Thời gian qua, công tác quản lý Nhà nước về tiêu chuẩn đo lường chất lượng trong hoạt động kinh doanh xăng dầu đã được tăng cường, góp phần phòng chống ngăn chặn gian lận thương mại trong kinh doanh xăng dầu, bảo vệ quyền lợi hợp pháp và chính đáng của người tiêu dùng.
 |
| Cán bộ Sở Khoa học và Công nghệ kiểm tra thiết bị đo tại cây xăng trên địa bàn huyện Ý Yên (Ảnh chụp trước ngày 27-4-2021). Ảnh: Do cơ sở cung cấp |
Trên địa bàn tỉnh hiện có 289 cửa hàng xăng dầu, sử dụng 914 cột đo nhiên liệu trong hoạt động mua bán, thanh toán. Trong đó, các công ty có vốn Nhà nước như Công ty Xăng dầu Hà Nam Ninh (Petrolimex) sở hữu 36 cửa hàng bán lẻ xăng dầu với 140 cột đo nhiên liệu; Công ty CP Xăng dầu dầu khí Nam Định (PVOIL Nam Định) có 16 cửa hàng bán lẻ xăng dầu sử dụng 62 cột đo nhiên liệu. Còn lại 237 cửa hàng bán xăng dầu lẻ với 712 cột đo nhiên liệu thuộc về các công ty và doanh nghiệp tư nhân. Theo số liệu thống kê mới nhất của Sở Khoa học và Công nghệ (KH và CN), có 821 cột đo được lắp đặt theo đúng thiết kế và phê duyệt mẫu của nhà sản xuất, 93 cột đo nhiên liệu có công nghệ đã lạc hậu. Qua quá trình khảo sát của Sở KH và CN và phản ánh của người dân, trên địa bàn tỉnh vẫn tồn tại một số trường hợp bán lẻ xăng dầu lưu động, chỉ gắn 1 bồn nhỏ chứa xăng dầu được trên khung giá đỡ bằng sắt có sử dụng cột đo điện tử… Đáp ứng yêu cầu công tác quản lý Nhà nước trong hoạt động kinh doanh xăng dầu, thời gian qua, Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (Sở KH và CN) đã tổ chức 2 lớp tập huấn thực hiện các quy định về đo lường, chất lượng trong kinh doanh xăng dầu cho 250 đại biểu là đại diện cơ quan chức năng và cơ sở kinh doanh xăng dầu trên địa bàn tỉnh. Chi cục cũng đã có văn bản hướng dẫn các đơn vị liên quan và các cơ sở kinh doanh xăng dầu thực hiện các quy định Nhà nước về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng trong kinh doanh xăng dầu. Ngoài ra, Chi cục cũng đã tổ chức điều tra, khảo sát để đánh giá hiện trạng đảm bảo yêu cầu kỹ thuật của các cột đo nhiên liệu đang được sử dụng trong kinh doanh bán lẻ xăng dầu. Để tăng cường quản lý hoạt động kinh doanh xăng dầu, Sở KH và CN chỉ đạo Thanh tra Sở phối hợp với Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng tổ chức các cuộc thanh tra, kiểm tra về đo lường, chất lượng và nhãn hàng hóa tại 150 cơ sở kinh doanh xăng dầu. Đồng thời phối hợp với Cục Quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa (Bộ KH và CN), Cục Quản lý thị trường, Bộ đội Biên phòng tỉnh tăng cường thanh tra, kiểm tra, phòng chống gian lận thương mại xăng dầu. Qua các đợt thanh tra, kiểm tra cho thấy hầu hết các cơ sở kinh doanh đã thực hiện nghiêm các quy định về kiểm định cột đo nhiên liệu như: niêm phong, kẹp chì thiết bị đo, trang bị ca đong kiểm tra sai số cột bơm theo định kỳ để đảm bảo lượng hàng hóa bán cho người tiêu dùng. Bên cạnh đó, các cơ sở kinh doanh xăng dầu trên địa bàn tỉnh đều thực hiện quy định ghi thông tin công bố chất lượng đối với xăng và nhiên liệu Diesel theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về xăng, nhiên liệu Diesel và nhiên liệu sinh học (QCVN 1:2015/BKHCN); ghi nhãn hàng hóa ngay trên các cột bơm.
Tuy nhiên vẫn còn một số cơ sở chưa để sẵn giấy chứng nhận kiểm định, biên bản hiện trạng… tại cửa hàng. Việc sử dụng bộ ca đong đối chứng để tự kiểm tra sai số cột đo nhiên liệu và ghi nhật ký tự kiểm tra của các cơ sở bán lẻ xăng dầu chưa được thực hiện thường xuyên, đặc biệt là các doanh nghiệp tư nhân. Đồng thời, các cơ sở nêu trên cũng chưa thiết lập quy trình kiểm soát bồn bể theo quy định. Việc lưu giữ hồ sơ chất lượng và lưu mẫu nhập hàng của các cửa hàng bán lẻ xăng dầu còn chưa được tuân thủ nghiêm ngặt. Vẫn còn sự chủ quan của một số cơ sở trong việc lưu mẫu kiểm soát chất lượng hàng hóa của nhà cung cấp và vận chuyển. Còn 27 cơ sở thực hiện ghi nhãn chưa đúng quy định theo Nghị định số 43/2017/NĐ-CP về nhãn hàng hóa. 1 cơ sở kinh doanh sản phẩm xăng không đúng mức chất lượng công bố trên cột bơm. Những tồn tại trên đã được các cơ quan quản lý nhắc nhở, xử phạt, thông báo công khai danh tính trên Trang thông tin điện tử của Sở KH và CN; đồng thời yêu cầu các cơ sở khắc phục những điểm không phù hợp, xử lý lượng hàng hóa còn lại theo quy định dưới sự giám sát của đoàn thanh tra, kiểm tra.
Thời gian tới, Sở KH và CN chỉ đạo cơ quan chuyên môn tiếp tục tuyên truyền, tập huấn và hướng dẫn các cơ sở kinh doanh bán lẻ xăng dầu thực hiện các quy định pháp luật về đo lường, chất lượng trong kinh doanh xăng dầu. Đẩy mạnh phối hợp giữa Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng với UBND các huyện, thành phố trong hoạt động kiểm tra Nhà nước về đo lường và khảo sát chất lượng sản phẩm, hàng hóa. Kiên quyết không kiểm định đối với các cột đo nhiên liệu không có phê duyệt mẫu và không đảm bảo yêu cầu kỹ thuật đo lường theo văn bản kỹ thuật hiện hành để cơ sở tự loại bỏ hơn 10% cột đo nhiên liệu có công nghệ lạc hậu. Tổ chức đào tạo nghiệp vụ kiểm tra đo lường cho cán bộ cấp huyện để UBND cấp huyện đủ điều kiện chủ trì tổ chức kiểm tra Nhà nước về đo lường trên địa bàn như phân công, phân cấp theo luật. Hiện nay, quy định việc thanh tra, kiểm tra về đo lường, chất lượng theo kế hoạch cần phải có thông báo trước với các cơ sở kinh doanh bán lẻ xăng dầu hoặc quy định chỉ thực hiện thanh tra, kiểm tra mỗi cơ sở 1 lần trong năm. Điều này có thể dẫn đến tình trạng các cơ sở có sai phạm, gian lận về đo lường hoặc chất lượng hàng hóa có thể thực hiện các biện pháp đối phó khiến mục tiêu quan trọng của hoạt động thanh, kiểm tra không đạt được. Để khắc phục vấn đề này, Sở KH và CN kiến nghị cần có cơ chế đặc thù cho hoạt động thanh tra, kiểm tra về đo lường, chất lượng trong lĩnh vực xăng dầu./.
Ngọc Ánh
