Năm 2020 và trong 2 tháng đầu năm 2021, nhằm thực hiện hiệu lực hiệu quả Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH), Luật Bảo hiểm y tế (BHYT), BHXH tỉnh đã phối hợp với các cơ quan, đơn vị chức năng ký thỏa thuận liên ngành về hợp tác thu, thu nợ BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) nhằm khắc phục tình trạng nợ đóng BHXH, BHYT, BHTN. Trong đó, quy định trách nhiệm, nội dung, cách thức phối hợp giữa các cơ quan Nhà nước trong việc thực hiện pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN và áp dụng đối với các cơ quan, tổ chức có liên quan trong việc thực hiện chế độ, chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn tỉnh. BHXH tỉnh và Liên đoàn Lao động tỉnh ký kết Quy chế phối hợp trao đổi, cung cấp thông tin, tài liệu trong việc khởi kiện ra tòa đối với các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN. BHXH tỉnh phối hợp với Cục Thuế tỉnh xây dựng quy chế phối hợp trong thực hiện BHXH, BHYT; phối hợp với Cục Thống kê tỉnh rà soát thống kê lực lượng lao động tại tỉnh để phục vụ công tác phát triển đối tượng và công tác thu...
 |
| Công ty Cổ phần Dệt may Sơn Nam là đơn vị tiêu biểu trong thực hiện đóng BHXH, BHYT cho người lao động. |
Tại tỉnh ta, tổng số nợ của các đơn vị đồng tham gia BHXH, BHYT, BHTN đến hết năm 2020 hơn 168 tỷ đồng; tình trạng chậm đóng, chây ỳ, cố tình trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn tỉnh ngày càng diễn biến phức tạp, tăng cao về số lượng đơn vị nợ đọng và số tiền nợ đọng. Trước thực trạng trên, năm 2020 và tháng đầu năm 2021, BHXH tỉnh phối hợp với các ngành hữu quan và UBND các huyện, thành phố tổ chức hội nghị bàn giải pháp tháo gỡ các vướng mắc liên quan đến nợ đọng tiền BHXH và công tác phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT, BHTN. BHXH tỉnh phối hợp với Báo Nam Định đăng công khai danh sách hơn 250 đơn vị, doanh nghiệp nợ BHXH, BHYT, BHTN từ 12 tháng trở lên trên Báo Nam Định điện tử. Đối với các đơn vị có số nợ dưới 3 tháng, BHXH tỉnh thường xuyên đôn đốc, trực tiếp xuống làm việc với đơn vị sử dụng lao động (SDLĐ) để đề nghị nộp tiền hoặc cam kết lộ trình nộp tiền để giảm số nợ BHXH, BHYT, BHTN. Thực hiện kiểm tra, thanh tra chuyên ngành và thanh tra đột xuất đối với các đơn vị SDLĐ có thời gian nợ BHXH, BHYT, BHTN từ 3 tháng trở lên. Lập danh sách các đơn vị nợ BHXH, BHYT, BHTN gửi UBND các huyện, thành phố để đề nghị phối hợp đôn đốc nộp trả tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN để đảm bảo quyền lợi cho người lao động. BHXH tỉnh gửi văn bản đề nghị cơ quan chủ quản của các đơn vị sự nghiệp trực thuộc hưởng lương ngân sách về tình hình nợ BHXH, BHYT, BHTN. Trong năm 2020, BHXH tỉnh phối hợp với Công an tỉnh đôn đốc, nhắc nhở đơn vị nợ tiền BHXH, BHYT, BHTN; đã chuyển danh sách 796 doanh nghiệp với số tiền nợ trên 138 tỷ đồng đề nghị phối hợp kiểm tra, đôn đốc nộp.
Đồng chí Nguyên Cửu Long, Phó Giám đốc BHXH tỉnh cho biết: Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng vi phạm chính sách về BHXH của các đơn vị, doanh nghiệp là ý thức tuân thủ pháp luật trong việc tham gia BHYT, BHXH chưa cao của một bộ phận không nhỏ các doanh nghiệp, người SDLĐ và của một số nhóm đối tượng thuộc diện bắt buộc tham gia BHYT, BHXH đặc biệt là các doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Nhiều đơn vị được cấp giấy phép hoạt động, có SDLĐ nhưng tìm mọi cách trốn tránh, không đăng ký tham gia BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động. Nhiều doanh nghiệp ký kết hợp đồng lao động với người lao động mang tính hình thức, chiếu lệ và đối phó chứ không thực hiện. Nhiều đơn vị có đủ điều kiện tham gia BHXH nhưng chủ SDLĐ không thực hiện quy định về BHXH cho người lao động. Tình trạng chây ỳ, cố tình trốn đóng BHXH nêu trên đã tạo ra thách thức lớn trong việc thực hiện nhiệm vụ, chỉ tiêu thu do BHXH Việt Nam và UBND tỉnh giao, ảnh hưởng trực tiếp quyền lợi của hàng nghìn người lao động.
Năm 2021, BHXH tỉnh tăng cường công tác kiểm tra, giám sát đánh giá, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, nhất là các hành vi trốn đóng, nợ tiền BHXH, BHYT và các hành vi tiêu cực, gian lận trục lợi BHXH, BHYT, BHTN. Kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH; phát huy vai trò của cơ quan truyền thông để tác động đến các đơn vị SDLĐ có dấu hiệu vi phạm pháp luật về BHXH, BHTN nhằm ngăn chặn vi phạm. Đối với các đơn vị vi phạm pháp luật về BHXH, BHTN cần thiết phải áp dụng chế tài xử lý hình sự để đấu tranh ngăn ngừa và răn đe, làm tốt công tác sơ kết, tổng kết việc tổ chức thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước có liên quan đến công tác BHXH. Tăng cường công tác tuyên truyền về chính sách; chế độ BHXH, BHYT, BHTN về quyền lợi và ý nghĩa an sinh xã hội của chính sách; phổ biến pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực BHXH đến các tầng lớp nhân dân, hộ gia đình, chủ SDLĐ và người lao động. Thường xuyên tổ chức đối thoại, tọa đàm, tham vấn trực tiếp với các nhóm đối tượng tại cơ sở, doanh nghiệp về chính sách BHXH, BHYT, BHTN. Tích cực vận động nhân dân tham gia BHXH, tập trung vào các đối tượng không thuộc diện bắt buộc để vận động tham gia BHXH tự nguyện. Xây dựng, kiện toàn và nâng cao chất lượng hoạt động của đội ngũ cộng tác viên, tuyên truyền viên về BHXH tại mỗi địa phương thông qua mạng lưới đại lý thu. Tăng cường công tác quản lý quỹ BHXH, công tác thanh tra, kiểm tra để chính sách BHXH, BHYT, BHTN mang lại sự hài lòng cho người dân và doanh nghiệp. Thực hiện chặt chẽ quy trình giám định trong công tác khám, chữa bệnh BHYT, đảm bảo đúng chế độ chính sách, đúng đối tượng và quyền lợi cho người tham gia BHYT khi đi khám, chữa bệnh tại các cơ sở y tế. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến sâu rộng các chế độ chính sách BHXH, BHYT. Tiếp tục triển khai tuyên truyền Nghị quyết 28/NQ-TW, Luật BHXH, Luật BHYT sửa đổi với nhiều hình thức đa dạng, phong phú. Tiếp tục đổi mới nội dung, hình thức và phương pháp tuyên truyền phù hợp với đặc điểm, tính chất đặc thù của từng nhóm đối tượng, nhất là người nông dân, lao động khu vực phi chính thức; phát huy vai trò của những tổ chức, cá nhân có uy tín trong cộng đồng dân cư để vận động nhân dân tham gia BHXH tự nguyện./.
Bài và ảnh: Việt Thắng
