Tỉnh ta có 3 huyện ven biển, là nơi tập trung đông dân cư chiếm tới 36% dân số toàn tỉnh. Do người dân vùng biển có tâm lý muốn sinh nhiều con, đặc biệt là con trai để có người đi biển nên công tác dân số - KHHGĐ ở các địa phương này trước đây gặp khó khăn: Tỷ suất sinh, tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên luôn ở mức cao. Mặt khác dân di cư đến vùng biển để lao động sinh sống có chiều hướng gia tăng; đa số phụ nữ chưa được tư vấn và khám để ngăn ngừa những yếu tố nguy cơ cao ảnh hưởng trực tiếp đến sự mang thai và chất lượng bào thai; trẻ sơ sinh chưa được phát hiện dị tật bẩm sinh để can thiệp điều trị sớm dẫn đến nhiều trẻ em sinh ra bị mắc các dị tật bẩm sinh, thiểu năng trí tuệ...
 |
| Cán bộ Đồn Biên phòng Ngọc Lâm (BĐBP tỉnh) tuyên truyền về dân số. |
Từ năm 2009, tỉnh ta được tiếp nhận, triển khai thực hiện Đề án 52 về “Kiểm soát dân số vùng biển”. Đề án được triển khai, đã phát huy hiệu quả trong công tác dân số KHHGĐ ở các xã ven biển. Người dân các huyện ven biển Giao Thủy, Hải Hậu, Nghĩa Hưng được tiếp cận với nhiều dịch vụ CSSKSS-KHHGĐ thiết thực. Nhiệm vụ trọng tâm của đề án là đẩy mạnh công tác truyền thông tư vấn và cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em. Các xã được thụ hưởng đề án của 3 huyện đã đẩy mạnh công tác truyền thông về dân số, CSSKSS nhằm chuyển đổi nhận thức, hành vi của người dân về vấn đề dân số, thực hiện công tác giảm sinh bằng nhiều hình thức: tuyên truyền trên phương tiện thông tin đại chúng; tư vấn tại gia đình; lồng ghép vào các buổi họp thôn, xóm những nội dung về CSSKSS, các biện pháp tránh thai an toàn cho người dân, đặc biệt là phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. Đội ngũ cán bộ chuyên trách, cộng tác viên dân số tăng cường cung cấp tờ rơi và sách, báo, băng đĩa tuyên truyền về chính sách dân số - KHHGĐ, mô hình gia đình ít con, bình đẳng, hạnh phúc, tiến bộ. Do đặc thù của các xã vùng biển có đông lao động đi biển dài ngày, các xã triển khai đề án đã chú trọng truyền thông theo nhóm do Ban dân số - KHHGĐ xã phối hợp với đồn biên phòng đứng chân trên địa bàn đảm nhiệm. Sau khi có quyết định của UBND tỉnh về việc phê duyệt “Đề án kiểm soát dân số các vùng biển, đảo và ven biển giai đoạn 2009-2020”, sự tham gia của lực lượng BĐBP tỉnh tích cực hơn với những việc làm, mô hình cụ thể. Qua triển khai thực hiện mô hình “Bộ đội biên phòng đẩy mạnh công tác dân số - KHHGĐ”, cán bộ, chiến sỹ các đồn biên phòng tập trung tuyên truyền các đối tượng trong độ tuổi sinh đẻ là ngư dân, hội viên, đoàn viên, thành viên các đội tự quản ở các khu vực đầm bãi, bà con giáo dân, ngư dân làm việc trên các tàu, thuyền thường xuyên cư trú tại các bến neo đậu tàu thuyền và cả lao động làm thuê trong mùa khai thác hải sản khu vực vùng biên phòng. Từ khi đề án được triển khai, công tác dân số - KHHGĐ ở các huyện ven biển có chuyển biến tích cực, nâng cao kiến thức về CSSKSS cho người dân, tiến tới ổn định quy mô dân số, nâng cao chất lượng dân số vùng biển. Trung bình mỗi năm có hàng chục ngàn lượt phụ nữ được khám, tư vấn về SKSS, điều trị bệnh phụ khoa, thực hiện các biện pháp tránh thai lâm sàng. Tốc độ gia tăng dân số của các xã vùng biển từng bước được kiểm soát. Tỷ lệ sinh và tỷ lệ sinh con thứ 3 giảm dần. Các gia đình có điều kiện tập trung phát triển kinh tế nên đời sống ngày càng ổn định. Tại 9 xã, thị trấn ven biển của huyện Giao Thủy được thụ hưởng đề án là Giao An, Giao Lạc, Giao Xuân, Giao Thiện, Giao Hải, Giao Long, Giao Phong, Bạch Long, Quất Lâm, nhiều dịch vụ CSSKSS-KHHGĐ được cung cấp thường xuyên, các đối tượng được tiếp cận dịch vụ tốt hơn, tạo được sự hưởng ứng tích cực của nhân dân. Ở 5 xã, thị trấn vùng dự án của huyện Nghĩa Hưng gồm: Nghĩa Thắng, Nghĩa Phúc, Rạng Đông, Nam Điền, Nghĩa Hải trước đây tỷ lệ gia đình sinh con thứ 3 rất cao (35-38%). Từ khi thực hiện Đề án 52, huyện đã thành lập đội y tế - KHHGĐ lưu động, thực hiện công tác tuyên truyền, tư vấn chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em, KHHGĐ, góp phần vào việc chăm sóc sức khỏe cho nhân dân và giảm tỷ lệ sinh. Xã Hải Chính, một trong 6 xã của huyện Hải Hậu được thụ hưởng đề án trước đây tỷ lệ tăng dân số tự nhiên luôn ở mức cao (bình quân mỗi năm tăng 1,71%); qua triển khai các hoạt động của đề án, người dân trong xã được tiếp cận nhiều hơn các dịch vụ CSSKSS-KHHGĐ, bà mẹ, trẻ em được tư vấn và chăm sóc sức khỏe tốt hơn, chất lượng nguồn nhân lực được nâng cao.
Từ những kết quả bước đầu của đề án, thời gian tới 3 huyện ven biển tiếp tục đẩy mạnh các nội dung của đề án nhằm đạt được mục tiêu: kiểm soát quy mô và chất lượng dân số vùng biển, góp phần thực hiện thành công các chỉ tiêu dân số - KHHGĐ và các mục tiêu kinh tế - xã hội của tỉnh./.
Bài và ảnh: Lam Hồng
