Đặng Xuân Sinh
Chủ tịch Hội Cựu TNXP tỉnh
Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, hàn gắn và làm nghĩa vụ quốc tế giúp nước bạn Lào, Căm-pu-chia, tỉnh Nam Định có trên 16 nghìn nam, nữ thanh niên gia nhập lực lượng thanh niên xung phong (TNXP) trong đó có 14 đội viên tham gia tế cờ tại núi Hồng, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên ngay từ buổi đầu thành lập. Riêng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, tỉnh Nam Định có 8.500 nam, nữ thanh niên tham gia vào các đơn vị: Đội 37, 39, 35, N25, BT14 với nhiệm vụ chính là mở thêm các tuyến đường mới, bảo đảm giao thông, phá bom nổ chậm… trên các tuyến đường 15, 16, 22, 22B, đường Goòng qua địa bàn các tỉnh Nghệ An, Quảng Bình, Quảng Trị. Sau khi kết thúc nhiệm kỳ I (1967) các đội viên trẻ, còn sức khỏe được chuyển sang bộ đội chính quy trực tiếp chiến đấu ở chiến trường. Một số tăng cường mở tuyến đường 20/7 và tuyến 20 Quyết Thắng, là hai tuyến huyết mạch chiến lược mới địch thường xuyên bắn phá. Ngoài ra, hai đội 255, 257 thuộc tổng đội 572 được điều động sang làm đường 217B và xây dựng các tuyến đường tại vùng hậu cứ Na Cay - Sầm Nưa, vùng giải phóng của nước bạn Lào.
 |
| Hội viên cựu TNXP tỉnh thăm Ngã Ba Đồng Lộc (Hà Tĩnh). Ảnh: Do cơ sở cung cấp |
Kết thúc chiến tranh, trong số 16.500 cán bộ, chiến sĩ TNXP tỉnh Nam Định có 388 TNXP hy sinh, trong đó 331 người được công nhận liệt sĩ. Liệt sĩ Hoàng Lộc, quê ở xã Yên Phương (Ý Yên) được truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. Có 3.095 TNXP bị thương đang hưởng chính sách như thương binh, 180 TNXP bị nhiễm chất độc da cam, 11 nghìn cán bộ, chiến sĩ được tặng thưởng huân, huy chương kháng chiến các loại. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ, có 666 TNXP được cử đi học các trường đại học, trung học chuyên nghiệp, 2.802 TNXP được tuyển vào làm việc ở cơ quan, xí nghiệp, trạm, trại của Nhà nước, 1.046 người chuyển sang lực lượng quân đội. Có 8.020 TNXP trở về địa phương tiếp tục lao động sản xuất, công tác, trong đó có hàng trăm nam, nữ TNXP không xây dựng gia đình.
Thực hiện sự chỉ đạo của Trung ương Hội Cựu TNXP Việt Nam, của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, thể theo nguyện vọng của đông đảo cán bộ, đội viên cựu TNXP, tháng 6-2005, Hội Cựu TNXP tỉnh chính thức được thành lập. Sau đó 10 huyện, thành phố và 100% xã, phường, thị trấn đã thành lập tổ chức Hội. Thực hiện khẩu hiệu: “Ở đâu có cựu TNXP ở đó có tổ chức Hội”, đến nay toàn tỉnh có 229 cơ sở, 1.159 chi hội, 12.350 hội viên. Những năm qua, các cấp Hội đã phát động rộng rãi trong cán bộ, hội viên các phong trào thi đua “Cựu TNXP nguyện nêu gương sáng theo lời Bác Hồ dạy”, “Cựu TNXP học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, “Cựu TNXP giúp nhau làm kinh tế để thoát nghèo, vì nghĩa tình đồng đội”… Các cấp Hội trong tỉnh đã vận động các tập thể, cá nhân có tấm lòng hảo tâm gây Quỹ Nghĩa tình đồng đội ở từng cấp, đến nay toàn tỉnh có số dư quỹ trên 2 tỷ đồng. Tiêu biểu như huyện Ý Yên huy động được 501 triệu đồng; thành phố Nam Định có 381 triệu đồng tiền quỹ; huyện Nghĩa Hưng có số dư quỹ 285 triệu đồng; huyện Hải Hậu huy động được 216 triệu đồng; quỹ của huyện Vụ Bản là 250 triệu đồng; quỹ của huyện Giao Thủy đạt 200 triệu đồng… Các xã, thị trấn huy động được nguồn quỹ lớn từ 25-60 triệu đồng là: xã Hải Hà, Hải Long, Hải Thanh, Hải Nam (Hải Hậu); thị trấn Liễu Đề, các xã Nghĩa Phú, Nghĩa Thắng (Nghĩa Hưng), xã Đại An (Vụ Bản), xã Bạch Long (Giao Thủy)… 5 năm qua các cấp Hội trong tỉnh đã tổ chức thăm, tặng quà 8.012 lượt người thuộc diện gia đình chính sách, gia đình cựu TNXP có khó khăn với số tiền 1 tỷ 905 triệu đồng; mừng thọ cho 1.684 cựu TNXP từ 80 tuổi trở lên với số tiền 152 triệu đồng; tặng 403 sổ tiết kiệm, mỗi sổ từ 3 đến 5 triệu đồng; xây mới 161 căn nhà, trị giá trên 6,7 tỷ đồng; sửa chữa 120 căn nhà dột nát với số tiền trên 1,7 tỷ đồng. Quan tâm đến sức khỏe của hội viên, Hội phối hợp với Tập đoàn Bệnh viện phòng khám đa khoa Việt Mỹ tổ chức khám bệnh, tư vấn chăm sóc sức khỏe miễn phí cho 970 cán bộ Hội từ cơ sở trở lên với tổng số tiền 687 triệu đồng. Phát huy vai trò là nhân chứng lịch sử, bảo vệ quyền lợi chính đáng cho cựu TNXP, Hội đã phối hợp với các ngành chức năng tham mưu cho UBND tỉnh giải quyết cho 170 cựu TNXP được trợ cấp hàng tháng, 3.323 cựu TNXP được trợ cấp 1 lần, 1.238 thân nhân cựu TNXP đã qua đời hưởng trợ cấp 1 lần…
Năm tháng qua đi nhưng tinh thần và những chiến công xuất sắc của lực lượng TNXP trong tỉnh đóng góp trong 2 cuộc kháng chiến giành độc lập dân tộc cũng như trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc sẽ còn lưu mãi trong lịch sử quê hương. Trong thời bình, những nam nữ TNXP ngày ấy lại tiếp tục giữ vững ngọn lửa cách mạng thông qua các hoạt động “Nghĩa tình đồng đội”, nỗ lực vươn lên trong cuộc sống, tích cực tham gia xây dựng đời sống văn hóa, văn minh đô thị và nông thôn mới tham gia xây dựng Đảng, chính quyền vững mạnh góp phần thiết thực vào công cuộc công nghiệp hóa - hiện đại hóa quê hương, đất nước./.
