Thời gian qua, công tác truyền thông về dân số và phát triển ở tỉnh ta có nhiều đổi mới và đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Nhận thức và hành động của đại bộ phận người dân về chính sách Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGÐ) đã có những chuyển biến tích cực; quy mô gia đình có 2 con được chấp nhận ngày càng rộng rãi. Hàng năm, tỉnh ta đều hoàn thành và hoàn thành vượt mức hầu hết các chỉ tiêu nhiệm vụ công tác DS-KHHGÐ, khống chế được tốc độ gia tăng dân số.
 |
| Chi cục Dân số - KHHGĐ tổ chức truyền thông dân số và phát triển tại phường Mỹ Xá (thành phố Nam Định). |
Thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 25-10-2017 của Ban Chấp hành Trung ương Ðảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới, Chương trình hành động số 21-CTr/TU ngày 14-12-2017 của Tỉnh uỷ, UBND tỉnh đã ban hành các kế hoạch 17/KH-UBND thực hiện Chương trình hành động số 21; Kế hoạch số 32/KH-UBND về kế hoạch hành động giai đoạn 2020-2025 của tỉnh Nam Ðịnh thực hiện Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030, Kế hoạch 65/KH-UBND thực hiện Chương trình điều chỉnh mức sinh tỉnh Nam Ðịnh đến năm 2030, Kế hoạch số 67/KH-UBND thực hiện Chương trình Truyền thông Dân số tỉnh Nam Ðịnh đến năm 2030, với các mục tiêu đổi mới nội dung tuyên truyền, vận động về công tác dân số, đưa tỉ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên; tận dụng hiệu quả cơ cấu dân số vàng, thích ứng với già hoá dân số; phân bố dân số hợp lý; nâng cao chất lượng dân số. Các cấp ủy Ðảng, chính quyền đã tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo và nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước đối với công tác DS-KHHGÐ. Trong đó đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật của Nhà nước về DS-KHHGÐ; kiến thức chăm sóc sức khỏe sinh sản tới các tầng lớp nhân dân. Chi cục DS-KHHGÐ tỉnh chủ trì, phối hợp với các cơ quan thông tin đại chúng của tỉnh: Báo Nam Ðịnh, Ðài Phát thanh - Truyền hình tỉnh, Cổng thông tin điện tử của tỉnh, Trang thông tin điện tử của Sở Y tế, Ðài phát thanh các huyện, thành phố và mạng xã hội đẩy mạnh truyền thông về dân số và phát triển với nhiều hình thức đa dạng, phù hợp các nhóm đối tượng. Nội dung tuyên truyền tập trung phổ biến Nghị quyết 21-NQ/TW ngày 25-10-2017 của Ban Chấp hành Trung ương khoá XII về công tác dân số trong tình hình mới, chính sách, pháp luật của Nhà nước về DS-KHHGÐ và các văn bản chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh; mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng, hiệu quả của việc thực hiện các dịch vụ nâng cao chất lượng dân số, kiến thức chăm sóc sức khỏe sinh sản, lợi ích của việc chăm sóc sức khỏe sinh sản, KHHGÐ. Tiếp tục vận động mỗi cặp vợ chồng chỉ nên có tối đa 2 con, đảm bảo quyền và trách nhiệm trong sinh con, nuôi dạy con tốt. Sinh ít con ở nơi mức sinh cao; sinh đủ 2 con ở nơi mức sinh thấp; duy trì mức sinh thay thế toàn quốc; nâng cao nhận thức, thực hành về bình đẳng giới, giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh; đổi mới toàn diện giáo dục dân số, sức khỏe sinh sản; hình thành kiến thức và kỹ năng đúng đắn, có hệ thống ở thế hệ trẻ. Tuyên truyền lợi ích của việc khám sức khỏe tiền hôn nhân, chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên và thanh niên; tác hại của việc tảo hôn. Vận động thanh niên thực hiện tư vấn và khám sức khoẻ trước hôn nhân; phụ nữ mang thai thực hiện tầm soát, chẩn đoán điều trị một số bệnh, tật trước sinh. Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi dựa vào cộng đồng; những khó khăn, thách thức, ảnh hưởng của việc mất cân bằng giới tính khi sinh, già hóa dân số và chất lượng dân số thấp đối với sự phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng cuộc sống. Bên cạnh đó, Chi cục DS-KHHGÐ tỉnh đẩy mạnh các hoạt động truyền thông trực tiếp thông qua đội ngũ cán bộ dân số các cấp, nhất là mạng luới 229 cán bộ dân số và 3.707 cộng tác viên dân số ở khắp các thôn, xóm, xã, phường, thị trấn, “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng”. Chi cục còn phối hợp với các đoàn thể, địa phương đẩy mạnh công tác truyền thông nâng cao chất lượng dân số của các mô hình, đề án và tư vấn, tuyên truyền đến các nhóm đối tượng đặc thù như: vị thành niên, thanh niên, người cao tuổi, phụ nữ tuổi 15-49 có chồng… Ðẩy mạnh truyền thông nhân các sự kiện: Ngày tránh thai thế giới 26-9; Ngày quốc tế Người cao tuổi 1-10; Ngày Quốc tế trẻ em gái 11-10; Tháng hành động quốc gia về dân số (tháng 12) và kỷ niệm Ngày dân số Việt Nam 26-12; dịp Tết Nguyên đán, khi một lượng lớn người lao động tại các địa phương đi làm ăn xa trở về gia đình dịp tết. Truyền thông trước, trong và sau Chiến dịch truyền thông lồng ghép với dịch vụ chăm sóc sức khoẻ sinh sản/KHHGÐ năm 2020. Tận dụng mạng xã hội Facebook một cách hợp lý để tuyên truyền vận động, cung cấp thông tin đến các nhóm đối tượng có sử dụng công nghệ số. Qua đó, nhiều mô hình hay, nhiều điển hình tiên tiến về công tác DS-KHHGÐ đã được duy trì, nhân rộng, tạo sự lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng và toàn xã hội, góp phần chuyển đổi hành vi thực hiện kế hoạch hóa gia đình theo hướng tích cực. Cùng với hoạt động truyền thông, Chi cục DS-KHHGÐ tỉnh tổ chức thực hiện tốt các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, KHHGÐ, đặc biệt là triển khai hiệu quả 2 đợt chiến dịch truyền thông lồng ghép dịch vụ KHHGÐ ở 10 huyện, thành phố, tập trung tại những địa bàn có mức sinh cao, tỷ lệ người sinh con thứ 3 trở lên cao và vùng khó khăn.
Kết quả năm 2020, toàn tỉnh có 55.374 cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ mới chấp nhận sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại, đạt 96,59% kế hoạch giao. Trong đó: 11.351 ca đặt dụng cụ tử cung, 2.631 ca tiêm thuốc tránh thai, 12 ca cấy thuốc tránh thai, 18.771 người uống thuốc tránh thai, 22.605 người sử dụng bao cao su… Cùng với quyết liệt thực hiện các chỉ tiêu KHHGÐ, các đơn vị, địa phương tiếp tục triển khai có hiệu quả các đề án, mô hình nâng cao chất lượng dân số như: Ðề án: “Tư vấn và khám sức khoẻ tiền hôn nhân”; “Sàng lọc trước sinh và sơ sinh”; “Can thiệp, giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh”; “Tư vấn và chăm sóc người cao tuổi dựa vào cộng đồng”… Phụ nữ có thai được cán bộ trạm y tế tuyến xã kiểm tra sức khỏe, theo dõi tiêm phòng đầy đủ, thăm khám thai kỳ, tầm soát, phát hiện sớm các dị tật bẩm sinh ở thai nhi. Trẻ sơ sinh được lấy mẫu máu gót chân để phát hiện sớm và điều trị kịp thời bệnh thiếu men G6DP, suy giáp trạng bẩm sinh...; 100% trẻ được tiêm chủng phòng chống các bệnh lây và không lây, được uống đầy đủ vitamin A trong 36 tháng đầu, phòng chống suy dinh dưỡng nhằm đảm bảo sức khỏe trong giai đoạn đầu đời. Qua đó, góp phần nâng cao nâng cao chất lượng dân số.
Với mục tiêu tiếp tục giảm mức sinh, giảm tỉ lệ sinh con thứ 3, tiến tới đạt và duy trì mức sinh thay thế, đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên, UBND tỉnh chỉ đạo các ngành chức năng, các địa phương đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, giáo dục để cán bộ, đảng viên và nhân dân hiểu đúng, đầy đủ chủ trương, đường lối của Ðảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác dân số trong tình hình mới. Trọng tâm chính sách dân số chuyển từ KHHGÐ sang dân số - phát triển, nhưng không đồng nghĩa với từ bỏ thực hiện KHHGÐ. Tuyên truyền, vận động mỗi gia đình, cặp vợ chồng “Dừng ở hai con để nuôi, dạy cho tốt”, xây dựng gia đình tiến bộ, hạnh phúc. Tập huấn, bồi dưỡng kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ quản lý DS-KHHGÐ, kỹ năng truyền thông cho đội ngũ làm công tác dân số các cấp và cộng tác viên dân số, đẩy mạnh hoạt động truyền thông, tư vấn trực tiếp. Ðẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác truyền thông để nâng cao hiệu quả tuyên truyền./.
Bài và ảnh: Minh Tân
