thông tin đại chúng; phối hợp với các ngành, đoàn thể, tổ chức xã hội lồng ghép tuyên truyền, vận động hội viên, đoàn viên tham gia đảm bảo ATTP bằng nhiều hình thức, nội dung hoạt động phong phú. Tập trung tuyên truyền, phổ biến các mô hình sản xuất, kinh doanh, các sản phẩm, chuỗi thực phẩm an toàn, các sản phẩm truyền thống, đặc sản của địa phương. Chi cục ATVSTP đã chủ trì, phối hợp với các ngành chức năng, các địa phương, các đoàn thể đẩy mạnh hoạt động truyền thông trực tiếp về VSATTP, nâng cao nhận thức của chủ cơ sở, người trực tiếp tham gia sản xuất, kinh doanh, chế biến thực phẩm, cũng như người tiêu dùng. Từ năm 2012 đến nay, toàn tỉnh đã tổ chức 7.983 hội nghị truyền thông trực tiếp với trên 900 nghìn lượt người trực tiếp sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm tham dự; phát 645 nghìn tài liệu tờ gấp cho người sản xuất, kinh doanh, sử dụng thực phẩm, nhà hàng, khách sạn, bếp ăn tập thể. Tiêu biểu như Hội Nông dân, Hội LHPN với các phong trào, cuộc vận động “Sản xuất, kinh doanh nông sản, thực phẩm an toàn vì sức khỏe cộng đồng”, “Nông dân sản xuất kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu, giảm nghèo bền vững”, “Phụ nữ cam kết thực hiện VSATTP vì sức khỏe gia đình và cộng đồng”, nói “không” với “Rau 2 luống, lợn 2 chuồng”, lựa chọn và sử dụng thực phẩm đảm bảo an toàn…
Bên cạnh đó, các ngành chức năng thường xuyên tổ chức tập huấn về công tác ATTP cho người sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm; đào tạo, nâng cao năng lực cho đội ngũ làm công tác quản lý ATTP từ tỉnh đến cơ sở. Qua đó nâng cao kiến thức, nhận thức, thực hành về VSATTP; phòng ngừa ngộ độc rượu, các kiến thức trong lựa chọn, bảo quản, chế biến và tiêu dùng thực phẩm; tuyên truyền, giáo dục về không sử dụng hóa chất, chất cấm trong chăn nuôi, trồng trọt và thuốc an thần trong giết mổ gia súc… cho người sản xuất, kinh doanh thực phẩm cũng như người tiêu dùng. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tuyên truyền, đưa nội dung đảm bảo ATTP là một trong những tiêu chí bình xét, công nhận danh hiệu “Gia đình văn hóa”, “Làng văn hóa”, “Tổ dân phố văn hóa”… Đặc biệt, thời gian qua, tỉnh ta đã triển khai xây dựng và nhân rộng các mô hình, điển hình trong sản xuất, kinh doanh, chế biến thực hiện ATTP như việc lập quy hoạch vùng sản xuất nông nghiệp tập trung; xây dựng mô hình trồng rau hữu cơ, mô hình sản xuất tốt trong quy phạm thực hành sản xuất nông nghiệp tốt (VietGAP); mô hình quản lý chất lượng tiên tiến; củng cố, phát triển các chuỗi liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ sản phẩm. Đến nay, toàn tỉnh có 30 chuỗi liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm áp dụng các chương trình quản lý chất lượng tiên tiến; hệ thống chuỗi 53 cửa hàng tiện ích kinh doanh, giới thiệu các sản phẩm nông nghiệp an toàn.
Tăng cường công tác quản lý Nhà nước về ATTP
Cùng với công tác tuyên truyền, vận động, BCĐ liên ngành VSATTP tỉnh và các cấp tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra hàng hóa thực phẩm lưu thông trên thị trường; quản lý chặt chẽ việc tuân thủ các quy định VSATTP. Hằng năm, BCĐ liên ngành VSATTP các cấp tổ chức 3 đợt cao điểm thanh tra, kiểm tra (vào dịp Tết Nguyên đán, Tháng hành động vì ATTP, Tết Trung thu); ngoài ra còn có các cuộc thanh tra, kiểm tra liên ngành đột xuất giải quyết các sự cố về ATTP và các cuộc kiểm tra, giám sát chuyên ngành của các ngành hữu quan: Y tế, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công Thương… Trong giai đoạn từ 2011 đến nay, toàn tỉnh đã lập 5.509 đoàn thanh tra, kiểm tra giám sát liên ngành, chuyên ngành (tuyến tỉnh 238 đoàn, tuyến huyện 305 đoàn, tuyến xã 4.966 đoàn), đã tiến hành thanh tra, kiểm tra 80.694 lượt cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm. Từ năm 2020 đến nay, trước tình hình dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, các đoàn tập trung kiểm tra các bếp ăn tập thể đông người tại doanh nghiệp, kết hợp kiểm tra VSATTP lồng ghép với công tác phòng chống dịch COVID-19. Kết quả kiểm tra, thanh tra: có 65.120 lượt cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm đạt điều kiện ATTP, chiếm 80,7% số cơ sở được thanh tra, kiểm tra; phát hiện 15.574 cơ sở có vi phạm về VSATTP; trong đó đã xử phạt hành chính 6.373 cơ sở, với tổng số tiền phạt gần 4,49 tỷ đồng, chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra, truy tố 5 trường hợp. Qua thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm đã góp phần chấn chỉnh, nâng cao ý thức và trách nhiệm của các cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm trong việc chấp hành các quy định của Nhà nước về VSATTP. Tỷ lệ cơ sở đạt điều kiện ATTP tăng dần qua các năm: năm 2011 chiếm 67,5%, năm 2015 chiếm 72,2%, năm 2020 tăng lên 88% tổng số cơ sở được kiểm tra. Hoạt động xét nghiệm mẫu thực phẩm tiếp tục được đẩy mạnh. 10 năm qua, toàn tỉnh thực hiện xét nghiệm tại Labo 8.382 mẫu, xét nghiệm nhanh 11.565 mẫu. Kết quả: 17.591 mẫu đạt điều kiện ATTP, chiếm 88,2%; 2.356 mẫu không đạt điều kiện ATTP, chiếm 11,8%. Nhìn chung, tỷ lệ mẫu xét nghiệm đạt tăng dần qua các năm. Đặc biệt, những năm gần đây qua lấy mẫu giám sát xét nghiệm không phát hiện các chất cấm như Formol, Sabutamol…
Các ngành chức năng đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính về ATTP. Từ năm 2018, thực hiện Nghị định số 15/2018 của Chính phủ về quy định chi tiết một số điều của Luật ATTP đã bãi bỏ 10 loại hình được miễn cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện ATTP, thực hiện công bố chất lượng sản phẩm, thực hiện giao dịch tại Trung tâm dịch vụ Hành chính công của tỉnh, công khai các thủ tục hành chính và mức thu phí. Từ năm 2011 đến nay, tỉnh ta đã cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện ATTP cho 19.265 lượt cơ sở; cấp Giấy xác nhận công bố chất lượng sản phẩm đối với 1.308 sản phẩm; thực hiện ký cam kết trách nhiệm đối với 4.516 cơ sở theo đúng quy định. Qua đó, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh, nâng cao chất lượng sản phẩm thực phẩm. Những năm qua, tỷ lệ ngộ độc thực phẩm ngày càng giảm cả 3 chỉ số: số vụ, số người mắc và số người nhập viện điều trị. Trong 10 năm qua, trên địa bàn tỉnh không để xảy ra tử vong do ngộ độc thực phẩm. Đặc biệt là sự chuyển biến nhận thức và hành vi của người sản xuất, kinh doanh cũng như người tiêu dùng ngày càng tốt hơn. Nhờ đó công tác bảo đảm ATTP đã góp phần nâng cao sức khỏe, chất lượng cuộc sống của nhân dân./.
Bài và ảnh: Minh Tân
