Nghĩa Hưng phát triển sản phẩm OCOP lúa gạo

Xác định đúng thế mạnh, đặc trưng của từng địa phương, huyện Nghĩa Hưng đang thực hiện Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) của tỉnh thật sự có hiệu quả. Có 5/13 sản phẩm OCOP của huyện là lúa gạo xếp hạng 3, 4 sao. Kết quả đó không chỉ mở ra cơ hội phát triển bền vững nông nghiệp địa phương mà còn giúp phát triển kinh tế nông thôn theo hướng gia tăng giá trị nông sản.

Chế biến sản phẩm OCOP gạo nếp thơm Giáo Lạc tại cơ sở của ông Bùi Xuân Hinh, xã Nghĩa Tân.

Vùng đất Giáo Lạc, xã Nghĩa Tân được thiên nhiên ưu đãi ban tặng điều kiện thổ nhưỡng phù hợp và khí hậu thuận lợi cho cây lúa. Nhờ đó hơn 100 năm nay người dân nơi đây đã trồng cấy được giống gạo nếp thơm có màu trắng đục, hạt nào hạt nấy tròn đều. Dùng gạo nếp thơm Giáo Lạc nấu xôi thì tỏa ra hương thơm đặc trưng bay xa, để 2-3 ngày mà vẫn giữ nguyên được độ dẻo, chỉ ăn một lần là sẽ nhớ mãi. Được sự hỗ trợ của tỉnh, huyện, thương hiệu gạo nếp thơm Giáo Lạc được định hình. Hợp tác xã (HTX) sản xuất, kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Nghĩa Tân đã liên kết với một doanh nghiệp chế biến nông sản tại địa phương có hệ thống máy sấy, dây chuyền đóng gói công suất 15 tấn/ngày tổ chức sản xuất gạo nếp thơm Giáo Lạc theo chuỗi giá trị lúa gạo chất lượng cao. Hơn 50 hộ dân tham gia vào chuỗi sản xuất, gieo cấy trên vùng tập trung diện tích 30ha, được áp dụng cơ giới hóa đồng bộ từ khâu làm đất, gieo trồng, thu hoạch đến chế biến, cùng với quy trình đóng gói, bảo quản sau thu hoạch được “chuẩn hóa”. Các quy trình sản xuất từ bón phân, phòng trừ sâu bệnh đều được tuân thủ nghiêm ngặt quy trình kỹ thuật chung, sử dụng các loại vật tư trong danh mục Bộ NN và PTNT cho phép để tạo ra sản phẩm có chất lượng tốt nhất, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm đến tay người tiêu dùng. HTX sản xuất kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Nghĩa Tân đã đăng ký tham gia xây dựng sản phẩm OCOP “Gạo nếp thơm Giáo Lạc”. Qua các lần thẩm định, đánh giá của Hội đồng đánh giá phân hạng sản phẩm OCOP cấp huyện và cấp tỉnh, sản phẩm “Gạo nếp thơm Giáo Lạc” đã được UBND tỉnh công nhận đạt chuẩn OCOP hạng 3 sao cấp tỉnh từ năm 2020. Đồng chí Nguyễn Văn Thiết, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX cho biết: “Sau khi được UBND tỉnh công nhận sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh, sản phẩm gạo nếp thơm của địa phương được dán nhãn mác, có truy xuất nguồn gốc và được giới thiệu qua các hội chợ của tỉnh, huyện nên nhiều người tiêu dùng biết đến, thị trường tiêu thụ cũng thuận lợi hơn. Hiện sản phẩm OCOP “Gạo nếp thơm Giáo Lạc” có giá bán 28-30 nghìn đồng/kg, cao gấp 1,4-1,5 lần so với gạo cùng loại đại trà. Mỗi năm các hộ dân cung cấp trên 30 tấn gạo OCOP cho thị trường các tỉnh, thành phố Nam Định, Hà Nội, Thái Nguyên, Hải Phòng…”.

Đồng đất xã Nghĩa Bình vốn là vùng đất trũng, mặc dù khó canh tác song lại được thiên nhiên ưu đãi về thổ nhưỡng với chất đất hơi chua phèn, phù sa màu mỡ từ lâu đã tạo nên thương hiệu gạo nếp Bắc Nghĩa Bình. Không kém cạnh với “anh bạn” hàng xóm “nếp thơm Giáo Lạc”, gạo nếp Bắc Nghĩa Bình nấu xôi mềm dẻo, béo ngậy với mùi thơm đặc trưng được nhiều người tiêu dùng yêu thích. Năm 2021, sản phẩm “Gạo nếp Bắc Nghĩa Bình” được công nhận đạt sản phẩm OCOP 4 sao cấp tỉnh. Đồng chí Phạm Văn Chiến, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX sản xuất kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Nghĩa Bình cho biết: Để đạt được kết quả này, HTX đã xây dựng thành công vùng liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm gạo nếp Bắc đạt tiêu chuẩn VietGAP quy mô 15ha với hơn 50 hộ dân tham gia. Tham gia vùng liên kết, các hộ nông dân được cung ứng phân bón, vật tư nông nghiệp; hướng dẫn cách quản lý đồng ruộng; thực hiện các phương thức “3 cùng” (cùng giống, cùng trà, cùng phương thức canh tác), “3 giảm - 3 tăng” (giảm lượng giống gieo, giảm lượng phân bón hóa học, giảm thuốc trừ sâu - tăng năng suất, tăng chất lượng và tăng hiệu quả kinh tế) và quản lý dịch hại tổng hợp (I.P.M). Toàn bộ quy trình sản xuất được HTX kiểm soát chặt chẽ từ khâu gieo cấy lúa tập trung, chăm sóc, tăng cường sử dụng phân bón có nguồn gốc hữu cơ và bón cân đối giúp cây lúa sinh trưởng, phát triển tốt, hạn chế mật độ sâu, tỷ lệ bệnh hại, giảm thiểu số lần phun thuốc BVTV, giảm chi phí sản xuất cho nông dân. HTX đầu tư nhà xưởng đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, máy hút chân không, máy đóng bao, đóng gói, làm tem nhãn và đăng ký nhãn hiệu “Gạo nếp Bắc Nghĩa Bình” với Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KH và CN). Được Tổ chức Hỗ trợ Phát triển Hà Lan (Agriterra) hỗ trợ, HTX đã xây dựng website: http://htxnghiabinh.vn, giới thiệu và bán hàng online (trực tuyến) qua website, zalo, facebook. Nhờ đó chất lượng, thương hiệu gạo nếp Bắc Nghĩa Bình được đông đảo người tiêu dùng trong nước biết đến. Ngoài ra, HTX Nghĩa Bình còn xây dựng thành công sản phẩm OCOP “Gạo lứt huyết rồng Nghĩa Bình” hạng 3 sao. Việc xây dựng thành công các sản phẩm gạo OCOP đã nâng cao giá trị hạt gạo Nghĩa Bình lên 10-15% so với gạo sản xuất đại trà, tăng thu nhập cho nông dân; HTX trở thành đơn vị điển hình tiên tiến hoạt động có hiệu quả, được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen năm 2020. Mỗi năm, HTX cung ứng hơn 20 tấn sản phẩm OCOP gạo nếp Bắc và 3 tấn gạo lứt huyết đồng. Thời gian tới, định hướng của HTX là duy trì sản phẩm OCOP gạo lứt huyết rồng; từng bước chuyển sang sản xuất gạo nếp Bắc theo quy trình hữu cơ phục vụ xuất khẩu, nâng sản phẩm “Gạo nếp Bắc Nghĩa Bình” lên hạng 5 sao.

Mỗi năm, huyện Nghĩa Hưng gieo cấy trên 20 nghìn ha lúa, sản lượng bình quân đạt trên 127 tấn/năm. Ngay trong thời gian đầu triển khai Chương trình OCOP, huyện đã đặt ra định hướng phát triển nông nghiệp tập trung vào sản phẩm truyền thống, thế mạnh mang tính “chủ lực” này. Thời gian qua, Nghĩa Hưng đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn chủ động phối hợp với Văn phòng điều phối nông thôn mới của tỉnh, đơn vị tư vấn, hướng dẫn các xã, thị trấn, các đơn vị thực hiện xây dựng, nâng cấp, hoàn thiện các sản phẩm OCOP nói chung, lúa gạo nói riêng, theo hướng chuẩn hóa chất lượng; quản lý và giám sát tiêu chuẩn chất lượng; hỗ trợ tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật, xây dựng bảo hộ thương hiệu, xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm, mở rộng thị trường… Với sự quyết tâm chỉ đạo từ huyện đến các xã, thị trấn đã vận động các tập thể, cá nhân trên địa bàn huyện tham gia Chương trình OCOP một cách tích cực. Năm 2022, huyện Nghĩa Hưng đã hoàn thiện hồ sơ trình hội đồng tỉnh đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP và đã được UBND tỉnh công nhận thêm 2 sản phẩm đạt OCOP 3 sao cấp tỉnh là “Gạo mầm tươi” của xã Nghĩa Trung và “Gạo mầm tươi Antonin” của xã Nghĩa Minh, nâng tổng số đạt chuẩn OCOP của huyện lên 13 sản phẩm.

Việc xây dựng thành công các sản phẩm OCOP là đòn bẩy để huyện Nghĩa Hưng tiếp tục phát triển sản xuất nông nghiệp gắn với chế biến, tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị, nâng cao thu nhập cho người dân. Qua đó, góp phần thực hiện thành công Chương trình xây dựng nông thôn mới nâng cao, hướng tới kiểu mẫu./.

Bài và ảnh: Ngọc Ánh