Mùa mưa, bão đang đến gần. Việc giữ vững hệ thống đê, kè, cống, đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản của nhân dân, bảo vệ sản xuất là nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách của các cấp, các ngành và cả cộng đồng.
Toàn tỉnh có 663km đê, trong đó đê cấp I, II và III là 365km (gồm 91km đê biển, 274km đê sông) và 298km đê dưới cấp III. Tổng chiều dài các đoạn kè gần 150km, trong đó có 65km kè đê biển được thiết kế theo chỉ tiêu chống được bão cấp 10, triều cường trung bình tần suất 5% tương ứng mực nước thiết kế tại Văn Lý (Hải Hậu) 2,29m và 92km kè đê sông (trong đó gần 50km kè mặt lát bằng cấu kiện bê tông đúc sẵn được thiết kế theo Quy hoạch phòng chống lũ chi tiết các tuyến đê sông tỉnh Nam Định). Hệ thống cống qua đê gồm 282 cống lớn, nhỏ và 31 bối (28 bối có dân sinh sống, 3 bối canh tác). Nhiều bối lớn và có đông dân cư sinh sống như bối Yên Trị (Ý Yên), bối Thịnh Thắng (Nam Trực) có từ 7-13 nghìn dân đang định cư. Trong 91km đê biển và đê Cồn Xanh, được sự quan tâm đầu tư của Trung ương, từ năm 2006 đến nay tỉnh ta đã nâng cấp hoàn chỉnh được khoảng 70km đê, gồm những đoạn trực diện với biển (Hải Hậu 27km, Giao Thuỷ 22km, Nghĩa Hưng 21km); làm 80 mỏ kè tạo bãi bảo vệ đê và đang hoàn thiện nâng cấp đê Cồn Xanh dài 7,871km thuộc huyện Nghĩa Hưng. Trên hệ thống đê hiện đang thực hiện những dự án chuyển tiếp từ năm 2015. Tại huyện Hải Hậu, dự án nâng cấp kè Kiên Chính và hệ thống mỏ kè giữ bãi đoạn từ K10+460 đến K11+562 đê biển do Cty TNHH Xuân Khiêm thi công đã nghiệm thu bàn giao 13 mỏ kè. Ở hạng mục cống số 4 đã thi công hoàn thành công trình dẫn dòng, đúc cấu kiện đạt 23 nghìn/36 nghìn cấu kiện; đổ xong bê tông móng và tường cống, xây đá hạ lưu đạt 80% khối lượng, đường cứu hộ của cống số 4 khối lượng đất đắp khuôn đường đạt 3.000/11 nghìn m3, thi công xong 2 cống nội đồng. Trong Dự án củng cố, nâng cấp các đoạn đê kè xung yếu còn lại thuộc tuyến đê biển tỉnh giai đoạn 1 đến nay kè Xuân Hà dài 2.122m đã nghiệm thu, bàn giao đưa vào sử dụng. Dự án cải tạo, nâng cấp đường cứu hộ và PCLB tuyến đê biển tỉnh giai đoạn 1 ở huyện Hải Hậu: tuyến từ Chợ Đập đến Hải Chính dài 731m đã thi công xong; tuyến Hải Lộc dài 2,1km thi công xong đổ bê tông mặt đường, đang thi công 5/7 cống; tuyến Hải Phúc dài 1.108m thi công cơ bản xong; tuyến Hải Lý dài 2.717m thi công xong móng đường. Tại huyện Nghĩa Hưng, dự án xây dựng khẩn cấp các đoạn đê, kè xung yếu tuyến đê biển tỉnh giai đoạn 3 hiện đang xây lắp đê, kè Nghĩa Phúc - Đông Nam Điền từ K15+682 đến K16+613; Nam Điền - Nghĩa Hải từ K21+500 đến K25+925 đê biển Nghĩa Hưng: đoạn Nam Điền - Nghĩa Hải đoạn K21+500 đến K23+912,5 thi công xong; nhà thầu đang thi công đoạn từ K15+682 đến K16+613 dài 920m; đúc cấu kiện 55 nghìn cấu kiện các loại (đạt 43,8%), lát mái đạt 260/920m đến cao trình đỉnh kè (+4,5)/(+4,5), 210m tiếp theo đến cao trình (+1,0)/(+4,5); hiện nhà thầu đang tiếp tục đúc cấu kiện, lát mái kè và hạ chân khay. Dự án tu bổ nâng cấp khẩn cấp đê, kè Cồn Xanh đang chuẩn bị nghiệm thu. Dự án cải tạo, nâng cấp đường cứu hộ và PCLB tuyến đê biển tỉnh giai đoạn 1 ở Nghĩa Hưng: đường Đông Bình đến đê biển xã Nam Điền (tuyến chính) dài 3.988,2m đã thi công xong chuẩn bị nghiệm thu; còn 64m tuyến nhánh chưa thi công. Ở Giao Thủy, kè Đồng Hiệu dài 569m, đoạn ang Giao Phong dài 1.270m đã thi công xong đang hoàn chỉnh hồ sơ để nghiệm thu bàn giao đưa vào sử dụng. Điếm canh đê số 1, số 10 tại Thị trấn Ngô Đồng đang hoàn thiện…
 |
| Thi công dự án nâng cấp kè Kiên Chính và hệ thống giữ bãi đê biển huyện Hải Hậu. |
Về đê sông, từ năm 2010 đến nay, có 15 cống qua đê đã được nâng cấp về quy mô, kết cấu và xây mới thay thế cống cũ hư hỏng; nâng cấp được trên 76,45km đê sông và hơn 51,8km kè bằng cấu kiện bê tông đúc sẵn. Hiện các nhà thầu đang thi công 17 kè. Trong đó, tuyến hữu sông Hồng có 4 kè tổng chiều dài 4,624km gồm: kè Trường Nguyên (Nam Trực) dài 1.450m; kè Vạn Hà (Mỹ Lộc) dài 1.008m nhà thầu thi công xong phần đá rối tạo mái, thả rồng và đúc cấu kiện, lát mái đạt 550/1.008m; kè Cống Mý với kè Hồng Hà (Mỹ Lộc) dài 524m thi công xong; kè Hồng Hà với kè Tân Đệ (Mỹ Lộc) dài 1.642m đúc cấu kiện đạt 38 nghìn/62.728 cấu kiện, lát mái 921,17/1.642m. Kè Bắc Quần Liêu (Nghĩa Hưng) thuộc tuyến đê tả sông Đáy dài 1.639m đã đổ tường chắn sóng, bê tông mặt đê đạt 1.300m, đá xây mái phía đông đạt 1.339m, hiện còn khoảng 60m chưa thi công được do vướng giải phóng mặt bằng. Tuyến đê tả sông Đào có 4 kè dài 2,8km đến nay đã cơ bản hoàn thành hạng mục cống Cốc Thành, kè Đắc Thắng (Nghĩa Hưng) dài 490m; các hạng mục kè Hạ Kỳ (dài 236m), kè Hải Lạng (1.326m), kè Bình A (704m) thuộc huyện Nghĩa Hưng đã hoàn thành công việc thả đá rối, thả rồng, đang triển khai thi công lát mái hộ bờ. 8 công trình xử lý đột xuất vẫn đang được thi công là: kè Đền Ông, kè Trực Mỹ đê hữu sông Ninh Cơ huyện Trực Ninh; kè Tân Cốc, kè Mỹ Trung 2, kè Đồng Lạc đê hữu sông Đào huyện Vụ Bản; kè Quán Khởi đê hữu sông Đào huyện Ý Yên; kè Tam Tòa, kè Chi Tây đê tả sông Đáy huyện Nghĩa Hưng. Nhìn chung, về cơ bản các nhà thầu thi công đã đáp ứng yêu cầu, thi công công trình đảm bảo chất lượng, tiến độ theo kế hoạch được phê duyệt.
Là địa phương có hệ thống đê, kè, cống lớn, đã xây dựng khai thác từ lâu, mặc dù thời gian qua đã được đầu tư củng cố, xây dựng nhưng trong điều kiện biến đổi khí hậu diễn biến nhanh có thể gây ra tác động tiêu cực. Bên cạnh đó, những dự án đê, kè biển được đầu tư chủ yếu bằng nguồn vốn ngân sách Trung ương, phân bổ kéo dài trong nhiều năm nên ảnh hưởng đến thời gian hoàn thành công trình, cần phải chủ động phương án hộ đê. Vẫn còn có nhà thầu chưa đáp ứng yêu cầu, chưa tập trung thi công, chất lượng thi công tại một số hạng mục công trình chưa đạt yêu cầu. Trên các tuyến đê sông của tỉnh hiện vẫn còn nhiều đoạn xung yếu như: 17km đê hữu sông Ninh Cơ (Nghĩa Hưng) cao trình đê thấp hơn thiết kế bình quân 0,6-0,8m; trong 21 công trình kè sông (xây dựng từ những năm 1970-1980 đã bị sạt lở, hư hỏng phải xử lý cấp bách) hiện vẫn còn nhiều kè chưa được đầu tư nâng cấp như: Vị Khê, Quy Phú, Cồn Nhì, Cồn Ba, Giao Hương trên đê hữu sông Hồng; Trực Bình, Trực Mỹ, Trực Đại ở đê tả, hữu sông Ninh Cơ; Mỹ Trung 2, Đống Cao ở đê hữu sông Đào… đe dọa nghiêm trọng đến an toàn đê. Để làm chủ tình thế, giảm nhẹ thiệt hại do thiên tai, theo chỉ đạo của tỉnh, các địa phương đã thực hiện tốt việc chuẩn bị tốt các điều kiện ứng phó. Hiện tại tất cả vật tư dự trữ PCLB gồm: 48.288m3 đá hộc, 1.354m3 đá dăm, 3.698 rọ thép, 47.240m2 vải lọc, 528.813 bao ni-lông và 254.238 bạt chống tràn… đã được tập kết tại các trọng điểm trên các tuyến đê biển, đê sông của tỉnh. Các địa phương đang tập trung chỉ đạo các hộ dân chuẩn bị vật tư bảo đảm theo phương châm “4 tại chỗ”. Cùng với vật tư dự trữ của các hộ dân; các xã, phường, thị trấn (kể cả những địa phương không có đê) đều sẵn sàng kế hoạch huy động lực lượng xung kích hộ đê, sẵn sàng bảo vệ các trọng điểm PCLB. Trong tháng 6 này các ngành, địa phương sẽ tổ chức diễn tập các phương án PCLB, bảo vệ đê, kè để bảo đảm sẵn sàng, chủ động khi có tình huống thực tiễn nhằm giảm thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra/.
Bài và ảnh: Ngọc Ánh
