Từ năm 2000, Đảng ủy, UBND xã Nam Thanh (Nam Trực) đã phát động sâu rộng phong trào xây dựng làng văn hóa trong nhân dân. Ban chỉ đạo, ban vận động xây dựng nếp sống văn hóa từ xã tới các thôn, xóm đi vào hoạt động hiệu quả, phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể tổ chức lấy ý kiến nhân dân xây dựng quy ước làng văn hóa gắn với đẩy mạnh phát triển kinh tế, giúp nhau xóa đói giảm nghèo và giữ gìn an ninh trật tự. Các thiết chế văn hóa trên địa bàn xã được đầu tư xây dựng, sửa chữa, 100% đường thôn, ngõ xóm đã được nâng cấp, mở rộng và “bê tông hóa”. Đến nay, xã đã có 15/23 thôn, xóm đạt tiêu chuẩn làng văn hóa. Tiêu biểu là các thôn: Nội, Phú Cường, Xối Trì, Rạng Đông. Các thôn, xóm được công nhận làng văn hóa đều phát huy nội lực và quy chế dân chủ ở cơ sở, đoàn kết, thống nhất trong xây dựng cơ sở vật chất ở thôn, xóm mình theo phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”. Đến nay, toàn xã đã có 80% số hộ được công nhận "Gia đình văn hóa". Phong trào xây dựng làng văn hóa đã tạo hiệu quả rõ rệt nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân trong xã. Các mối quan hệ truyền thống tốt đẹp trong gia đình, tình làng nghĩa xóm được bồi đắp, phát huy. An ninh trật tự được bảo đảm. Việc cưới, việc tang trên địa bàn xã có nhiều chuyển biến...
 |
| Làng văn hóa Phú Cường, xã Nam Thanh. |
Cùng với xây dựng đời sống văn hóa, phát triển kinh tế tại các làng văn hóa, công tác khuyến học khuyến tài ngày càng phát triển, nhất là phong trào khuyến học dòng họ, thôn, xóm. Tại các làng văn hóa không còn tình trạng học sinh bỏ học giữa chừng. Nhiều dòng họ đã được UBND huyện tặng bức trướng “khuyến học, khuyến tài” như: họ Nguyễn ở thôn Long Hưng; họ Lê ở thôn Xối Tây 2; họ Vũ ở thôn Xối Tây 1; họ Trần ở thôn Xối Tây 3; họ Bùi và họ Phạm thôn Phú Cường; họ Phạm, họ Đào thôn Rạng Đông; họ Đoàn thôn Bình Yên; họ Trần thôn Trung Thắng; họ Đoàn thôn Hạ Lao; họ Đào thôn Quyết Tiến. Nhiều dòng họ có nguồn quỹ khuyến học từ 20-50 triệu đồng như họ Đào thôn Rạng Đông; họ Trần thôn Trung Thắng; họ Nguyễn thôn Long Hưng; họ Trần thôn Xối Tây 3. Các dòng họ đều tổ chức phát thưởng cho các cháu có thành tích học tập tốt và hỗ trợ kinh phí học tập cho các cháu có hoàn cảnh khó khăn vào ngày kỵ tổ hoặc ngày 15 tháng giêng hằng năm. Phong trào khuyến học thôn xóm cũng phát triển mạnh ở làng Tương Nam và thôn Nội. Hiện tại, làng Tương Nam có quỹ khuyến học 150 triệu đồng, thường xuyên tổ chức khen thưởng cho các cháu chăm ngoan học giỏi. Phong trào khuyến học khuyến tài phát triển, đã góp phần thúc đẩy chất lượng giáo dục của địa phương. Ở làng Tương Nam, tỷ lệ học sinh tiên tiến, học sinh giỏi thường chiếm 63% số học sinh đi học. Năm học 2011-2012, làng có 4 cháu thi đỗ vào các trường đại học, 3 cháu học cao đẳng, 4 cháu đoạt giải học sinh giỏi cấp huyện. Hằng năm, 60% số học sinh đi học đạt học sinh giỏi, học sinh tiên tiến, học sinh đỗ đại học trên 50 cháu.
Tại các thôn, xóm có phong trào văn hóa - hiếu học phát triển đã xuất hiện nhiều mô hình làm kinh tế giỏi, góp phần xóa đói giảm nghèo. Nhiều gia đình có nhiều con cháu học hành thành đạt, tiêu biểu như gia đình cụ Đào Đức Mạnh và gia đình các anh: Đoàn Văn Bến, Nguyễn Văn Nam, Phạm Văn Thìn, Nguyễn Văn Thùy... Phong trào xây dựng làng văn hóa hiếu học ở Nam Thanh cũng phát huy hiệu quả xã hội tích cực, tình làng nghĩa xóm được củng cố, góp phần ngăn chặn đáng kể các tác động bởi mặt trái của cơ chế thị trường, phòng ngừa tệ nạn xã hội, góp phần giữ vững an ninh trật tự xây dựng thôn, xóm theo tiêu chí NTM./.
Bài và ảnh: Minh Thuận
