Theo số liệu của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, đến ngày 31-12-2020, toàn tỉnh có 5.791 người nhiễm HIV/AIDS, trong đó có 3.687 người chuyển sang giai đoạn AIDS, 1.609 người đã tử vong. Trong cộng đồng vẫn còn tiểm ẩn nguy cơ làm lan truyền dịch HIV/AIDS. Với mục tiêu giảm số người mới nhiễm HIV và tử vong liên quan AIDS, hướng tới chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định số 1246/QĐ-TTg ngày 14-8-2020, thời gian qua, ngành Y tế đã triển khai đồng bộ các giải pháp, trong đó chú trọng nâng cao năng lực hệ thống phòng chống HIV/AIDS.
 |
| Tuyên truyền, tư vấn cho người nhiễm HIV/AIDS tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh. |
Hệ thống phòng, chống HIV/AIDS của tỉnh bao gồm: Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh; các Trung tâm y tế huyện, thành phố có Khoa Kiểm soát dịch bệnh, HIV/AIDS, trong đó có 10 cơ sở điều trị HIV/AIDS; 226 trạm y tế xã, phường, thị trấn, mỗi trạm y tế có 1 cán bộ chuyên trách về HIV. Để đẩy mạnh công tác phòng, chống HIV/AIDS, Ban Chỉ đạo phòng, chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma túy, mại dâm tỉnh đã tập trung chỉ đạo đẩy mạnh công tác truyền thông, đồng thời tăng cường các giải pháp phòng, chống HIV/AIDS và can thiệp giảm tác hại. Với chức năng chỉ đạo, tổ chức thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn, kỹ thuật về phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn, hàng năm, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh đã xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch về phòng, chống HIV/AIDS tổ chức, thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn kỹ thuật: can thiệp giảm tác hại, dự phòng lây nhiễm HIV; điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone; tư vấn, xét nghiệm HIV; giám sát HIV/AIDS và các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục (STI); dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con; dự phòng phơi nhiễm HIV; điều trị và chăm sóc người nhiễm HIV/AIDS... Những năm qua, ngành y tế đã chú trọng đến việc nâng cao trình độ chuyên môn cho đội ngũ y, bác sĩ cũng như cán bộ chuyên trách ở các tuyến. Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh tích cực tổ chức các lớp đào tạo, tập huấn cho đội ngũ cán bộ y tế tuyến huyện chuyên trách về HIV, cán bộ y tế tuyến xã về công tác lập kế hoạch phòng, chống HIV/AIDS; kỹ năng truyền thông phòng, chống HIV/AIDS; công tác tư vấn chăm sóc hỗ trợ người nhiễm HIV tại nhà và cộng đồng; dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con. Bên cạnh đó, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, Khoa Kiểm soát dịch bệnh, HIV/AIDS của Trung tâm y tế các huyện, thành phố được tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị như: máy lắc, tủ ấm, máy xét nghiệm huyết học, sinh hóa, tủ an toàn sinh học. Hệ thống phòng chống HIV/AIDS được tăng cường năng lực đã góp phần nâng cao hiệu quả các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS. Từ năm 2020 đến nay, toàn tỉnh đã tư vấn, xét nghiệm HIV cho trên 5.200 người, trong đó phát hiện 50 người có HIV dương tính. Tỷ lệ chuyển gửi thành công khách hàng HIV dương tính từ phòng tư vấn xét nghiệm sang cơ sở điều trị HIV/AIDS là 98,1%. Các đơn vị tăng cường các hoạt động can thiệp giảm tác hại của HIV/AIDS như: cấp phát bơm kim tiêm sạch, thu gom bơm kim tiêm bẩn, phát bao cao su, tài liệu truyền thông, xét nghiệm HIV cho người nguy cơ cao. Công tác điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone tiếp tục được duy trì, tính đến hết năm 2020, toàn tỉnh có 10 cơ sở điều trị Methadone và 1 cơ sở cấp phát thuốc Methadone với tổng số bệnh nhân tham gia điều trị là 2.142 người, đạt 113% so với chỉ tiêu được Thủ tướng Chính phủ giao. Chương trình chăm sóc, điều trị người nhiễm HIV/AIDS tích cực được thực hiện hướng tới mục tiêu 90% số người đã chẩn đoán nhiễm HIV được điều trị bằng thuốc kháng vi rút (ARV). Hiện nay, toàn tỉnh có 10 cơ sở điều trị HIV/AIDS, trong đó 8 cơ sở điều trị HIV/AIDS cho người lớn, gồm: Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, Bệnh viện Đa khoa tỉnh, Bệnh viện Đa khoa Hải Hậu, Trung tâm Y tế các huyện Xuân Trường, Ý Yên, Nghĩa Hưng, Nam Trực, Trực Ninh; 1 cơ sở điều trị HIV cho trẻ em tại Bệnh viện Nhi tỉnh và 1 cơ sở điều trị HIV cho trẻ em và người lớn tại Trung tâm Y tế huyện Giao Thủy. Các cơ sở khám, tư vấn và đang điều trị HIV/AIDS, các bệnh nhiễm trùng cơ hội cho tổng số 1.387 bệnh nhân bằng thuốc kháng vi rút (ARV), trong đó có 1.342 người lớn và 45 trẻ em. Chương trình dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con, từ đầu năm 2020 đến nay, toàn tỉnh có 13.828 phụ nữ mang thai được xét nghiệm HIV, phát hiện 15 phụ nữ mang thai nhiễm HIV. Điều trị dự phòng lây truyền mẹ con cho 16 phụ nữ mang thai nhiễm HIV (15 người mới phát hiện và 1 người điều trị ARV trước khi có thai). Số trẻ sống từ mẹ nhiễm HIV được dự phòng lây truyền mẹ con là 13 trẻ, cả 13 trẻ đều được điều trị dự phòng lây truyền mẹ con. Tất cả số trẻ phơi nhiễm HIV đều được xét nghiệm chẩn đoán sớm HIV dưới 18 tháng tuổi và đều có kết quả âm tính. Thực hiện chương trình điều trị dự phòng trước phơi nhiễm với HIV (PrEP), đã điều trị cho 38 trường hợp; điều trị dự phòng phơi nhiễm (PEP) bằng thuốc ARV cho 6 trường hợp phơi nhiễm do tai nạn rủi ro nghề nghiệp.
Từ những kết quả đã đạt được trong công tác dự phòng, chăm sóc và điều trị HIV/AIDS, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh đang dần đạt được mục tiêu 90-90-90 (90% số người nhiễm HIV biết được tình trạng bệnh của mình; 90% số người đã chẩn đoán nhiễm HIV được điều trị bằng thuốc kháng vi-rút; 90% số người nhiễm HIV đã được điều trị bằng thuốc kháng vi-rút (ARV) kiểm soát được số lượng vi-rút ở mức thấp để sống khỏe mạnh và giảm nguy cơ lây truyền HIV cho người khác), từ đó giảm số người mới nhiễm HIV và tử vong liên quan AIDS, hướng tới chấm dứt dịch AIDS tại Việt Nam vào năm 2030./.
Bài và ảnh: Minh Tân
