Từ nhiều năm nay, huyện Hải Hậu luôn đi đầu trong công tác khuyến nông, khuyến ngư, đưa tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp. Vì vậy, huyện luôn dẫn đầu về năng suất lúa; chăn nuôi phát triển bền vững. Mặc dù diện tích trồng màu ít nhưng do tích cực chuyển đổi cơ cấu giống, mùa vụ nên diện tích gieo trồng cây vụ đông của Hải Hậu luôn dẫn đầu tỉnh.
Mỗi năm, huyện Hải Hậu xây dựng hàng trăm mô hình đưa các tiến bộ kỹ thuật vào trồng trọt, chăn nuôi và nuôi trồng thuỷ sản cả 3 vụ trong năm để chọn lọc, bổ sung vào sản xuất tại địa phương. Đến nay, nhiều mô hình tiêu biểu, hiệu quả đang được triển khai nhân rộng như mô hình nuôi gà, lợn an toàn sinh học theo quy mô trang trại của các xã Hải Đông, Hải Xuân; mô hình nuôi cá trắm đen bằng thức ăn công nghiệp của xã Hải Đường; mô hình nuôi thâm canh cá lóc bông tại xã Hải Hoà, nuôi tôm thẻ chân trắng thâm canh bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm và hiệu quả bền vững tại xã Hải Lý; mở rộng mô hình trình diễn các giống lúa có triển vọng như NĐ5, VTNA2, CT17, CT16, TBR45, Nàng Xuân… Năm 2012, thông qua các dự án có sử dụng kinh phí Nhà nước, Trạm Khuyến nông huyện xây dựng mô hình sử dụng máy làm đất công suất trung bình tại hai xã Hải Tân và Hải An. Với mô hình này tiến độ làm đất được đẩy nhanh, chất lượng đất làm kỹ, chi phí thấp hơn 30-60 nghìn đồng/sào so với các máy làm đất công suất nhỏ. Từ hiệu quả của mô hình, nông dân ở các xã Hải Phúc, Hải Lộc, Hải Quang đã đầu tư mua mới 5 máy làm đất công suất trung bình để phục vụ sản xuất. Mô hình sản xuất muối sạch ứng dụng công nghệ trải bạt HDPE tại xã Hải Chính vừa tăng 40% năng suất, vừa tăng giá bán sản phẩm 800-1.000 đồng/kg so với muối sản xuất bằng phương pháp truyền thống tại địa phương. Mô hình gieo mạ khay và cấy bằng máy tiết kiệm chi phí 85 nghìn đồng/sào, đảm bảo chủ động bảo vệ mạ tốt trong các tình huống thời tiết rét hại, nắng gắt; 1 máy cấy có thể thay thế cho 35-40 người cấy thủ công, vừa giải phóng sức lao động nặng nhọc cho nông dân vừa nhanh, rút ngắn thời gian cấy bảo đảm cả trà mạ được cấy trong khung thời vụ tốt nhất. Tranh thủ nguồn kinh phí hỗ trợ của các doanh nghiệp, huyện Hải Hậu đã xây dựng được cả chục mô hình trình diễn giống lúa tại các xã Hải Hưng, Hải Trung, Hải Lộc, Hải Tân, Hải Phong với tổng diện tích gần 2,6ha trong vụ xuân và 7,4ha trong vụ mùa bằng các giống lúa mới như RVT, Thiên Trường 750 (lúa thuần), Xuyên Hương 178, Đại Dương 8… (lúa lai).
Phủ rạ bổ sung đợt 2 cho mô hình trồng khoai tây bằng phương pháp làm đất tối thiểu phủ rạ tại xã Hải Xuân (Hải Hậu). |
Kết quả các giống lúa này đã khẳng định tính vượt trội và được ngành nông nghiệp đề nghị bổ sung giống RVT, Thiên Trường 750 vào cơ cấu giống gieo cấy đại trà của huyện trong năm 2013. Cùng với khuyến nông của huyện, hoạt động khuyến nông cấp xã cũng được đẩy mạnh. Trong năm 2012, cả 35 xã, thị trấn trong huyện đều xây dựng 2-3 mô hình trồng trọt. Điển hình như mô hình trồng cây vụ đông trên đất cấy 2 vụ lúa tại xã Hải Tây chiếm 35% tổng diện tích cấy 2 vụ lúa trong năm, 70% diện tích của xã Hải Phong trong vụ mùa cấy lúa theo phương pháp làm đất tối thiểu, 28% diện tích lúa của xã Hải Lộc sử dụng giống lúa tiến bộ kỹ thuật NĐ5 trong cả 2 vụ xuân và mùa, 80% diện tích lúa của xã Hải Thanh sử dụng tiến bộ gieo sạ hàng… Trên 40 mô hình chăn nuôi tại các xã như nuôi gà theo mô hình trang trại an toàn sinh học tại xã Hải Đông, nuôi vịt tại xã Hải Xuân, nuôi thỏ tại xã Hải Tân, nuôi chim bồ câu sinh sản tại xã Hải Lộc…; 19 mô hình nuôi cá nước ngọt với các giống diêu hồng, rô phi đơn tính đực, cá trắm dùng thức ăn công nghiệp, cá lóc bông…; 9 mô hình khuyến ngư thuỷ sản vùng mặn lợ, tập trung nuôi tôm thẻ chân trắng thâm canh an toàn bền vững; năng suất đạt 15-20 tấn/ha/năm. Ở các xã Hải Lý, Hải Quang đã xây dựng mô hình sản xuất nấm tận dụng các phế liệu rơm, rạ…
Qua công tác khuyến nông, Hải Hậu từ địa phương hầu như không có đất chuyên màu trở thành huyện dẫn đầu về diện tích và hiệu quả trồng cây vụ đông. Nếu trước đây cây cà chua chỉ được trồng ở gò, vườn phục vụ cho tiêu dùng hằng ngày, đến nay diện tích trồng cà chua quả to, cà chua nhót cho chế biến xuất khẩu đã giữ ổn định trên 230ha. Từ mô hình trồng, khuyến nông các xã, thị trấn của huyện Hải Hậu đã xây dựng được mô hình thu mua và chế biến tại địa phương, tạo đầu ra thuận lợi, ổn định. Các vùng trồng cà chua đông như Hải Tây, Hải Xuân, Hải Châu… trở thành vùng trồng cây nguyên liệu hiệu quả cao nhất trong các cây trồng vụ đông với doanh thu đạt cả trăm triệu đồng/ha/năm. Nhiều giống cây truyền thống, cây mới đạt hiệu quả như: bí xanh, ngô, cải bắp, súp lơ, khoai lang, dưa chuột, cải dầu, khoai tây.
Quan tâm xây dựng và nhân rộng các mô hình khuyến nông, khuyến ngư, khuyến diêm hiệu quả, huyện Hải Hậu đã tạo được đột phá trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng, mùa vụ, vật nuôi, thúc đẩy sản xuất nông nghiệp tăng trưởng nhanh phù hợp với xu thế phát triển nông nghiệp hiện đại, để nông dân làm giàu từ chính đồng đất quê hương./.
Bài và ảnh: Tất Thắc