Thời gian qua, bên cạnh những thành tựu đạt được trong công tác dân số - KHHGĐ, tỉnh ta vẫn phải đối mặt với những thách thức như: Mức sinh thay thế đã đạt được nhưng chưa thực sự bền vững, quy mô dân số lớn và tiếp tục tăng, kéo theo nhiều vấn đề phải giải quyết như: nhu cầu về nhà ở, học hành, khám chữa bệnh, việc làm, vui chơi giải trí và vấn đề tăng trưởng kinh tế hằng năm. Cơ cấu dân số chuyển từ giai đoạn cơ cấu dân số trẻ bước vào giai đoạn cơ cấu "dân số vàng" và già hóa dân số. Chất lượng dân số thấp, tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh cao vẫn chưa được khống chế. Tình trạng sinh con thứ 3 trở lên còn diễn ra ở nhiều địa phương… Năm 2013, để nâng cao hiệu quả công tác dân số - KHHGĐ, thực hiện các chỉ tiêu kế hoạch năm, ngành Y tế đã chủ động tham mưu với cấp ủy Đảng, chính quyền, phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể vận động các tầng lớp nhân dân thực hiện tốt chính sách dân số. Mục tiêu chung là thực hiện mức giảm tỷ lệ sinh của toàn tỉnh đạt kế hoạch được giao (0,2%o), phấn đấu giảm nhanh tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên. Tiếp tục thử nghiệm các mô hình, đề án, giải pháp can thiệp về kỹ thuật, kinh tế và xã hội nhằm giảm tỷ số giới tính khi sinh và nâng cao chất lượng dân số, đáp ứng nguồn nhân lực chất lượng cao cho kế hoạch phát triển của tỉnh. Đánh giá hiệu quả các mô hình, giải pháp can thiệp để hoàn thiện và mở rộng ra phạm vi toàn tỉnh như: Đề án chăm sóc người cao tuổi dựa vào cộng đồng; kiểm tra sức khỏe và tư vấn tiền hôn nhân; kiểm soát dân số các vùng biển, đảo và ven biển; sàng lọc trước sinh và sơ sinh; can thiệp giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh.
Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh trao loa đài cho cơ sở phục vụ công tác truyền thông. |
Để đạt được mục tiêu đề ra, các cấp ủy Đảng, chính quyền tiếp tục tăng cường chỉ đạo, nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước đối với công tác dân số - KHHGĐ; thường xuyên kiểm tra, giám sát tiến độ và hiệu quả thực hiện các chỉ tiêu, mục tiêu đề ra; định kỳ sơ kết, đánh giá rút kinh nghiệm và phân công cán bộ chủ chốt trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo công tác dân số - KHHGĐ; nâng cao trách nhiệm, huy động sự tham gia của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội thực hiện công tác dân số - KHHGĐ. Các ban, ngành, đoàn thể đưa công tác dân số là một chỉ tiêu đánh giá thi đua, có hình thức xử lý nghiêm những cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức vi phạm chính sách dân số - KHHGĐ. Tiếp tục đẩy mạnh hoạt động truyền thông giáo dục, thay đổi hành vi với nội dung, hình thức và cách tiếp cận phù hợp với từng vùng, từng nhóm đối tượng, đặc biệt chú trọng vấn đề chênh lệch tỷ số giới tính khi sinh, các khu vực còn khó khăn và đối tượng khó tiếp cận; mở rộng giáo dục về dân số, sức khỏe sinh sản, phòng ngừa HIV, chính sách bình đẳng giới trong và ngoài nhà trường. Công tác truyền thông giáo dục tập trung vào việc huy động những người có uy tín trong cộng đồng vận động nhân dân thực hiện KHHGĐ, không lựa chọn giới tính thai nhi; huy động sự tham gia của các ban, ngành, đoàn thể, tổ chức xã hội trong hoạt động tuyên truyền thường xuyên và 2 đợt chiến dịch truyền thông lồng ghép với cung cấp dịch vụ CSSKSS-KHHGĐ. Cơ quan chuyên trách công tác dân số - KHHGĐ các cấp cần chú trọng nâng cao chất lượng dịch vụ KHHGĐ; tổ chức cung cấp các dịch vụ sàng lọc bệnh tật trước sinh và sơ sinh; đáp ứng đầy đủ, kịp thời, an toàn và tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tiếp cận các dịch vụ CSSKSS-KHHGĐ để giảm sinh vững chắc, giảm nạo phá thai, giảm tỷ lệ dân số bị thiểu năng về thể lực. Cùng với việc đề xuất bổ sung, hoàn thiện cơ chế, chính sách và các công cụ quản lý khác nhằm bảo đảm cơ sở pháp lý và môi trường xã hội thuận lợi để thực hiện tốt công tác dân số - KHHGĐ, ngành Y tế chú trọng đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ dân số - KHHGĐ theo hướng chuyên nghiệp hóa; nâng cao năng lực và tổ chức chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, đẩy mạnh tin học hóa hệ thống thông tin quản lý cơ sở dữ liệu chuyên ngành. Ngoài ra, các địa phương tiếp tục huy động, quản lý, sử dụng hiệu quả sự đóng góp tài chính cho công tác dân số từ nhiều nguồn, bao gồm ngân sách Nhà nước, cộng đồng, các tổ chức khác dưới sự điều hành thống nhất của chính quyền các cấp./.
Bài và ảnh: Lam Hồng