Quan tâm công tác y tế trường học đầu năm học mới

Nhiều năm qua, công tác y tế trường học (YTTH) luôn được quan tâm triển khai nhằm từng bước nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe học sinh các lứa tuổi mầm non đến THPT, bởi các em đang trong giai đoạn phát triển thể chất, tinh thần, rất cần được chăm sóc để có sức khỏe tốt cho việc học tập và rèn luyện phát triển toàn diện về đức - trí - thể - mỹ.

Nhân viên y tế Trường THCS Hải Nam (Hải Hậu) kiểm tra, tư vấn phòng bệnh đau mắt đỏ, tật khúc xạ cho học sinh.

Công tác y tế trường học được quan tâm tích cực

Toàn tỉnh có 230 trường mầm non, 227 trường tiểu học, 226 trường THCS, 57 trường THPT với tổng số hơn 460 nghìn học sinh. Hàng năm, Ban Chỉ đạo Chương trình YTTH từ tỉnh đến cơ sở đã đẩy mạnh các hoạt động bảo vệ, chăm sóc sức khoẻ học sinh. Hầu hết các trường học đã có cán bộ y tế, có phòng y tế, đáp ứng yêu cầu sơ cấp cứu và chăm sóc sức khỏe học sinh; đã thiết lập hồ sơ quản lý sức khỏe và tổ chức khám sức khỏe cho học sinh. Công tác truyền thông nâng cao thể chất, phòng, chống bệnh tật trong trường học đã góp phần từng bước giảm tỷ lệ mắc tật khúc xạ, cong vẹo cột sống, bệnh răng miệng, giun sán và các yếu tố nguy cơ gây hại sức khỏe trong trường học.

Năm học 2022-2023, cả 2 ngành Y tế, GD và ĐT đã phối hợp tổ chức 16 lớp đào tạo tập huấn chuyên môn nghiệp vụ về YTTH cho 750 cán bộ y tế tại các trường học (15 lớp với 750 học viên do tuyến tỉnh thực hiện, 1 lớp với 50 học viên do tuyến huyện thực hiện); tổ chức hàng nghìn lượt truyền thông giáo dục sức khỏe, tư vấn sức khỏe bằng hình thức trực tiếp (qua các buổi học ngoại khóa, sinh hoạt) và gián tiếp (tại bảng tin trường, poster) tại các trường học về các nội dung: Phòng chống dịch bệnh trong trường học, phòng chống tác hại thuốc lá, phòng chống bệnh tật học đường, tuyên truyền bệnh răng miệng, dinh dưỡng hợp lý, sức khỏe tâm thần, phòng chống tai nạn thương tích trong các trường học... 100% trường học đã xây dựng kế hoạch YTTH và có ban sức khỏe, 740 trường có phòng y tế, 497 trường có nhân viên YTTH, 740 trường có lập sổ theo dõi sức khỏe và có khám sức khỏe đầu vào cho học sinh, 388 trường có bếp ăn tập thể. Phần lớn học sinh trong lứa tuổi được quản lý, bảo vệ và chăm sóc sức khỏe ở các bệnh: suy dinh dưỡng, thừa cân béo phì, bệnh răng miệng, bệnh về mắt, hô hấp. Đặc biệt, qua kiểm tra của Trung tâm Phòng chống bệnh tật tỉnh ở một số trường học cho thấy phần lớn các trường đảm bảo các điều kiện về: bàn ghế phòng thí nghiệm; bàn ghế phòng tin học; bảng phòng học; cường độ tiếng ồn; thiết bị, đồ chơi trẻ em; đủ nước uống; đủ nước sinh hoạt; khu vực vệ sinh riêng cho học sinh và giáo viên, riêng biệt cho nam và nữ; có hệ thống thoát nước mưa, nước thải sinh hoạt, không có nước ứ đọng xung quanh trường lớp; có thùng chứa rác và phân loại rác thải. Tuy vậy vẫn còn một số trường chưa đảm bảo các điều kiện về cường độ chiếu sáng; điều kiện về phòng tin học; mỗi khu vệ sinh nhà tiêu, nhà tiểu, khu rửa tay có nước sạch, xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn...

Các trường có bếp ăn tập thể đều đảm bảo có nhà ăn, căng tin thông thoáng, đủ ánh sáng, cửa sổ có lưới chống chuột, ruồi nhặng, côn trùng; dụng cụ chứa thức ăn và sử dụng để ăn uống được làm bằng vật liệu dễ làm vệ sinh và không thôi nhiễm yếu tố độc hại; có đủ phương tiện, trang thiết bị phục vụ làm vệ sinh, khử trùng; có nguồn nước sạch và chỗ rửa tay với xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn. Tuy nhiên, mới chỉ có 80% các đơn vị được kiểm tra có nơi chế biến thức ăn được thiết kế theo nguyên tắc 1 chiều, có đủ dụng cụ chế biến, bảo quản, sử dụng riêng với thực phẩm sống và thức ăn chín; 86% đơn vị có lưu mẫu thức ăn theo quy định. 

Quá trình triển khai công tác YTTH còn gặp phải không ít khó khăn, vướng mắc. Trên địa bàn tỉnh có 741 trường học từ mầm non đến THPT nhưng mới có 497 cán bộ làm công tác y tế tại các trường học, trong đó 243 cán bộ kiêm nghiệm. Tại các trường học, trình độ chuyên môn một số cán bộ làm công tác YTTH chưa đáp ứng được theo quy định. Nguồn kinh phí phục vụ cho công tác YTTH còn hạn hẹp. Các hoạt động y tế tại các trường học chủ yếu được lấy từ quỹ BHYT học sinh. Trang thiết bị phục vụ cho công tác YTTH tại các trường còn thiếu (thuốc thiết yếu, dụng cụ sơ cấp cứu...). Tại tuyến tỉnh, huyện, nguồn kinh phí dành cho công tác YTTH còn rất hạn chế. Hàng năm chỉ thực hiện một số hoạt động như tập huấn cho cán bộ làm công tác YTTH huyện, cán bộ YTTH xã và trường, kiểm tra giám sát một số trường. Cán bộ phụ trách công tác YTTH chưa được thường xuyên cập nhật kiến thức chuyên môn, trang thiết bị phục vụ cho hoạt động YTTH còn thiếu hoặc đã hỏng, chưa có kinh phí để mua mới hoặc sửa chữa. 

Cần cộng đồng trách nhiệm

Để triển khai các hoạt động YTTH đầu năm học mới, mới đây, Sở GD và ĐT đã có Công văn số 1515/SGDĐT-GDCTHSSV hướng dẫn thực hiện công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, học sinh, sinh viên (HSSV), giáo dục thể chất, YTTH, công nghệ thông tin năm học 2023-2024. Công văn nhấn mạnh: Phòng GD và ĐT các huyện, thành phố, các đơn vị trực thuộc Sở GD và ĐT quán triệt thực hiện hiệu quả Quyết định số 41/2019/QĐ-TTg về Đề án bảo đảm dinh dưỡng hợp lý và tăng cường hoạt động thể lực cho trẻ em, HSSV để nâng cao sức khỏe, dự phòng bệnh ung thư, tim mạch, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và hen phế quản giai đoạn 2018-2025. Tổ chức bữa ăn, uống sữa bảo đảm dinh dưỡng, chất lượng theo Quyết định 2195/2022/QĐ-BGDĐT của Bộ GD và ĐT về việc phê duyệt Hướng dẫn công tác tổ chức bữa ăn học đường kết hợp tăng cường hoạt động thể lực cho trẻ em, học sinh trong các cơ sở giáo dục (CSGD) mầm non, tiểu học. Nghiêm túc thực hiện các quy định về công tác YTTH, các quy định pháp luật về đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm tại các CSGD.

Ngành GD và ĐT và ngành Y tế cũng đang phối hợp tổ chức các hoạt động: Tăng cường triển khai ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, điều hành công tác YTTH, phấn đấu 100% CSGD triển khai hệ thống phần mềm quản lý YTTH; Nâng cao chất lượng, hiệu quả các hoạt động chăm sóc sức khỏe học đường, bảo đảm các điều kiện vệ sinh trường học, bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe trẻ em, HSSV; Tăng cường công tác đảm bảo an toàn thực phẩm trong các CSGD; tăng cường phối hợp giữa nhà trường, gia đình, chính quyền địa phương trong việc giáo dục, hướng dẫn trẻ em, HSSV thực hiện các quy định về an toàn thực phẩm. Chấp hành nghiêm các quy định pháp luật về đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm trong các CSGD (đặc biệt tại bếp ăn tập thể trong nhà trường); tăng cường phối hợp giữa nhà trường, gia đình, chính quyền địa phương trong việc giáo dục, hướng dẫn trẻ em, HSSV thực hiện các quy định an toàn vệ sinh thực phẩm.

Tổ chức các hoạt động đảm bảo môi trường trường học xanh - sạch - đẹp - an toàn dưới nhiều hình thức khác nhau; tăng cường các hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường, tích cực tham gia các hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường do các cấp, các ngành tổ chức. Tăng cường công tác nước sạch và vệ sinh môi trường trong trường học, chú trọng giáo dục giữ gìn vệ sinh cá nhân, xây dựng, hướng dẫn sử dụng và bảo quản các công trình cấp nước và công trình vệ sinh trong trường học; bảo đảm đầy đủ nước uống sạch cho học sinh, nước sinh hoạt và điều kiện nhà vệ sinh trong trường học. Nâng cao chất lượng, hiệu quả các hoạt động chăm sóc sức khỏe học đường; tổ chức các hoạt động giáo dục, truyền thông về phòng, chống tác hại của thuốc lá (đặc biệt là tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng) và đồ uống có cồn. Ngành GD và ĐT phối hợp chặt chẽ với ngành Y tế để tham mưu UBND các huyện, thành phố thực hiện đổi mới, củng cố, kiện toàn và tăng cường năng lực của YTTH gắn kết với y tế cơ sở nhằm đảm bảo nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu cho trẻ em, học sinh trong trường học. 

Cùng với sự quan tâm của tỉnh, sự nỗ lực của 2 ngành GD và ĐT, Y tế, công tác YTTH đang rất cần sự quan tâm, phối hợp của các cấp, các ngành, các địa phương trong việc kiểm tra, giám sát, đôn đốc thực hiện; đặc biệt là tăng cường công tác đào tạo, tập huấn cấp chứng chỉ cho cán bộ làm công tác y tế trong trường học; hỗ trợ nguồn kinh phí để triển khai các hoạt động cụ thể; hỗ trợ trang thiết bị, tài liệu chuyên môn, tài liệu truyền thông về YTTH./.

Bài và ảnh: Minh Thuận