Góp phần giáo dục truyền thống qua hoạt động chiếu phim

Trong thời đại công nghệ số, các phương tiện thông tin, truyền thông ngày càng phát triển đa dạng, hiện đại, đặc biệt là mạng internet trở nên phổ biến, tích hợp nhiều loại hình giải trí như: xem phim trực tuyến, mạng xã hội, Facebook, Zalo, game online… đã tác động lớn tới thị hiếu nghệ thuật của công chúng. Trước tình hình đó, những năm qua, Trung tâm Văn hóa, Điện ảnh và Triển lãm (VH, ĐA và TL) tỉnh đã nỗ lực đổi mới hoạt động chiếu phim, khai thác chức năng giáo dục truyền thống lịch sử, văn hóa, cách mạng cho người dân, nhất là đối với thế hệ trẻ.

Một buổi chiếu phim tài liệu “Văn hóa soi đường cho quốc dân đi” miễn phí hưởng ứng Tuần phim chào mừng kỷ niệm 80 năm “Đề cương về văn hóa Việt Nam” (1943-2023) trước cửa Rạp Tháng Tám (thành phố Nam Định).

Thực hiện Quy hoạch và Chiến lược “Phát triển Điện ảnh đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030” của Chính phủ, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH, TT và DL) đã chỉ đạo Trung tâm VH, ĐA và TL tỉnh tăng cường phối hợp với các cơ quan, đơn vị, trường học trên địa bàn thực hiện nhiệm vụ phát triển điện ảnh; trong đó chú trọng đa dạng các nguồn cung cấp phim từ Cục Điện ảnh (Bộ VH, TT và DL) và các đơn vị sản xuất phim trong nước; liên hệ các điểm chiếu bóng lưu động, tăng cường tổ chức chiếu phim tại chỗ theo các chủ đề nhiệm vụ chính trị, xã hội: mừng Đảng - mừng Xuân, tuyên truyền về bảo vệ chủ quyền biển, đảo; phòng chống tệ nạn xã hội, bạo lực gia đình; giáo dục truyền thống đấu tranh chống giặc ngoại xâm và công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc… cho các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là đối tượng học sinh, sinh viên. Nội dung phim được lựa chọn chiếu đề cao giá trị tư tưởng nhân văn, giáo dục, thẩm mỹ và giải trí, đáp ứng nhu cầu đời sống tinh thần ngày càng cao của người dân, hướng tới mục tiêu xây dựng và phát triển toàn diện văn hóa, con người phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội đất nước và hội nhập quốc tế.

Thực hiện nhiệm vụ chính trị, Trung tâm VH, ĐA và TL tỉnh đã chỉ đạo Phòng Chiếu phim tổ chức nhiều đợt chiếu phim tại Rạp Tháng Tám và Trung tâm Điện ảnh Sinh viên để tuyên truyền, giáo dục truyền thống lịch sử, cách mạng nhân dịp tổ chức các sự kiện chính trị, xã hội lớn của tỉnh và các ngày lễ kỷ niệm lớn của đất nước, ngày truyền thống ngành như: Ngày thành lập Đảng (3-2), Ngày Điện ảnh cách mạng Việt Nam (15-3), Ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh (26-3), Ngày Giải phóng miền Nam (30-4), Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19-5), Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh (2-9), Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22-12)... Bên cạnh đó là các buổi chiếu phim tư liệu, phóng sự chuyên đề về tổng kết các phong trào, cuộc vận động: “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, “Toàn dân chung sức xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” trên địa bàn tỉnh. Hàng năm, tỷ lệ chiếu phim truyện Việt Nam, phim tài liệu khoa học, phim tư liệu lịch sử, tuyên truyền phục vụ nhiệm vụ chính trị đạt 100% số buổi chiếu lưu động; số lượng người xem đạt từ 300-400 người/buổi chiếu. Hoạt động chiếu phim lưu động đã đem lại cho nhân dân, nhất là người dân khu vực nông thôn, các vùng ven biển không khí vui tươi, phấn khởi với thành tựu quê hương, đất nước, qua đó tích cực lao động, sản xuất. Tiêu biểu tháng 2-2023, tại các khu vực tiền sảnh Nhà Văn hóa 3-2 tỉnh và trước cửa Rạp Tháng Tám, Trung tâm VH, ĐA và TL tỉnh đã tổ chức đợt chiếu phim tài liệu “Văn hóa soi đường cho quốc dân đi” miễn phí hưởng ứng Tuần phim chào mừng kỷ niệm 80 năm “Đề cương về văn hóa Việt Nam” (1943-2023) trên toàn quốc đã thu hút đông đảo người dân trên địa bàn thành phố Nam Định đến xem. Đồng chí Trần Thanh Bình, Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm VH, ĐA và TL tỉnh cho biết: “Đợt chiếu phim nhân kỷ niệm 80 năm “Đề cương về văn hóa Việt Nam” được tổ chức trang trọng, thiết thực, hiệu quả, tạo sức lan tỏa, gắn kết với các sự kiện văn hóa quan trọng của tỉnh nhân dịp đầu năm mới 2023; tạo không khí phấn khởi, góp phần củng cố, bồi đắp niềm tin của nhân dân với Đảng và sự chuyển biến rõ nét trong thi đua thực hiện nhiệm vụ chính trị trong các cơ quan, đơn vị, địa phương”. Hiện tại, Trung tâm VH, ĐA và TL tỉnh đang triển khai kế hoạch chiếu phim phục vụ tuyên truyền hướng tới kỷ niệm 133 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19-5-1890 - 19-5-2023) và 60 năm ngày Bác Hồ về thăm tỉnh Nam Định (21-5-1963 - 21-5-2023). 

Thực hiện nhiệm vụ phối hợp giáo dục truyền thống giữa Sở VH, TT và DL và Sở Giáo dục và Đào tạo, Trung tâm VH, ĐA và TL tỉnh và nhiều trường học trên địa bàn tỉnh đã phối hợp tổ chức các buổi chiếu phim tại chỗ và lưu động với các phim đề tài lịch sử, văn hóa và cách mạng cho học sinh 1 lần/năm. Phim được chiếu là những bộ phim truyện Việt Nam về Bác Hồ, về các nhân vật lịch sử, cách mạng, các chí sĩ yêu nước có ảnh hưởng, liên quan đến các phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc, các nhân vật văn học trong chương trình giáo dục phổ thông. Ngoài ra còn chiếu các phim nghệ thuật phù hợp với lứa tuổi. Học sinh tiểu học được tiếp cận kiến thức lịch sử qua những bộ phim hoạt hình như: “Trần Quốc Toản”, “Kim Đồng”, “Hào khí ngàn năm”, “Cậu bé cờ lau”… Đối với bậc THCS và THPT, các em được xem những bộ phim tài liệu, phim lịch sử cách mạng như: “Nhà tiên tri”, “Ngã ba Đồng Lộc”, “Người con gái đất đỏ”, “Hồ Chí Minh - Chân dung một con người”, “Đừng đốt”… Việc chiếu những thước phim điện ảnh về lịch sử quê hương, đất nước qua các thời kỳ, truyền thống cách mạng của cha ông là phương pháp giáo dục hiệu quả, thiết thực, góp phần nâng cao những kiến thức về môn học lịch sử, bồi đắp lòng yêu nước, tự hào dân tộc cho thế hệ trẻ. Đồng chí Vũ Quỳnh Hương, phụ trách Phòng Chiếu phim, Trung tâm VH, ĐA và TL tỉnh cho biết: Hoạt động chiếu phim phục vụ học sinh, sinh viên trên địa bàn tỉnh đã góp phần đáng kể trong việc giáo dục cho các em về lịch sử, văn hóa, truyền thống của đất nước, con người Việt Nam, hướng các em vào các sản phẩm văn hóa giải trí lành mạnh; giảm bớt thời gian các em lên mạng xã hội một cách vô bổ, chơi game hay xem phim, đọc tiểu thuyết ngôn tình không phù hợp lứa tuổi, thiếu lành mạnh tràn lan trên mạng... “Không chỉ tạo điều kiện để học sinh được thưởng thức những tác phẩm điện ảnh nổi tiếng có giá trị nghệ thuật, tư tưởng đích thực trên màn ảnh rộng, các rạp còn tổ chức chiếu phim tư liệu, phóng sự tuyên truyền về đảm bảo an toàn giao thông, phòng chống tệ nạn xã hội, tác hại của ma túy, thuốc lá, game online, bạo lực học đường... Qua đó giúp học sinh có kỹ năng tự phòng tránh; góp phần giáo dục các em trở thành những người có phẩm chất đạo đức tốt, là con ngoan, trò giỏi; xây dựng môi trường học đường lành mạnh”.

Trung tâm VH, ĐA và TL tỉnh còn tham mưu cho Sở VH, TT và DL phối hợp với Chi hội Điện ảnh Nam đồng bằng sông Hồng sản xuất 2 phim tài liệu giới thiệu về lịch sử, văn hóa, quảng bá tiềm năng du lịch quê hương Nam Định; cung cấp phim tài liệu: “Đồng chí Trường Chinh”, “Bác Hồ trong trái tim người lính”, “Đồng chí Lê Đức Thọ” (Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương sản xuất); các phim truyện: “Hà Nội mùa đông năm 1946”, “Nhà tiên tri”, “Thầu Chín ở Xiêm”, “Ngã ba Đồng Lộc”, “Giải phóng Sài Gòn” (Hãng phim truyện Việt Nam sản xuất) phát trên sóng Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh.

Bên cạnh những kết quả đạt được, điện ảnh Nam Định đang đứng trước những thách thức không nhỏ trong thời đại công nghệ số hiện nay; đặc biệt là khó khăn trong thực hiện mục tiêu tăng doanh thu từ phòng vé và xã hội hóa liên kết sản xuất phim. Rạp Tháng Tám và Trung tâm Điện ảnh Sinh viên do Trung tâm VH, ĐA và TL tỉnh quản lý được đưa vào hoạt động đã lâu vẫn chưa có đối tác đầu tư; nhiều thiết bị âm thanh, ánh sáng và cơ sở vật chất lạc hậu, xuống cấp, trang thiết bị thường xuyên bị hư hỏng, tốn kém kinh phí sửa chữa, bảo dưỡng mà vẫn không đảm bảo chất lượng, thiếu về số lượng, chưa đáp ứng được nhu cầu của khán giả trẻ hiện nay. Kinh phí phục vụ chiếu phim lưu động không có nên chưa đáp ứng được yêu cầu phục vụ nhân dân…

Để phát huy vai trò của hoạt động chiếu phim tại rạp phục vụ các nhiệm vụ chính trị và giáo dục truyền thống cho cộng đồng, nhất là giới trẻ, cần có những giải pháp từ quản lý đến sự nỗ lực của đơn vị chuyên môn để khắc phục, cải thiện những hạn chế, bất cập nêu trên./.

Bài và ảnh: Khánh Dũng