Góp phần bảo tồn di sản văn hóa

Những năm qua, Hội Bảo vệ và phát huy giá trị di sản “Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt” tỉnh và các chi hội tại huyện Xuân Trường, Giao Thủy, Hải Hậu đã có nhiều hoạt động thiết thực góp phần bảo tồn giá trị các di sản văn hóa vật thể, phi vật thể trên địa bàn tỉnh.

Nghệ nhân ưu tú Trần Thị Huệ thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu tại Phủ Tiên Hương (Vụ Bản).

Thành lập từ năm 2020, đến nay, Hội Bảo vệ và phát huy giá trị di sản “Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt” tỉnh đã thu hút sự tham gia của gần 300 hội viên. Đây là tổ chức đầu tiên tại tỉnh được cấp phép thành lập với tôn chỉ tập hợp, đoàn kết cộng đồng tín ngưỡng thờ Mẫu; chung tay bảo vệ và phát huy giá trị của di sản “Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt”. Thông qua các hoạt động, Hội đã tích cực phối hợp với các địa phương nhằm tuyên truyền, bảo vệ những giá trị của di sản; đấu tranh, phê phán những hành động xuyên tạc bản chất của di sản; bảo vệ quyền lợi hợp pháp của hội viên và cộng đồng; đề xuất với cơ quan Nhà nước các giải pháp nhằm quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản theo tinh thần của Luật Di sản văn hóa. Từ năm 2020 đến nay, Hội đã phối hợp với Bảo tàng tỉnh tổ chức nhiều hoạt động nhằm bảo vệ và phát huy giá trị di sản. Tiêu biểu như tổ chức thành công triển lãm “Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt - Bản sắc và giá trị” tại Trung tâm Triển lãm Văn hoá Nghệ thuật Việt Nam (thành phố Hà Nội); Bảo tàng tỉnh Vĩnh Phúc; SEA Games 31 tại Nam Định. Hội đã tổ chức 2 cuộc tọa đàm khoa học tại huyện Giao Thủy và Hải Hậu với nội dung “Vai trò của cộng đồng trong việc bảo vệ và phát huy giá trị di sản Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt”. Vừa qua, nhân dịp 5 năm đón bằng UNESCO và thực hiện Chương trình Hành động quốc gia đối với việc bảo vệ và phát huy giá trị di sản “Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt” giai đoạn 2017-2022, Hội đã tham gia thực hành di sản và huy động nguồn lực hỗ trợ Viện Văn hoá Nghệ thuật quốc gia Việt Nam và Trường Đại học Văn hóa Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức hội thảo khoa học “Bảo vệ và phát huy giá trị di sản Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt trong bối cảnh hiện nay”. Bên cạnh đó, Hội tổ chức thành công Chương trình giao hưu, thực hành và truyền dạy bài bản di sản tại Phủ Tiên Hương (Vụ Bản) với sự tham gia của hơn 100 đại biểu là các nhà khoa học, nhà quản lý, các nghệ nhân ưu tú và các thanh đồng đại diện chủ thể di sản trên cả nước.

Được sự chỉ đạo của Hội Bảo vệ và phát huy giá trị di sản “Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt” tỉnh, các chi hội ở các huyện Xuân Trường, Giao Thủy, Hải Hậu có nhiều hoạt động hiệu quả, thiết thực. Chi hội Bảo vệ và phát huy giá trị di sản “Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt” huyện Hải Hậu hiện có 170 thành viên là những nhà nghiên cứu, các nghệ nhân, thanh đồng, đồng đền thủ nhang, cung văn… Chi hội tích cực tuyên truyền, quảng bá di sản “tín ngưỡng thờ Mẫu”. Đến nay, các cơ sở thờ tự (đền, điện, phủ) đã tổ chức thực hành tín ngưỡng có bài bản, lề lối truyền thống; thực hiện đúng theo quy định pháp luật Nhà nước, các quy định của hội về thực hành tín ngưỡng tôn giáo. Bên cạnh đó, Chi hội làm tốt công tác kiến thiết các di tích, hoạt động đền ơn đáp nghĩa, từ thiện nhân đạo... Các hội viên chi hội đã vận động hàng tỷ đồng trùng tu, tôn tạo các di tích đền, phủ trên địa bàn huyện Hải Hậu. Nhân dịp lễ, tết, Trung thu, các thành viên chi hội phối hợp với các nhóm từ thiện tặng quà tết, trao thưởng hàng trăm suất quà trị giá trên 60 triệu đồng. Tổ chức dâng hương, cầu siêu các anh hùng liệt sĩ nhân dịp Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27-7) với kinh phí hàng trăm triệu đồng. Tổ chức đoàn đi dâng hương tưởng niệm tại Nghĩa trang Liệt sĩ quốc gia Trường Sơn, Thành cổ Quảng Trị, sông Thạch Hãn để tri ân công lao của các anh hùng liệt sĩ trong sự nghiệp giải phóng và bảo vệ Tổ quốc. Năm 2021, Chi hội có 2 hội viên là Nghệ nhân Vũ Thanh Bình và Nghệ nhân Đỗ Thị Lai được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu “Nghệ nhân ưu tú” vì đã có cống hiến xuất sắc trong giữ gìn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể của dân tộc.

Tại huyện Xuân Trường, chi Hội Bảo vệ và phát huy giá trị di sản “Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt” huyện được thành lập năm 2020. Sau 2 năm hoạt động, đến nay chi hội có 87 hội viên. Chi hội đã tổ chức nhiều hoạt động nhằm bảo tồn thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ như: tổ chức dâng hương và giao lưu thực hành di sản tín ngưỡng thờ Mẫu, hát Chầu văn tại Chùa Thượng (Giao Thuỷ); tổ chức thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ tại Đền Xuân Bảng (Xuân Trường). Trong công tác bảo tồn, trùng tu, tôn tạo di tích lịch sử văn hóa, chi hội vận động hội viên và các nhà hảo tâm đóng góp, cung tiến xây dựng, sửa chữa với số tiền trên 5 tỷ đồng như: trùng tu Đền làng Xuân Bảng, Đền mẫu Ngọc Tỉnh (thị trấn Xuân Trường); Chùa Xuân Nam (xã Xuân Vinh)… Trong thời điểm dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, chi hội vận động các hội viên và các mạnh thường quân đóng góp, ủng hộ khẩu trang, nước sát khuẩn cho Trung tâm Y tế và Ban Chỉ huy Quân sự huyện Xuân Trường; phối hợp với Hội Chữ thập đỏ huyện đến thăm, tặng quà người dân tại khu cách ly tập trung tại xã Thọ Nghiệp, xã Xuân Hồng, tặng quà cán bộ chiến sĩ, nhân viên y tế tại các chốt kiểm dịch tại cầu Lạc Quần, bến phà Sa Cao, bến phà Cồn Nhất, huyện Giao Thủy với tổng trị giá hàng chục triệu đồng. Ngoài ra, chi hội phối hợp với Hội Chữ thập đỏ huyện Xuân Trường tài trợ và hỗ trợ một số chuyến đi từ thiện trên vùng cao với kinh phí hơn 100 triệu đồng.

Thời gian tới, Hội Bảo vệ và phát huy giá trị di sản “Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt” tỉnh và các chi hội đẩy mạnh tuyên truyền những giá trị tốt đẹp của di sản “Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt”; phối hợp với các cơ quan chuyên môn tổ chức các hội nghị tập huấn kiến thức cho hội viên; tăng cường huy động các nguồn lực hợp pháp, trùng tu tôn tạo các di tích theo đúng quy định của pháp luật. Tiếp tục phối hợp cùng MTTQ, Hội Chữ thập đỏ các cấp tổ chức hoạt động từ thiện nhân đạo giúp đỡ cộng đồng./.

Bài và ảnh: Viết Dư