Nâng cao chất lượng công tác trợ giúp pháp lý

Thời gian qua, công tác trợ giúp pháp lý (TGPL) trên địa bàn tỉnh đã mang lại hiệu quả thiết thực, giúp cho các đối tượng được TGPL và nhân dân nâng cao hiểu biết về pháp luật, qua đó góp phần hạn chế những hành vi vi phạm pháp luật, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân, giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh.

Để nâng cao chất lượng và hiệu quả TGPL, UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch TGPL theo từng giai đoạn và theo từng năm phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của từng địa bàn, từng nhóm đối tượng. Đồng thời UBND tỉnh cũng ra quyết định kiện toàn Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh và Hội đồng phối hợp liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng... nhằm mục tiêu thực hiện công tác TGPL có nền nếp, hiệu quả và sát thực với nhu cầu của nhân dân. Đến nay, hệ thống tổ chức TGPL trên địa bàn tỉnh được kiện toàn gồm: Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh; chi nhánh TGPL tại các huyện Nghĩa Hưng, Giao Thủy; 10 tổ TGPL tại các huyện, thành phố; 49 câu lạc bộ TGPL tại các xã, phường, thị trấn và 170 cộng tác viên, 6 tư vấn viên pháp luật tham gia TGPL. Định kỳ hằng năm hoặc khi có các văn bản pháp luật mới liên quan, đội ngũ người thực hiện TGPL và Ban chủ nhiệm các câu lạc bộ TGPL trên địa bàn tỉnh được Sở Tư pháp tổ chức tập huấn nâng cao kỹ năng TGPL và cung cấp các văn bản pháp luật mới. Từ năm 2015 đến nay, Sở Tư pháp đã tổ chức 7 lớp tập huấn cho 500 lượt người tham dự. Nội dung tập huấn tập trung giới thiệu Luật TGPL và các văn bản hướng dẫn thi hành; các quy định của pháp luật về các lĩnh vực hình sự, dân sự, đất đai, khiếu nại, tố cáo, hôn nhân, gia đình, bảo vệ bà mẹ, trẻ em…; kỹ năng thực hiện các loại vụ việc TGPL, kỹ năng lập hồ sơ vụ việc TGPL... Cùng với việc kiện toàn nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ thực hiện công tác TGPL, UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan chức năng phối hợp với các huyện, thành phố tập trung nâng cao chất lượng hoạt động TGPL. Với phương châm hoạt động hướng về cơ sở và xác định đối tượng thuộc diện TGPL là nhóm yếu thế trong xã hội, thời gian qua, hoạt động TGPL luôn được Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh, các cơ quan chức năng và các huyện, thành phố chú trọng đẩy mạnh thực hiện tập trung vào 2 lĩnh vực gồm: TGPL lưu động và TGPL trong hoạt động tố tụng. Từ đầu năm 2015 đến nay, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh đã tiến hành TGPL lưu động tại 15 xã, thị trấn của 3 huyện Giao Thủy, Hải Hậu, Vụ Bản. Nội dung tập trung tuyên truyền, phổ biến các văn bản pháp luật có liên quan đến cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016-2021 như: Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND… đồng thời tiến hành TGPL 225 vụ việc tại địa phương. Đối với việc TGPL trong hoạt động tố tụng, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tiến hành tố tụng thực hiện, đảm bảo quyền và lợi ích cho đối tượng được trợ giúp. Khi có đơn yêu cầu TGPL, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh tiếp cận thông tin, rà soát kiểm tra và cử trợ giúp viên hoặc luật sư là cộng tác viên tham gia bào chữa. Nhiều vụ án với sự tham gia tố tụng ngay từ đầu của các trợ giúp viên, luật sư là cộng tác viên của Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh đã góp phần nhanh chóng làm rõ nội dung sự việc, tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ quan làm án giải quyết vụ việc nhanh chóng, chính xác và đúng quy định của pháp luật. Đồng thời, với những chứng cứ thu thập được, căn cứ các quy định của pháp luật và bằng lý luận chuyên môn, các trợ giúp viên, luật sư là cộng tác viên cũng đã phát huy tối đa hiệu quả hoạt động trong thực hiện nhiệm vụ bào chữa cho người được trợ giúp. Từ năm 2015 đến nay, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh đã ban hành 34 quyết định cử trợ giúp viên pháp lý, cộng tác viên luật sư tham gia tố tụng, bào chữa cho 34 vụ án. Đồng chí Đỗ Thị Xá, Giám đốc Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh cho biết: Từ năm 2015 đến nay, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh đã thực hiện TGPL 1.894 vụ việc. Trong đó, TGPL 703 vụ việc cho người nghèo; 568 vụ việc cho người có công với cách mạng; 96 vụ việc cho người già cô đơn không nơi nương tựa; 85 vụ việc cho người khuyết tật; 46 vụ việc cho người nhiễm HIV và 396 vụ việc cho các đối tượng khác. Trung tâm còn thực hiện 81 cuộc TGPL lưu động tại các xã, phường, thị trấn; đồng thời cấp phát miễn phí hơn 20 nghìn tờ gấp pháp luật cho nhân dân. Tuy nhiên bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động TGPL vẫn còn tồn tại một số hạn chế như: Một bộ phận người dân chưa nhận thức được vai trò của công tác TGPL trong việc đại diện, bào chữa, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của họ. Công tác phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức với tổ chức thực hiện TGPL đôi lúc chưa chặt chẽ nên việc cung cấp thông tin giải quyết vụ việc còn gặp khó khăn. Mức độ tham gia vào hoạt động TGPL của các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức xã hội nghề nghiệp còn hạn chế do thiếu nguồn lực và chưa có chế độ đãi ngộ phù hợp.

 

Để tiếp tục nâng cao hiệu quả hoạt động công tác TGPL, thời gian tới cần tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền và sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan, tổ chức có liên quan trong hoạt động TGPL. Củng cố kiện toàn tổ chức bộ máy của Trung tâm TGPL và các Chi nhánh TGPL; nâng cao chất lượng đội ngũ trợ giúp viên pháp lý, đảm bảo đáp ứng nhu cầu TGPL tại địa phương. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ tin học trong tổ chức và cung cấp dịch vụ TGPL. Đồng thời có chính sách phù hợp để thu hút các nguồn lực tham gia TGPL; tăng cường chính sách ưu đãi đối với cán bộ làm công tác TGPL và thành viên câu lạc bộ TGPL trên địa bàn tỉnh./.

 

Bài và ảnh:  Trần Văn Trọng