Hội thảo khoa học cấp quốc gia “80 năm Đề cương về Văn hoá Việt Nam (1943-2023) - Khởi nguồn và động lực phát triển”

Ngày 27-2, tại Thủ đô Hà Nội, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch, Ban Tuyên giáo Trung ương, Hội đồng Lý luận Trung ương, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh phối hợp tổ chức Hội thảo khoa học cấp quốc gia “80 năm Đề cương về Văn hoá Việt Nam (1943-2023) - Khởi nguồn và động lực phát triển”. Hội thảo diễn ra theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến tới 63 tỉnh, thành phố trong cả nước.

Các đồng chí Uỷ viên Bộ Chính trị: Võ Văn Thưởng, Thường trực Ban Bí thư; Nguyễn Xuân Thắng, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương và các đồng chí lãnh đạo chủ trì hội thảo.

Chủ trì chương trình hội thảo có các đồng chí Uỷ viên Bộ Chính trị: Võ Văn Thưởng, Thường trực Ban Bí thư; Nguyễn Xuân Thắng, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; các đồng chí Ủy viên BCH Trung ương Đảng: Trần Hồng Hà, Phó Thủ tướng Chính phủ; Nguyễn Văn Hùng, Bộ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch; Đoàn Minh Huấn, Tổng biên tập Tạp chí Cộng sản. Tham dự hội thảo tại điểm cầu Trung ương có gần 300 đại biểu là lãnh đạo Quốc hội, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, các bộ, ban, ngành, các nhà khoa học, chuyên gia các cơ quan nghiên cứu, học viện, trường đại học, các tổ chức chính trị - xã hội,...

Các đồng chí lãnh đạo tỉnh dự hội thảo tại điểm cầu tỉnh Nam Định.

Dự hội thảo tại điểm cầu Nam Định có các đồng chí: Lê Quốc Chỉnh, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh, Trưởng đoàn Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh; Phạm Thị Thu Hằng, Uỷ viên Ban TVTU, Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ; Mai Thanh Long, TUV, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh; Trần Lê Đoài, TUV, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; lãnh đạo một số sở, ban, ngành của tỉnh.

Tháng 2-1943, "Đề cương về Văn hóa Việt Nam" được Tổng Bí thư Trường Chinh soạn thảo và thông qua tại Hội nghị Ban Thường vụ Trung ương Đảng ở Võng La (Đông Anh, Phúc Yên, nay là Hà Nội). Sau 80 năm, những tư tưởng của Đề cương vẫn còn nguyên giá trị, góp phần định hướng cho sự nghiệp xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước trong quá trình hội nhập quốc tế.

Trình bày đề dẫn khai mạc Hội thảo, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh Nguyễn Xuân Thắng đã nêu rõ bối cảnh ra đời, ý nghĩa lịch sử, nội dung và giá trị toàn diện, to lớn, trường tồn của "Đề cương về Văn hóa Việt Nam"; quá trình vận dụng, tiếp thu, bổ sung và hoàn thiện tư tưởng quan trọng của bản Đề cương, góp phần xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam qua các thời kỳ lịch sử; quan điểm, chủ trương của Đảng tại Đại hội XIII, Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021 về xây dựng và phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam theo định hướng của "Đề cương về Văn hóa Việt Nam". Đồng thời nhấn mạnh, Đề cương về văn hóa đã khẳng định tầm quan trọng đặc biệt của nhiệm vụ xây dựng nền văn hóa mới trong toàn bộ sự nghiệp cách mạng Việt Nam, với nhận thức đúng đắn rằng: Sự lãnh đạo của Đảng trên lĩnh vực văn hóa vừa là một tất yếu chính trị, vừa là một tất yếu khách quan. Cách mạng muốn xây dựng thành công nền văn hoá mới dứt khoát phải do Đảng tiền phong lãnh đạo. 

Báo cáo của Bộ trưởng Bộ VH, TT và DL Nguyễn Văn Hùng về quá trình vận dụng, phát huy giá trị của Đề cương về Văn hóa Việt Nam đã nêu rõ những thành tựu văn hóa mà Việt Nam đã đạt được dưới “ánh sáng” của bản Đề cương và chủ trương, đường lối xây dựng, phát triển văn hóa của Đảng, Nhà nước.

Phiên chuyên đề tại Hội thảo gồm 2 nội dung: Giá trị lý luận và thực tiễn của Đề cương về văn hóa Việt Nam; Văn hóa, con người Việt Nam - Nền tảng tinh thần, động lực phát triển đất nước trong giai đoạn mới. Tại hội thảo, các đại biểu đã trình bày các tham luận: “Sự khai phá, mở đường cho quá trình xây dựng lý luận văn hóa ở Việt Nam”; Đề cương Văn hóa Việt Nam trong đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên lĩnh vực văn hóa, văn nghệ”; “Vận dụng tư tưởng của Đề cương Văn hóa Việt Nam tạo động lực phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội tỉnh Nam Định”; “Vai trò và xu hướng chuyển đổi số trong phát triển văn hóa, con người Việt Nam”; “Từ Đề cương Văn hóa Việt Nam đến các Nghị quyết về văn hóa, văn nghệ của Đảng”… Các tham luận tại hội thảo đã phân tích, làm rõ các giá trị cốt lõi của bản "Đề cương về Văn hóa Việt Nam" và yêu cầu phát triển văn hóa theo hướng bền vững trong bối cảnh hiện nay; đề xuất các giải pháp xây dựng, hoàn thiện thể chế nhằm tạo động lực, phát huy giá trị của "Đề cương về Văn hóa Việt Nam" vì mục tiêu phát triển văn hoá bền vững.

Đồng chí Lê Quốc Chỉnh, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, Trưởng đoàn Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh phát biểu tham luận tại hội thảo.

Tại hội thảo, đồng chí Lê Quốc Chỉnh, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh, Trưởng đoàn Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh đã trình bày tham luận “Vận dụng tư tưởng của Đề cương Văn hóa Việt Nam tạo động lực phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội tỉnh Nam Định”. Tham luận nêu rõ: Với việc vận dụng sáng tạo tư tưởng của Đề cương về Văn hóa Việt Nam để xây dựng một nền văn hóa “khoa học, dân tộc, đại chúng” và cụ thể hóa đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về lĩnh vực văn hóa, Đảng bộ tỉnh luôn coi trọng vai trò của văn hóa thông qua việc ban hành các nghị quyết, chỉ thị, kết luận, đề án quan trọng để tập trung xây dựng và phát triển văn hóa trong thời kỳ mới. Trong đó, tập trung đầu tư xây dựng, hoàn thiện hệ thống cơ sở vật chất và các thiết chế văn hóa phục vụ nhu cầu hưởng thụ văn hóa, tinh thần cho các tầng lớp nhân dân; chú trọng bảo tồn, phát huy giá trị các di sản văn hóa, coi trọng công tác giáo dục lịch sử truyền thống cách mạng, xây dựng văn hóa, con người Nam Định phát triển toàn diện đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Tiếp tục vận dụng sáng tạo những nội dung của Đề cương Văn hóa Việt Nam và đường lối, chủ trương của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX xác định “Tiếp tục phát triển sự nghiệp văn hóa, để văn hóa thực sự trở thành nền tảng tinh thần của xã hội, là động lực thúc đẩy phát triển bền vững. Chú trọng xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh; phát huy yếu tố văn hóa trong các cơ quan Đảng, Nhà nước, đoàn thể, doanh nghiệp, cộng đồng dân cư, góp phần vào sự nghiệp xây dựng và phát triển nền văn hóa, đáp ứng yêu cầu phát triển xã hội và hội nhập quốc tế”.

Quang cảnh hội thảo tại điểm cầu tỉnh Nam Định.

Các đại biểu đã thảo luận, nghiên cứu làm rõ những vấn đề cần bổ sung, hoàn thiện trong quá trình vận dụng Đề cương Văn hóa Việt Nam, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm phát huy hiệu quả giá trị của Đề cương Văn hóa Việt Nam vì mục tiêu chấn hưng văn hóa, xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

Phát biểu tổng kết bế mạc hội thảo, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương khẳng định: “Hội thảo khoa học cấp quốc gia “80 năm Đề cương về Văn hoá Việt Nam - Khởi nguồn và động lực phát triển” với những thành quả nghiên cứu đã thống nhất nhận định về những giá trị, ý nghĩa to lớn của "Đề cương về Văn hóa Việt Nam", đáp ứng yêu cầu thực tiễn cách mạng, trở thành “ngọn cờ” tập hợp đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ trong công cuộc xây dựng nền văn hóa mới trên các lĩnh vực: khoa học, giáo dục, văn hóa, văn nghệ… Nhìn lại lịch sử 80 năm, "Đề cương về Văn hoá Việt Nam" - Cương lĩnh văn hóa đầu tiên của đất nước đã để lại nhiều bài học, tư tưởng quý báu, còn nguyên giá trị cả về lý luận và thực tiễn với 3 nguyên tắc cơ bản “dân tộc hóa, khoa học hóa và đại chúng hóa”. Từ nền tảng quan điểm đó, Đảng và Nhà nước tiếp tục hoàn thiện thể chế, cơ chế, đường lối, chính sách để phát triển văn hóa Việt Nam theo hướng bền vững trong bối cảnh hiện nay./.

Tin: Khánh Dũng
Ảnh: Viết Dư