Đảm bảo tiến độ giải phóng mặt bằng các công trình trọng điểm

Năm 2024, tỉnh tiếp tục đẩy mạnh đầu tư hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, trong đó có nhiều dự án, công trình trọng điểm tạo động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế; kéo theo khối lượng giải phóng mặt bằng (GPMB) tương đối lớn.

Để sớm cung ứng mặt bằng sạch, đảm bảo tiến độ thi công các dự án, ngay từ đầu năm, Ban Chỉ đạo GPMB phục vụ phát triển kinh tế - xã hội tỉnh giai đoạn 2022-2025 (Ban Chỉ đạo GPMB tỉnh) đã quyết liệt chỉ đạo gia tăng các biện pháp đẩy nhanh tiến độ GPMB. Trong đó, Ban Chỉ đạo GPMB tỉnh yêu cầu phải: Đề cao vai trò, trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác GPMB của các đồng chí thành viên Ban Chỉ đạo, người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các huyện, thành phố; huy động sự vào cuộc quyết liệt đẩy mạnh công tác GPMB của cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận của người dân. Đồng thời, phải thực hiện mọi phần việc theo đúng quy định pháp luật, chú trọng hướng đến bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng cho người dân bị thu hồi đất.

Huyện Nghĩa Hưng thực hiện tốt việc bàn giao mặt bằng sạch để thi công tuyến đường trục phát triển nối vùng kinh tế biển tỉnh Nam Định với đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình (giai đoạn 2) theo đúng tiến độ đề ra.

Các huyện, thành phố có các dự án trọng điểm được đầu tư trên địa bàn đã đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, giải thích về vai trò, ý nghĩa quan trọng, cấp thiết của công tác GPMB đối với công tác thu hút đầu tư; lợi ích, hiệu quả của các dự án đầu tư trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân; từ đó, tạo sự đồng thuận, nhất trí để toàn dân tích cực hưởng ứng, tham gia, đẩy nhanh tiến độ công tác GPMB. Đồng thời, công khai chính sách bồi thường, hỗ trợ GPMB của Nhà nước đối với từng dự án cụ thể. Chỉ đạo cơ quan chuyên môn, các xã, thị trấn tập trung rà soát thực trạng đất đai, kê khai, phân loại, cung cấp thông tin trích đo thửa đất tới từng hộ dân biết rõ phần diện tích của mình cần GPMB. Tổ chức họp dân, công khai kết quả đo đạc để các hộ dân có liên quan đến dự án trực tiếp đối chiếu, phản ánh, đi đến thống nhất và chốt số liệu. Về phía các sở, ngành liên quan luôn quan tâm theo sát và tích cực hướng dẫn, giúp đỡ các địa phương thực hiện các trình tự, thủ tục đền bù, nhất là công tác xác định giá đất, bố trí tái định cư, xác định nguồn gốc đất… cho các hộ dân thuộc diện phải thu hồi đất. Đối với các dự án còn vướng mắc trong công tác GPMB, các sở, ban, ngành, các địa phương đều tập trung thảo luận, bàn bạc để thống nhất phương án tháo gỡ khó khăn theo tinh thần quyết liệt thực hiện mọi phần việc trên nguyên tắc đảm bảo công bằng, công khai, minh bạch và tối đa lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân theo đúng quy định của pháp luật.

Bằng việc thực hiện đồng bộ các giải pháp thiết thực, công tác GPMB các dự án trọng điểm dù còn một số vướng mắc song vẫn cơ bản đáp ứng yêu cầu. Đáng kể nhất là công tác GPMB của dự án đường dây 500kV mạch 3 từ Quảng Trạch (Quảng Bình) đến Phố Nối (Hưng Yên). Trên địa bàn tỉnh Nam Định có 2 tiểu dự án với tổng chiều dài 55,08km. Cụ thể, tuyến đường dây của tiểu dự án đường dây 500kV Thanh Hóa - Nam Định 1 (được triển khai thi công từ cuối tháng 10-2023), đi trên địa bàn tỉnh dài 9km cần GPMB 26 vị trí móng cột, thuộc địa bàn các huyện: Hải Hậu, Nghĩa Hưng. Tuyến đường dây của tiểu dự án Nam Định 1 - Phố Nối (Hưng Yên) (được khởi công từ ngày 18-1-2024) đi trên địa bàn tỉnh dài khoảng 46km cần GPMB 119 vị trí móng cột, thuộc địa bàn các huyện Hải Hậu, Trực Ninh, Nghĩa Hưng, Nam Trực. Ngoài ra, tại 2 tiểu dự án còn cần GPMB 54 vị trí khoảng néo. Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ phải hoàn thành thi công dự án trong tháng 6-2024, dự án được các cấp chính quyền, ngành chức năng, chủ đầu tư, chủ thầu xây dựng thực hiện theo hướng triển khai cùng lúc, đồng bộ các bước liên quan, thậm chí tiến độ khởi công, thi công và GPMB gần như là song hành về thời điểm. Dù phải triển khai công tác GPMB trong bối cảnh chính sách bồi thường, hỗ trợ GPMB dự án chưa được ban hành nhưng trên tinh thần chia sẻ với các bộ, ngành Trung ương, các cấp chính quyền, ngành chức năng của tỉnh đã đặc biệt chú trọng tuyên truyền, vận động để người dân nắm bắt được đây là dự án trọng điểm, đặc biệt quan trọng của quốc gia nhằm tăng cường năng lực lưới truyền tải điện 500kV Bắc - Trung, giúp nâng cao độ ổn định vận hành hệ thống điện quốc gia, góp phần đảm bảo cung cấp điện cho miền Bắc ở thời điểm hiện tại và trong những năm tới. Đồng thời, tỉnh cũng nỗ lực thực hiện các phần việc liên quan. Nhờ đó, đã được người dân đồng thuận, ủng hộ cao với chủ trương đầu tư, tích cực tham gia đẩy nhanh tiến độ giải phóng, sớm bàn giao mặt bằng sạch, nhất là mặt bằng của 145 vị trí chân cột; tỉnh cũng được Bộ Công Thương, Thủ tướng Chính phủ đánh giá đã quyết liệt góp sức thực hiện công tác GPMB của dự án với tiến độ “thần tốc”. Đến ngày 8-5, nhà thầu xây dựng đã thuận lợi thi công 145/145 vị trí chân cột; trong đó đã hoàn thành đúc móng 16 vị trí, đã dựng xong 26 vị trí cột, đang dựng 9 vị trí cột. Tỉnh cũng đã bàn giao mặt bằng 34/54 khoảng néo phấn đấu đến ngày 15-5-2024 bàn giao nốt mặt bằng 20 khoảng néo còn lại. Bên cạnh đó, tỉnh cũng đã có ý kiến tham gia đóng góp vào khung chính sách bồi thường, hỗ trợ GPMB dự án; hiện tỉnh đang tập trung cao và sẽ sớm hoàn tất công tác bồi thường GPMB và tái định cư ngay sau khi Khung chính sách về bồi thường, hỗ trợ GPMB của dự án đường dây 500kV mạch 3 từ Quảng Trạch đến Phố Nối được công bố.

Dự án xây dựng đường trục phát triển nối vùng kinh tế biển tỉnh Nam Định với đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình (giai đoạn 2) được khởi công xây dựng vào cuối tháng 4-2022. Khi hoàn thành, tuyến đường sẽ kết nối vùng kinh tế biển của tỉnh với đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình và các trung tâm kinh tế, chính trị trong khu vực vùng đồng bằng sông Hồng, cũng như kết nối giao thông với các tuyến Quốc lộ: 10, 37B, 37C, 21B, các tuyến tỉnh lộ 490C, 488C và tuyến đường bộ ven biển. Có 2 huyện gồm Ý Yên, Nghĩa Hưng phải thực hiện công tác GPMB phục vụ thi công dự án với tổng chiều dài toàn tuyến 12,6km. Trong đó huyện Ý Yên (qua 2 xã Yên Lộc, Yên Nhân) với tổng chiều dài 0,9km và đã sớm hoàn thành công tác GPMB, bàn giao xong mặt bằng đất nông nghiệp và đất dân cư ngay từ giai đoạn đầu triển khai dự án. Trên địa bàn huyện Nghĩa Hưng tổng chiều dài tuyến khoảng 11,7km (khoảng 8,37km đất nông nghiệp, khoảng 3,33km đất dân cư) đi qua 5 xã Nghĩa Minh, Nghĩa Sơn, Nghĩa Lạc, Nghĩa Phong, Nghĩa Bình. Ngay trong giai đoạn đầu triển khai dự án đại đa số hộ dân đều đồng thuận cao, sớm bàn giao mặt bằng nhưng với tỷ lệ đất dân cư lớn, đi qua nhiều địa phương nên cũng có một số hộ dân tại các xã Nghĩa Sơn, Nghĩa Lạc chưa đồng ý phương án GPMB. Tuy nhiên, Hội đồng GPMB huyện Nghĩa Hưng đã kiên trì tuyên truyền, vận động để các hộ hiểu rõ về giá trị, lợi ích khi tỉnh hoàn tất xây dựng, đưa dự án vào khai thác. Mặt khác, huyện cũng chủ động xây dựng phương án, thậm chí có áp dụng cưỡng chế thu hồi đất đối với trường hợp hộ dân cố tình chây ỳ, không chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trong công tác GPMB. Đến ngày 3-5-2024, công tác GPMB dự án xây dựng đường trục phát triển nối vùng kinh tế biển tỉnh Nam Định với đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình (giai đoạn 2) đã hoàn tất giúp nhà thầu xây dựng bảo đảm tiến độ thi công theo kế hoạch; dự kiến dự án sẽ hoàn tất thi công trong quý III-2024.

Dự án xây dựng cầu qua sông Đào được khởi công xây dựng vào tháng 10-2022, dự kiến triển khai thi công trong thời gian 22 tháng, hoàn thành đưa vào khai thác sử dụng năm 2024. Dự án cầu qua sông Đào sau khi hoàn thành không chỉ phát huy vai trò về giao thông mà sẽ trở thành điểm nhấn kiến trúc đô thị, có ý nghĩa lớn về chính trị và văn hóa của thành phố Nam Định. Công trình còn được hy vọng sẽ góp phần kéo dãn dân cư thuộc khu vực trung tâm thành phố Nam Định sang phía Nam sông Đào, thúc đẩy mở rộng đô thị, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân. Tại địa bàn dự án đi qua, có 157 hộ bị ảnh hưởng nằm trong diện GPMB và đã được Hội đồng GPMB thành phố hoàn thành công tác GPMB. Hiện đang tiếp tục vận động 3 hộ lấn chiếm đất công tháo dỡ công trình; nhà thầu xây dựng đang triển khai thi công, bảo đảm tiến độ theo kế hoạch. Cùng với đó, dự án xây dựng đường trục phía Nam thành phố Nam Định (đoạn từ đường Vũ Hữu Lợi đến Quốc lộ 21B) là tuyến đường kết nối cầu qua sông Đào với tuyến đường bộ mới Nam Định - Lạc Quần - Đường bộ ven biển, trở thành tuyến giao thông chính kết nối với các huyện phía Nam tỉnh, tạo động lực thúc đẩy phát triển đô thị hóa cho khu vực phía Nam sông Đào. Đến ngày 3-5-2024, công tác GPMB tại thành phố Nam Định đã phê duyệt và tổ chức chi trả tiền bồi thường hỗ trợ cho 570/589 hộ; đang lập phương án đối với 19 hộ còn lại. Tại huyện Nam Trực đã phê duyệt, tổ chức công bố, chi trả tiền bồi thường hỗ trợ cho 516/535 hộ, cơ quan trên địa bàn xã Nam Toàn, Nam Cường và Hồng Quang. Dự án đang được nhà thầu xây dựng triển khai thi công theo kế hoạch.

Dự án xây dựng tuyến đường bộ mới Nam Định - Lạc Quần - Đường bộ ven ­ biển có chiều dài toàn tuyến gần 25km, có vai trò kết nối trực tiếp với tuyến đường trục phía Nam thành phố Nam Định và cầu sông Đào đi vào trung tâm thành phố Nam Định. Dự án được khởi công xây dựng vào cuối tháng 12-2022; dự kiến sẽ hoàn thành thi công trước ngày 1-7-2025. Dự án cần GPMB 24,66km thuộc địa bàn 5 huyện Nam Trực, Trực Ninh, Hải Hậu, Xuân Trường và Giao Thủy. Trong đó, diện tích cần GPMB chủ yếu là đất nông nghiệp, đã sớm được các địa phương hoàn tất công tác GPMB, bàn giao cho nhà thầu thi công; còn lại là diện tích đất dân cư khoảng 2,35km. Bằng cách thực hiện đồng bộ, linh hoạt các biện pháp như tỉnh chỉ đạo, cùng với sự tích cực hỗ trợ tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn phát sinh, đến cuối tháng 2-2024 huyện Giao Thủy đã hoàn thành công tác GPMB; tiếp đó, huyện Hải Hậu cũng đã hoàn thành công tác GPMB. Đến ngày 3-5-2024, huyện Xuân Trường còn 75m chiều dài nền đường phần lõi rộng 50m chưa bàn giao (của 13 hộ dân yêu cầu bố trí tái định cư tập trung) và phần nền đường còn lại; đang tiếp tục tuyên truyền, vận động đồng thời dự kiến xây dựng phương án cưỡng chế thu hồi đất. Các huyện Nam Trực, Trực Ninh đang tiếp tục thực hiện GPMB phần diện tích đường còn lại theo kế hoạch, phấn đấu hoàn thành bàn giao toàn bộ mặt bằng trước ngày 30-6-2024. Tại phần mặt bằng đã được bàn giao, nhà thầu xây dựng đang tích cực đẩy nhanh tiến độ thi công.

Hiện nay, các ngành, các địa phương tiếp tục tập trung đẩy nhanh tiến độ GPMB dự án tuyến đường bộ mới Nam Định - Lạc Quần - đường ven biển; các dự án khu dân cư tập trung và một số dự án sử dụng vốn đầu tư ngoài ngân sách, như là nhóm dự án của Tập đoàn Xuân Thiện tại khu vực Cồn Xanh, Nghĩa Hưng, các dự án đầu tư xây dựng hạ tầng các khu, cụm công nghiệp. Đồng thời, tích cực triển khai công tác GPMB để thực hiện dự án đường cao tốc Ninh Bình - Hải Phòng (đoạn qua địa bàn tỉnh Nam Định)… Trong quá trình triển khai công tác GPMB, các địa phương tiếp tục chú trọng giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn; xử lý các tình huống ngay từ cơ sở, không để người dân khiếu kiện kéo dài, tập trung đông người lên tỉnh và Trung ương, không để hình thành điểm “nóng” về an ninh trật tự.

Bằng việc nỗ lực đảm bảo tiến độ GPMB, các cấp chính quyền, ngành chức năng góp phần đảm bảo tiến độ hoàn thành các công trình, nhất là các công trình trọng điểm, hướng đến cải thiện môi trường đầu tư, thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX đã đề ra./.

Bài và ảnh: Thanh Thúy