Với nhân dân Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh là một vị lãnh tụ kính yêu, người sáng lập và rèn luyện Đảng ta, người kiến trúc nền dân chủ cộng hoà Việt Nam, người cha thân yêu của các lực lượng vũ trang nhân dân, người sáng lập Mặt trận dân tộc thống nhất Việt Nam, nay là Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, người Bác yêu quý của các cháu thanh niên và nhi đồng. Song với nhân dân thế giới, Chủ tịch Hồ Chí Minh là một người bạn gần gũi, một con người đã trở thành huyền thoại ngay khi còn sống, người anh hùng giải phóng dân tộc và danh nhân văn hoá kiệt xuất của loài người.
 |
| Bác Hồ làm việc tại Phủ Chủ tịch. Ảnh: TL |
Trong những năm tháng Việt Nam kháng chiến chống quân xâm lược, bè bạn năm châu đã hướng về Việt Nam, ủng hộ và cổ vũ Việt Nam. Biết bao những cuộc biểu tình, mít tinh với những tiếng hô lớn của hàng vạn người: "Việt Nam nhất định thắng", "Việt Nam - Hồ Chí Minh!". Một lần nhà thơ Huy Cận cùng phái đoàn Chính phủ Việt Nam đi thăm một số nước trở về. Ông đã kể lại những tình cảm thắm thiết và nồng nhiệt của nhân dân các nước bạn châu Á, châu Phi dành cho Việt Nam. Nói đến Việt Nam là mọi người nói đến Bác Hồ! Nhà thơ mở băng ghi âm cho chúng tôi nghe, tiếng hô vang của mọi người ra đón: “Việt Nam! Hồ, Hồ, Hồ Chí Minh”, “Hồ Chí Minh, Giáp, Giáp, Giáp!”… Những tiếng hô không dứt ấy, kéo dài mãi theo con đường lớn mà đoàn đại biểu Việt Nam đi qua!
*
Có thể nói, những lời lẽ đẹp đẽ và phong phú nhất trong ngôn ngữ loài người đã dành cho Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Ngày 24-3-1959, Tổng thống Ấn Độ Ra-Giăng-Đra-Pơ-Ra-Xát đã đọc lời chúc mừng Hồ Chủ tịch, khi Người sang thăm đất nước Ấn Độ: "Là một người có lòng can đảm, bất khuất và đầy tinh thần hy sinh, Chủ tịch có một vị trí đặc biệt trong lòng hàng triệu nhân dân Ấn Độ! Ngài đã trở thành một bộ phận lịch sử của châu Á. Gương sáng của Ngài sẽ cảm kích và nâng đỡ tinh thần những thế hệ mai sau, cũng như vai trò của Ngài trong những biến cố của thời đại. Trong giai đoạn lịch sử, mỗi dân tộc đều có những vấn đề để giải quyết, và mỗi thế hệ lớn lên sẽ phải tìm ra cách giải quyết những vấn đề đó. Trong thử thách của những thế hệ tương lai, tấm gương của Ngài sẽ là ánh sáng soi đường cho nhân dân nước Ngài, không nhất thiết là đề ra những giải pháp, mà chỉ vạch ra một đường lối, và nhất là một tấm gương về những đức tính của tinh thần con người, mà nếu không có thì không thể đạt được một thành tích gì…".
Sang dự Đại hội VI Đảng Cộng sản Việt Nam, đồng chí Đa-ni-en A-Bi-Bi, trưởng đoàn đại biểu Đảng Lao động Công-gô đã phát biểu: "Trung thành với niềm tin Quốc tế chủ nghĩa của mình, Đảng Lao động Công-gô đã yêu cầu tôi, với tư cách trưởng đoàn đại biểu Công-gô dự Đại hội lần thứ VI của các đồng chí, nói lên vị trí rất đặc biệt của hình ảnh quang vinh, tấm gương sáng ngời và những lời dạy bất diệt của vị lãnh tụ lỗi lạc Hồ Chí Minh, trong ký ức của những người cách mạng Công-gô. Nhân dân Công-gô tự hào nhắc lại rằng: Người sau này trở thành Nguyễn Ái Quốc, rồi trở thành Hồ Chí Minh, đã từng đặt chân lên đất nước Công-gô, trong những năm 20 khi thả neo ở Poanh-tơ Noa-rơ (Mũi Đen) cùng với con tàu của mình. Chủ tịch Hồ Chí Minh từ nay về sau, thuộc về tài sản tinh thần của tất cả các lực lượng tiến bộ trên thế giới".
Đêm 7-5-1954, giữa Thành phố Ken-tơ, phía nam Thủ đô Luân Đôn, nước Anh, nhạc sĩ E-oan Mắc - côn bước lên diễn đàn: "Thưa các bạn, chiều nay đài BBC đã đưa tin Điện Biên Phủ thất thủ! Nhưng đối với chúng ta, thì đó là Điện Biên Phủ chiến thắng! Tại sao chiến thắng đó lại xảy ra ở Việt Nam, mà không phải ở một thuộc địa nào khác? Gần đây, tôi đã được đọc một cuốn sách quý, nói về một nhân vật vĩ đại - Đó là Cụ Hồ Chí Minh, một lãnh tụ của nhân dân Việt Nam. Khi gấp cuốn sách đó lại, lập tức những cảm hứng nghệ thuật đã tràn ngập tâm hồn tôi…
Nói đến đây, E-oan Mắc-côn nâng cây đàn lên và bài hát của anh về Hồ Chí Minh vang lên:
Miền biển Đông, xa tắp nơi chân trời
Người dân ở đó lầm than đói nghèo
Từ đau thương Người đi khắp năm châu
Lòng tin mặt trời chân lý sáng soi
Hồ, Hồ, Hồ Chí Minh!
Hồ, Hồ, Hồ Chí Minh!
Người đã chỉ huy đánh tan quân ngoại xâm
Lập nên nước Việt Nam chiến thắng, vinh quang
Người là ngôi sao dẫn đường
Hồ, Hồ, Hồ Chí Minh!
Đông đảo người nghe cùng say sưa hoà theo bài hát. Mỗi khi nghệ sĩ hát xong một đoạn, mọi người lại đồng thanh "Hồ, Hồ, Hồ Chí Minh!". Và thật không ngờ, bài hát "Ca ngợi Hồ Chí Minh" của Mắc-côn đã nhanh chóng vượt qua biên giới. Các nghệ sĩ Đức, Ý, Thuỵ Điển và nhiều nước khác đã phổ biến bài hát của anh. Và khi xuất hiện ở Mỹ, "Bài ca Hồ Chí Minh" lập tức được đón nhận như một vũ khí tinh thần để phản kháng những hành động xâm lược. Bộ ba nghệ sĩ Mỹ Pi-tơ-xi-gơ, Ba-bơ-rơ Đây-nơ và Tôm-Hây-đơn đã viết chung một lá thư sang Anh cảm ơn tác giả. Bài hát đã được in thành nhạc bướm phổ biến khắp nước Mỹ.
*
Nhà báo Ni-cô Sơ-vác, người Urugoay kể lại: Năm 1961, tôi được gặp Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Matxcơva. Được biết tôi từ Urugoay tới, Chủ tịch hơi nheo mắt lại, vuốt chòm râu một cách khoan thai và Người bắt đầu tả về cảng Môntêviđêô, về ngọn đồi ở trong cảng và phong cảnh thủ đô ở gần cảng. Tôi liền hỏi, làm sao mà Người biết được những chi tiết đó? Người trả lời:
- Bởi vì tôi đã tới đó, tới Môntêviđêô.
- Đồng chí đã đến đó?
- Vâng… trên một chuyến tàu hàng của Pháp.
- Đồng chí làm gì ở trên tàu?
- Tôi làm phụ bếp. Tôi gọt khoai tây cho cả tàu!
Lúc ấy, tôi thật không ngờ, vị lãnh tụ huyền thoại của nhân dân Việt Nam trong khi bôn ba trên thế giới, Người đã đặt chân tới tận vùng miền Nam của châu Mỹ La tinh.
Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã có lần viết: “Bây giờ nghĩ lại, tôi thấy thật lạ lùng là một người Việt Nam trẻ tuổi, vừa đến Thủ đô Pari không bao lâu, đã thâm nhập ngay được vào đời sống chính trị tại đó, làm những việc cực kỳ quan trọng đối với dân tộc mình, đối với các dân tộc thuộc địa và góp phần hình thành chính Đảng cách mạng của giai cấp công nhân Pháp”.
Ông Giăng Xanhtơni người Pháp viết: “Ngay từ những cuộc tiếp xúc đầu tiên với ông Hồ Chí Minh, tôi đã có cảm tưởng rằng con người khắc khổ đó, với bộ mặt thể hiện sự thông minh, mưu trí và tinh tế, là một nhân vật thượng đẳng. Sự hiểu biết văn hoá rộng lớn, trí thông minh, những hoạt động phi thường và lòng vô tư tuyệt đối, đã làm cho uy tín của Người, và lòng tin của nhân dân đối với Người, không có gì so sánh nổi. Trong cuộc sống của chúng ta, thời nào cũng có những con người vĩ đại. Nhưng Chủ tịch Hồ Chí Minh là một con người vĩ đại nổi bật, vì cuộc đời trong sáng của Người gắn liền với sự giản dị và khiêm tốn”.
Tiến sĩ triết học Sacơrabôrôty, Viện Nghiên cứu Tagore ở Ấn Độ đã viết:
“Cụ Hồ mặc bộ quần áo giản dị, nói những lời giản dị, cách xử sự và tính nết giản dị, viết bằng thứ ngôn ngữ giản dị, xuất hiện một cách giản dị, với vẻ mặt tươi cười làm toả ra một sự trong sáng của một tâm hồn giản dị…”.
Nhà thơ Bungari Blaga Đimitrôva đã viết:
“Niềm hy vọng cũng có nhiều tên gọi khác nhau. Song ở Việt Nam, niềm hy vọng ấy được tượng trưng là Chủ tịch Hồ Chí Minh”.
Trên thế giới, có những người đã nói về Việt Nam, về Chủ tịch Hồ Chí Minh bằng cả một cuốn sách dày hàng nghìn trang như “Why Viet Nam” (Tại sao Việt Nam) của Archimedes L.A-Patti - Một người Mỹ đã từng được gặp Bác Hồ những ngày ở Trung Quốc, một sĩ quan tình báo Mỹ đã có mặt ở Hà Nội vào ngày 2-9, đã được nghe Hồ Chủ tịch đọc Bản Tuyên ngôn Độc lập ở Ba Đình.
Nhưng cũng có những người chỉ nói về Chủ tịch Hồ Chí Minh với những câu nói ngắn gọn, nhưng thật sâu sắc:
- "Chủ tịch Hồ Chí Minh là một trong những người đầu tiên đã thức tỉnh châu Á" (G.Grôxcơ- Nhà du hành vũ trụ Liên Xô).
- "Thời đại này có rất ít những nhân vật chính trị hết sức gần gũi nhân dân của mình như nhà hoạt động chính trị Hồ Chí Minh" (Ixcaxơn - Nhà văn Thuỵ Điển).
- "Sự nghiệp vẻ vang. Cuộc đời vĩ đại" (Tiền Kỳ Tham - nguyên Uỷ viên Bộ Chính trị Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc).
- "Hồ Chí Minh đó là ông già nông dân, người dân bình thường thông thái nhất, kiên nghị nhất, bất khuất nhất!" (Conxtantin Ximônốp - Nhà văn Nga).
- "Bác Hồ - Hai tiếng ấy là tình yêu của toàn thể nhân dân đối với vị chủ tịch nước. Không một từ nào có thể diễn đạt được một cách trong sáng và đẹp đẽ như hai tiếng đó!" (Phêlích Rita Rôđơrighết - Nhà văn Cuba).
- "Sự khiêm tốn là một trong những đặc điểm của con người vĩ đại này, cũng như bầu không khí vui vẻ là sự có mặt của Người đem đến, sự giản dị tuyệt vời của các từ mà Người đã nói, sự vắng mặt của tất cả những lễ nghi… Rất ít khi tôi thấy cảm phục trước một con người như lần này!" (Rơ-nê Đờ-pê-tơ-rô - Nhà thơ nổi tiếng Haiti). (1)
…
Khi đọc những dòng viết này của bạn bè thế giới, tiếng nói của khắp các châu lục, lòng chúng ta lại càng nhớ đến Bác Hồ kính yêu!
Hơn 40 năm Bác đã đi xa, nhưng trong trái tim của nhân loại, Người còn sống mãi! Người vẫn luôn ở bên ta, chỉ đường cho chúng ta!
Bùi Công Bính
----------------
(1) Theo tài liệu của Viện Hồ Chí Minh.
