Tiếp tục thực hiện các giải pháp nâng cao chất lượng dân số

Mặc dù chịu ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, song được sự quan tâm chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, sự phối hợp chặt chẽ của các ngành, đoàn thể, thời gian qua, công tác Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ) tỉnh ta tiếp tục đạt được nhiều kết quả quan trọng. Hàng năm, tỉnh đều hoàn thành và hoàn thành vượt mức hầu hết các chỉ tiêu nhiệm vụ công tác DS-KHHGĐ, khống chế được tốc độ gia tăng dân số. Năm 2022, tỷ suất sinh giảm 0,6%o so với năm 2021 (đạt chỉ tiêu kế hoạch); tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên giảm 1,1% so với năm 2021 (đạt chỉ tiêu kế hoạch); tỷ số giới tính khi sinh là 113,2 bé trai/100 bé gái (đạt chỉ tiêu kế hoạch). 

Kiểm tra sức khỏe cho phụ nữ trong độ tuổi sinh sản tại Trạm Y tế thị trấn Mỹ Lộc (Mỹ Lộc).

Những thành công này là kết quả của sự vào cuộc và chỉ đạo quyết liệt của các cấp ủy Đảng, chính quyền và sự phối hợp chặt chẽ của các ngành, đoàn thể trong triển khai thực hiện công tác dân số trong tình hình mới. Các cấp ủy Đảng, chính quyền đã tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo và nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước đối với công tác DS-KHHGĐ; ban hành nhiều công văn chỉ đạo các ngành chức năng, các địa phương xây dựng, triển khai kế hoạch thực hiện Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030 với những giải pháp cụ thể, hiệu quả và phù hợp với đặc thù của địa phương, đơn vị trong điều kiện phòng, chống dịch. Trong đó, công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật của Nhà nước về DS-KHHGĐ; kiến thức chăm sóc sức khỏe sinh sản (SKSS) tới các tầng lớp nhân dân tiếp tục được đẩy mạnh với hình thức đa dạng, phù hợp với từng đối tượng; nội dung dễ hiểu, hấp dẫn. Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh chủ trì, phối hợp với các cơ quan thông tin đại chúng của tỉnh: Báo Nam Định, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh, Trang thông tin điện tử của Sở Y tế, Đài phát thanh các huyện, thành phố để xây dựng các chuyên trang, chuyên mục về dân số và phát triển. Nội dung tuyên truyền tập trung phổ biến Nghị quyết 21-NQ/TW ngày 25-10-2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khoá XII) về công tác dân số trong tình hình mới; chính sách, pháp luật của Nhà nước về DS-KHHGĐ và các văn bản chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh. Tập trung phân tích làm rõ mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng, hiệu quả của việc thực hiện các dịch vụ nâng cao chất lượng dân số; nhấn mạnh điểm mới chuyển hướng trọng tâm từ công tác DS-KHHGĐ sang dân số và phát triển, giải quyết toàn diện các vấn đề của công tác dân số trong tình hình mới; những vấn đề về tình trạng lựa chọn giới tính khi sinh dẫn đến hệ lụy mất cân bằng giới tính. Phổ biến kiến thức chăm sóc SKSS, lợi ích của việc chăm sóc SKSS, KHHGĐ. Ngành Dân số đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác truyền thông, đặc biệt là khai thác hiệu quả, lợi thế các nền tảng ứng dụng mạng xã hội Facebook, Tiktok để tuyên truyền với các chủ đề, hình ảnh và nội dung phong phú, đa dạng, đáp ứng nhu cầu thông tin của nhiều nhóm đối tượng. 

Năm 2022, Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh đã phát động, hướng dẫn cán bộ, cộng tác viên dân số và nhân dân hưởng ứng nhiều cuộc thi do Tổng cục DS-KHHGĐ phát động như: Cuộc thi “Tay sạch khuẩn - Bảo vệ cộng đồng” do Tổng cục DS-KHHGĐ tổ chức từ 9-5 đến 8-6-2022; Cuộc thi “Ngành Dân số đồng hành cùng cả nước phòng, chống dịch COVID-19” do Tổng cục DS-KHHGĐ tổ chức và Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh Nam Định đạt giải Nhì tập thể. Hưởng ứng và tham gia Cuộc thi “Gia đình sạch khuẩn - gắn kết yêu thương” do Tổng cục DS-KHHGĐ phối hợp với Aiken Việt Nam tổ chức và phát động, toàn tỉnh có 1.458 bài dự thi và Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh Nam Định đạt giải Nhất tập thể. Căng treo hàng trăm băng rôn, khẩu hiệu tại các trục đường chính, các khu dân cư; cung cấp hàng chục nghìn tờ gấp, sách lật tuyên truyền về chăm sóc SKSS, KHHGĐ vào các dịp Ngày Dân số thế giới (1-7), Ngày Tránh thai thế giới (26-9), Ngày Quốc tế trẻ em gái (11-10). Chi cục phối hợp với các huyện, thành phố triển khai 2 đợt thực hiện Chiến dịch truyền thông lồng ghép với dịch vụ chăm sóc SKSS, KHHGĐ tại các xã, phường, thị trấn. Triển khai các hội nghị truyền thông về công tác dân số tại các địa bàn trọng điểm của các huyện Nam Trực, Trực Ninh, Ý Yên, Xuân Trường, Giao Thủy. Phối hợp với ngành Giáo dục và Đào tạo tổ chức sinh hoạt chuyên đề, cung cấp thông tin chăm sóc SKSS vị thành niên, KHHGĐ, giáo dục giới tính cho hơn 2.100 học sinh các trường THPT: Trần Hưng Đạo, Nguyễn Khuyến (thành phố Nam Định) và Trần Văn Lan (Mỹ Lộc). Nhiều mô hình hay, nhiều điển hình tiên tiến về công tác DS-KHHGĐ đã được duy trì, nhân rộng, tạo sự lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng và toàn xã hội, góp phần chuyển đổi hành vi thực hiện KHHGĐ theo hướng tích cực. 

Cùng với hoạt động truyền thông, Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh tổ chức thực hiện tốt các dịch vụ chăm sóc SKSS, KHHGĐ, tập trung tại những địa bàn có mức sinh cao, tỷ lệ người sinh con thứ 3 trở lên cao và vùng khó khăn. Chi cục DS-KHHGĐ thường xuyên tập huấn cập nhật chế độ chính sách cho đội ngũ cán bộ dân số các cấp, nhất là mạng lưới cán bộ dân số ở cơ sở và cộng tác viên dân số ở các thôn, xóm. Tập huấn cung cấp kiến thức, kỹ năng tư vấn về chăm sóc sức khỏe người cao tuổi tại gia đình và cộng đồng cho đội ngũ cán bộ dân số, cộng tác viên dân số và tình nguyện viên các huyện Giao Thủy, Nam Trực và Nghĩa Hưng; tập huấn Chương trình Củng cố, phát triển và nâng cao chất lượng dịch vụ KHHGĐ tỉnh Nam Định đến năm 2030 cho đội ngũ cán bộ dân số các huyện, thành phố, các xã, phường, thị trấn. Tập huấn cho 2.386 cán bộ dân số cơ sở và cộng tác viên dân số về chuyên môn nghiệp vụ, đổi Sổ ghi chép ban đầu về dân số (Sổ A0); tập huấn về Thông tư số 01/2022/TT-BYT ngày 10-1-2022 của Bộ Y tế quy định ghi chép ban đầu và chế độ báo cáo thống kê chuyên ngành dân số cho cán bộ y tế cơ sở. Qua đó, nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của đội ngũ cán bộ, cộng tác viên dân số. 

Kết quả năm 2022, toàn tỉnh có 54.356 cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ mới chấp nhận sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại (đặt dụng cụ tử cung, tiêm/cấy/ uống thuốc, dùng BCS... ), đạt 99% kế hoạch giao. Các đơn vị, địa phương tiếp tục triển khai có hiệu quả các đề án, mô hình nâng cao chất lượng dân số như: Đề án: “Tư vấn và khám sức khoẻ tiền hôn nhân”; “Sàng lọc trước sinh và sơ sinh”; “Can thiệp, giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh”; “Tư vấn và chăm sóc người cao tuổi dựa vào cộng đồng”… Phụ nữ có thai được cán bộ trạm y tế tuyến xã kiểm tra sức khỏe, theo dõi tiêm phòng đầy đủ, thăm khám thai kỳ, tầm soát, phát hiện sớm các dị tật bẩm sinh ở thai nhi. Toàn tỉnh có 7.498 phụ nữ có thai thực hiện sàng lọc trước sinh; 6.916 trẻ sơ sinh được sàng lọc sơ sinh. 100% trẻ được tiêm chủng phòng, chống các bệnh lây và không lây, được uống đầy đủ vitamin A liều cao trong 36 tháng đầu, phòng chống suy dinh dưỡng, đảm bảo sức khỏe trong giai đoạn đầu đời. Qua đó, góp phần nâng cao chất lượng dân số. Mô hình mỗi cặp vợ chồng có 2 con đã trở thành chuẩn mực, phổ biến trong xã hội. Dịch vụ DS-KHHGĐ được mở rộng, chất lượng ngày càng cao.

Hưởng ứng Tháng hành động quốc gia về dân số năm 2022 được triển khai từ ngày 1 đến 31-12-2022 với chủ đề “Nâng cao chất lượng dân số để phát triển đất nước nhanh và bền vững”, UBND tỉnh chỉ đạo các ngành chức năng, các địa phương tiếp tục thực hiện các giải pháp nâng cao chất lượng dân số. Đẩy mạnh hơn nữa công tác truyền thông, vận động và phát huy vai trò, trách nhiệm của các cấp ủy Đảng, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể, tổ chức xã hội, các tầng lớp nhân dân về công tác dân số và phát triển trong tình hình mới; lưu ý trọng tâm chính sách dân số chuyển từ KHHGĐ sang dân số - phát triển không đồng nghĩa với từ bỏ thực hiện KHHGĐ. Tuyên truyền, vận động mỗi gia đình, cặp vợ chồng “Dừng ở hai con để nuôi, dạy cho tốt”, xây dựng gia đình tiến bộ, hạnh phúc. Các ngành tiếp tục nâng cao chất lượng đảm bảo hậu cần dịch vụ chăm sóc SKSS, KHHGĐ, hướng tới đáp ứng đầy đủ, kịp thời, an toàn và thuận tiện dịch vụ có chất lượng cho các đối tượng có nhu cầu sử dụng. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác truyền thông, hướng tới từng nhóm đối tượng, huy động cả cộng đồng thực hiện KHHGĐ, nâng cao chất lượng dân số, góp phần vào công cuộc phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững của tỉnh./.

Bài và ảnh: Minh Tân