Ý Yên thực hiện mục tiêu phát triển văn hóa gắn với xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu

Với định hướng phát triển hài hòa giữa văn hóa và kinh tế - xã hội, giữa nông thôn và thành thị, gắn kết chặt chẽ giữa công nghiệp, dịch vụ với nông nghiệp, giữa phát triển nông thôn bền vững với quá trình đô thị hóa, những năm qua, huyện Ý Yên tiếp tục đẩy mạnh thực hiện các nghị quyết của Ban chấp hành Đảng bộ huyện: số 04-NQ/HU ngày 27-7-2016 về lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng nông thôn mới (NTM); số 07-NQ/HU ngày 28-10-2016 về xây dựng, nâng cao chất lượng đời sống văn hóa cơ sở và Chỉ thị số 04-CT/HU ngày 21-6-2017 về thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội.

Đường dong xóm, xã Yên Trung được trồng hoa, bê tông hóa đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu.

Hàng năm, Ban chỉ đạo phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” huyện đã đẩy mạnh tuyên truyền thực hiện phong trào gắn với cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh”; trong đó duy trì, nâng cao chất lượng các tiêu chí về văn hóa và cơ sở vật chất văn hóa trong xây dựng NTM nâng cao, thôn, xóm, tổ dân phố kiểu mẫu, văn minh, hiện đại góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Ban chỉ đạo xây dựng NTM nâng cao huyện tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện các tiêu chí thuộc lĩnh vực văn hóa, thông tin (tiêu chí số 11 về văn hóa và tiêu chí số 2 về xây dựng thôn, xóm, tổ dân phố kiểu mẫu). Cấp ủy, chính quyền các địa phương trong huyện đã huy động các nguồn lực, tranh thủ sự ủng hộ, tài trợ của các tổ chức, cá nhân để nâng cấp hệ thống cơ sở vật chất văn hóa; bổ sung các trang thiết bị phục vụ sinh hoạt cộng đồng; phát triển phong trào văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao (TDTT), tạo phong trào thi đua sôi nổi giữa các khu dân cư trên địa bàn. Phong trào xây dựng “Khu dân cư văn hóa” có nhiều chuyển biến tích cực. Các xã, thị trấn đã ưu tiên quy hoạch quỹ đất xây dựng trung tâm văn hoá - thể thao, sân vận động trung tâm xã, thị trấn, nhà văn hóa, sân, khu thể thao thôn, xóm, tổ dân phố; bảo đảm môi trường văn hóa lành mạnh và môi trường sống an toàn, giữ gìn, phát huy những truyền thống văn hóa tốt đẹp của cộng đồng. Nhiều địa phương trong huyện đã trở thành những điểm sáng trong thực hiện phong trào xây dựng “Khu dân cư văn hóa”; tiêu biểu là các xã: Yên Khánh, Yên Khang, Yên Nghĩa, Yên Chính, Yên Mỹ, Yên Đồng, Yên Lợi… Hoạt động văn hóa - thông tin ở cơ sở được duy trì, nền nếp; việc bình xét, công nhận danh hiệu “Gia đình văn hóa” được triển khai hiệu quả.

Xã Yên Trị là điển hình của huyện Ý Yên trong xây dựng hạ tầng giao thông nông thôn với 100% tuyến đường được nhựa hóa, bê tông hóa kiên cố, khang trang, sạch đẹp. Các mô hình “trồng hoa, cây xanh”, “sáng hóa nông thôn”, “làng quê không rác”… được xã phát động đến từng hộ dân. Hiện nay, hương ước của các thôn, xóm trong xã đều có quy định mỗi hộ dân phải thực hiện xây dựng gia đình văn hóa, bài trừ các tệ nạn xã hội, mê tín dị đoan, thực hiện nếp sống văn minh trong các sinh hoạt cộng đồng (việc cưới, việc tang, lễ hội), giữ gìn an ninh trật tự khu dân cư, bảo vệ cảnh quan môi trường. Đến nay, 90% tuyến đường giao thông trong xã đã có điện chiếu sáng; 100% tuyến đường trục xã, liên thôn, xóm được trồng hoa, cây xanh ven đường. Công tác xây dựng đời sống văn hóa trong hệ thống chính trị, cộng đồng thôn, xóm, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt được nhiều kết quả tích cực. Cả 10 thôn, xóm của xã đều được công nhận danh hiệu “Thôn, xóm văn hóa”; tỷ lệ “gia đình văn hóa” toàn xã hàng năm đạt từ 85-90%. Ở xã Yên Khánh, từ năm 2020, Đảng ủy, UBND xã phát động phong trào “Toàn dân chung sức xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu”. UBND xã ban hành cơ chế hỗ trợ xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu từ nguồn ngân sách địa phương. Cùng với nguồn hỗ trợ của UBND xã, các thôn đã huy động nhân dân đóng góp để đầu tư, nâng cấp các công trình của thôn, như xây dựng đường trục thôn, dong ngõ, lắp đèn chiếu sáng, xây dựng nhà văn hóa, khu thể thao… với tổng giá trị gần 10 tỷ đồng, trong đó ngân sách xã hỗ trợ 4,2 tỷ đồng.

Thời gian qua, việc xây dựng, hoàn thiện và thực hiện hương ước, quy ước ở các khu dân cư trong huyện đã góp phần phát huy quy chế dân chủ cơ sở trong thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”; đồng thời hỗ trợ tích cực cho hoạt động quản lý Nhà nước bằng pháp luật trên địa bàn. Các bản hương ước, quy ước của các khu dân cư đều được Phòng Văn hóa - Thông tin huyện phối hợp với Phòng Tư pháp huyện kiểm tra, thẩm định và trình UBND huyện phê duyệt. Kết hợp giữa xây dựng đời sống văn hóa cơ sở với xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu, các xã, thị trấn đã điều chỉnh bổ sung quy hoạch nghĩa trang nhân dân, xây dựng bãi chôn lấp, xử lý rác thải tập trung, lò đốt rác hợp lý, vệ sinh đường làng, ngõ xóm, trồng cây xanh, trồng hoa ven đường, lắp đặt hệ thống đèn điện chiếu sáng, tạo môi trường cảnh quan sáng - xanh - sạch - đẹp. Đến nay, toàn huyện có 415/416 khu dân cư được công nhận danh hiệu “Khu dân cư văn hóa”, đạt tỷ lệ 99,8%; 100% các cơ quan, đơn vị của huyện, Đảng ủy, UBND, trạm y tế, trường học các xã, thị trấn trên địa bàn đạt chuẩn nếp sống văn hóa; 72.353 gia đình đạt danh hiệu “Gia đình văn hóa”, đạt tỷ lệ 85,06%; 348/416 thôn, xóm, tổ dân phố có nhà văn hóa, 211/416 thôn, xóm, tổ dân phố có sân, khu thể thao theo quy định của Bộ tiêu chí xây dựng thôn, xóm, tổ dân phố NTM kiểu mẫu. Các lễ hội truyền thống trên địa bàn huyện được tổ chức đảm bảo theo nếp sống văn minh, nội dung phong phú; công tác quản lý, trùng tu, bảo tồn các di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn được phân cấp thực hiện theo quy định của Luật Di sản. Trong các lễ hội truyền thống, nhiều phong tục tập quán, các nghi thức tín ngưỡng, tâm linh được gìn giữ, khôi phục và phát huy làm cho đời sống văn hóa tinh thần của cộng đồng ngày càng phong phú, điển hình như các lễ hội: Đình Ruối xã Yên Nghĩa, làng nghề đúc Tống Xá thị trấn Lâm, làng nghề chạm khắc gỗ La Xuyên xã Yên Ninh, Phủ Quảng Cung xã Yên Đồng, Đền Bờm xã Yên Trị, Đền Độc Bộ xã Yên Nhân…

Thời gian tới, huyện Ý Yên tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền, phát huy vai trò và hiệu quả hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội đẩy mạnh thực hiện, nâng cao chất lượng phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” giai đoạn 2021-2025, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu xây dựng huyện NTM nâng cao. Mục tiêu đến năm 2025, toàn huyện có 80% số xã đạt chuẩn NTM nâng cao và 30% thôn, xóm, tổ dân phố đạt chuẩn NTM kiểu mẫu; huyện cơ bản đạt các tiêu chí NTM nâng cao. Tăng cường tuyên truyền bằng nhiều hình thức phong phú để nhân dân nhận thức đầy đủ về mục đích, ý nghĩa, nội dung của các phong trào, cuộc vận động xây dựng, phát triển văn hóa trong xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu; xác định đây là nhiệm vụ chính trị - xã hội rộng lớn, có tính toàn dân, toàn diện và chiến lược lâu dài trong thời kỳ đổi mới, có ý nghĩa kế thừa, phát huy giá trị văn hóa truyền thống, có tác động to lớn không chỉ với văn hóa, đạo đức, lối sống của cộng đồng mà còn là động lực quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương, góp phần ổn định quốc phòng, an ninh, đẩy mạnh công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước. Tạo môi trường thuận lợi thu hút nguồn lực của các thành phần kinh tế để đầu tư xây dựng các thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân./.

Bài và ảnh: Khánh Dũng