Đổi mới hoạt động thẩm tra của Hội đồng nhân dân các cấp

Một trong những giải pháp nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của HĐND tỉnh và HĐND các huyện, thành phố nhiệm kỳ 2021-2026 mà HĐND tỉnh đặt ra là nâng cao chất lượng công tác thẩm tra của các Ban HĐND để các nghị quyết đúng đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; phù hợp với tình hình, điều kiện của địa phương, phát huy được tính hiệu lực, hiệu quả trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh trên địa bàn tỉnh.

Đồng chí Nguyễn Phùng Hoan, Ủy viên Ban TVTU, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh và đoàn giám sát tiến hành khảo sát thực tế dự án xây dựng đường Khả Chính - Bối Xuyên kéo dài trên địa bàn huyện Vụ Bản.

Đồng chí Bùi Trung Kiên, Chánh Văn phòng Đoàn đại biểu Quốc hội (ĐBQH) và HĐND tỉnh cho biết: “Để đảm bảo thực hiện tốt chức năng nhiệm vụ của HĐND, Thường trực HĐND và HĐND các huyện, thành phố đã luôn quan tâm kiện toàn tổ chức bộ máy; bồi dưỡng, tập huấn, hướng dẫn nghiệp vụ, tạo điều kiện để các Ban HĐND thực hiện. Trong đó, Thường trực HĐND tỉnh thường xuyên phối hợp với Trung tâm bồi dưỡng đại biểu dân cử (Ban công tác ĐBQH) tổ chức tập huấn kỹ năng hoạt động cho đại biểu HĐND tỉnh; tổ chức cho lãnh đạo, thành viên các Ban HĐND tỉnh tham dự các lớp tập huấn kỹ năng hoạt động của đại biểu HĐND do Bộ Nội vụ tổ chức; chỉ đạo Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh phối hợp với Trường Chính trị Trường Chinh, Sở Nội vụ tổ chức các lớp tập huấn cho 100% đại biểu HĐND cấp huyện. Tháng 9-2022, Thường trực HĐND tỉnh đã tổ chức hội nghị giao ban giữa Thường trực HĐND tỉnh với Thường trực HĐND các huyện, thành phố với chủ đề “Trao đổi về kinh nghiệm và giải pháp nâng cao chất lượng thẩm tra của các Ban” để từ đó có những giải pháp áp dụng, thống nhất triển khai thực hiện hoạt động thẩm tra của các Ban HĐND tỉnh và HĐND các huyện, thành phố đạt chất lượng, hiệu quả, đúng quy định của pháp luật. Ngay sau khi thống nhất nội dung, chương trình kỳ họp HĐND, Thường trực HĐND và HĐND các huyện, thành phố phân công các Ban HĐND chủ động tổ chức, xây dựng kế hoạch cụ thể để thẩm tra theo từng lĩnh vực; đồng thời yêu cầu lãnh đạo các Ban HĐND tham gia hội nghị thảo luận, thống nhất các nội dung trình kỳ họp của UBND cùng cấp tổ chức; tham gia ý kiến đóng góp để kịp thời nắm bắt các nội dung; chỉ ra những tồn tại, vướng mắc để UBND cùng cấp điều chỉnh cho phù hợp trước khi trình HĐND. 

Thực hiện các quy định của pháp luật về thẩm tra, các Ban HĐND tỉnh và HĐND các huyện, thành phố thực hiện bảo đảm đúng quy trình, từng bước đổi mới theo hướng chuyên sâu vào từng nội dung, lĩnh vực. Cụ thể, ngay sau khi tiếp nhận, hồ sơ, tài liệu, các Ban HĐND tỉnh và HĐND các huyện, thành phố chủ động phối hợp, thống nhất sắp xếp thời gian hợp lý để tránh sự chồng chéo về thời gian, đảm bảo tất cả đều tham dự và góp ý vào các báo cáo, đề án, tờ trình và dự thảo nghị quyết thuộc lĩnh vực được phân công; tập trung xem xét, nghiên cứu, phân tích tài liệu để phục vụ tốt cho hoạt động thẩm tra. Đồng chí Lê Văn Lợi, Trưởng Ban Pháp chế HĐND tỉnh cho biết: “Xác định vai trò quan trọng của công tác thẩm tra, trước khi tiến hành thẩm tra, Ban Pháp chế chỉ đạo phối hợp với Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh phân công bộ phận tham mưu, giúp việc chủ động phối hợp với các cơ quan liên quan thu thập, cung cấp thông tin liên quan đến nội dung thẩm tra và chuyển các tài liệu cần thiết cho thành viên trong Ban. Tại các buổi thẩm tra, Ban Pháp chế luôn đề cao tinh thần dân chủ, dành nhiều thời gian để nghe đại diện lãnh đạo các cơ quan, đơn vị soạn thảo giải trình, làm rõ các nội dung, những vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau và các ý kiến của thành viên Ban. Trên cơ sở ý kiến của các thành viên, Ban Pháp chế yêu cầu cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp thu, chỉnh lý và chuyển các hồ sơ, tài liệu đã được chỉnh lý để thành viên trong Ban tiếp tục xem xét, thống nhất nội dung lần cuối trước khi xây dựng báo cáo thẩm tra”. 

Cùng với làm việc trực tiếp tại cơ sở, hoạt động thẩm tra còn được các Ban HĐND tiến hành khảo sát, nắm tình hình để có thông tin thực tế và nghiên cứu tài liệu tham khảo phục vụ cho quá trình thẩm tra. Đặc biệt, một số Ban HĐND cấp tỉnh còn mời các chuyên gia có chuyên môn sâu tham gia góp ý kiến vào một số chuyên đề. Vì vậy, nhiều báo cáo thẩm tra mang tính phản biện cao, chuyên môn sâu, bảo đảm tính thuyết phục, phù hợp với thực tiễn được UBND tỉnh tiếp thu đầy đủ. Mặt khác, công tác xây dựng báo cáo thẩm tra trình kỳ họp được các Ban HĐND chuẩn bị công phu, chu đáo, có sự nghiên cứu, tổng hợp, thống nhất cao của các thành viên Ban và Thường trực HĐND. Nội dung các báo cáo thẩm tra súc tích và có sức thuyết phục, đi sâu phân tích sự cần thiết, cơ sở pháp lý, cơ sở thực tiễn, đánh giá tác động, tính khả thi của các báo cáo, đề án, tờ trình, dự thảo nghị quyết của UBND trình tại kỳ họp; từ đó chỉ rõ những hạn chế, thiếu sót, bổ sung kiến nghị và các giải pháp, biện pháp cụ thể, làm cơ sở để các đại biểu HĐND thảo luận, xem xét, biểu quyết, thông qua các nghị quyết tại kỳ họp. Trên cơ sở kiến nghị của các Ban, tại các phiên thảo luận tổ, thảo luận tại hội trường đã được các đại biểu tích cực tham gia, đóng góp nhiều ý kiến xác đáng; góp phần nâng cao chất lượng các nghị quyết của HĐND khi ban hành và triển khai thực hiện.

Với việc thực hiện các giải pháp phù hợp, hoạt động thẩm tra của các Ban HĐND tỉnh và HĐND các huyện, thành phố ngày càng nền nếp, chất lượng thẩm tra được nâng lên. Báo cáo thẩm tra của các Ban luôn được các đại biểu HĐND tỉnh, đại biểu HĐND các huyện, thành phố và các cơ quan liên quan đồng tình, ghi nhận, góp phần vào việc nâng cao chất lượng các kỳ họp và chất lượng các nghị quyết HĐND ban hành đúng luật, phù hợp với thực tiễn, tính khả thi cao. Từ đầu nhiệm kỳ 2021-2026 đến nay, HĐND tỉnh và HĐND các huyện, thành phố đã tổ chức 63 kỳ họp thường lệ, kỳ họp chuyên đề và kỳ họp giải quyết công việc phát sinh đột xuất, xem xét trên 150 báo cáo thẩm tra của các Ban HĐND tỉnh. Kết quả thẩm tra của các Ban HĐND là một trong những căn cứ quan trọng để HĐND tỉnh và HĐND các huyện, thành phố ban hành 200 nghị quyết về các lĩnh vực kinh tế, xã hội, an ninh, quốc phòng... có chất lượng, phục vụ đắc lực sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của địa phương./.

Bài và ảnh: Văn Trọng