Tháo gỡ khó khăn trong hoạt động đấu giá đất

Những năm gần đây, nguồn thu đấu giá quyền sử dụng đất (QSDĐ) luôn chiếm tỷ trọng tương đối lớn trong tổng thu ngân sách Nhà nước và giữ vai trò quan trọng trong tạo vốn đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển kinh tế của tỉnh; tạo cơ sở cho sự phát triển thị trường bất động sản. Trên cơ sở kết quả thu ngân sách Nhà nước năm 2022, tỉnh đã xây dựng chỉ tiêu thu ngân sách Nhà nước trên địa bàn năm 2023 đạt trên 9.500 tỷ đồng; trong đó dự thu từ tiền đấu giá QSDĐ là 5.100 tỷ đồng.

Thi công Khu đô thị phía nam sông Đào (thành phố Nam Định).

Tuy nhiên, kết quả thu ngân sách Nhà nước từ đấu giá QSDĐ trên địa bàn tỉnh trong 3 tháng đầu năm đạt thấp so với cùng kỳ và dự toán. Theo báo cáo của Cục Thuế tỉnh, tổng thu ngân sách Nhà nước trên địa bàn trong 3 tháng đầu năm 2023 chỉ đạt 1.815,4 tỷ đồng, bằng 19% dự toán năm và bằng 65% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, khoản thu từ tiền đấu giá QSDĐ đạt 619,2 tỷ đồng, bằng 12% dự toán; thu nội địa trừ tiền sử dụng đất trên 1.027 tỷ đồng, bằng 28% dự toán năm; thu thuế xuất nhập khẩu hơn 165 tỷ đồng, bằng 24% dự toán năm. Các địa bàn có số thu tiền sử dụng đất đạt thấp là: thành phố Nam Định (đạt 30,5 tỷ đồng, bằng 2,1% dự toán); huyện Nam Trực (đạt 7,6 tỷ đồng, bằng 2% dự toán); huyện Trực Ninh (11 tỷ đồng, bằng 3% dự toán); huyện Ý Yên (3,1 tỷ đồng, bằng 0,8% dự toán), huyện Giao Thủy (32 tỷ đồng, bằng 7% dự toán).
Theo đồng chí Nguyễn Anh Tuấn, Ủy viên Ban TVTU, Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố Nam Định: “Khắc phục khó khăn trong hoạt động đấu giá đất, trong quý I-2023, Hội đồng thẩm định giá đất tỉnh đã họp, xác định giá đất cụ thể để phê duyệt giá khởi điểm các khu đất đấu giá cho nhân dân làm nhà ở tại các khu tái định cư, khu đô thị: Đông Mạc, Đông Đông Mạc, Cửa Nam, Liên Hà 1, Tây Đông Mạc. Các sở, ngành liên quan đã kiểm tra thực địa các khu đất nhỏ lẻ trên địa bàn xã Lộc An để thực hiện đấu giá QSDĐ cho nhân dân làm nhà ở. Tuy nhiên, chưa bao giờ công tác điều hành phát triển kinh tế - xã hội quý I lại khó khăn như năm nay, do đây là thời điểm so với cùng kỳ năm ngoái nền kinh tế có phục hồi nhưng không nhanh. Kết quả thu ngân sách Nhà nước của thành phố giảm so với cùng kỳ, đặc biệt là số thu từ đấu giá QSDĐ giảm mạnh bởi từ cuối năm 2022 đến nay, thị trường bất động sản trầm lắng cả về giá, nhu cầu và sức mua. Năm 2023, thành phố dự kiến nguồn thu từ giao đất là 1.450 tỷ đồng, trong đó thu từ đấu giá QSDĐ là 1.303 tỷ đồng, thu từ giao đất tái định cư là 147 tỷ đồng nhưng với bối cảnh hiện tại, để hoàn thành dự thu thực sự là một nhiệm vụ khó”. 

Trên thực tế trong 3 tháng đầu năm, toàn tỉnh chỉ có 3 huyện tổ chức đấu giá và thu tiền sử dụng đất là: Hải Hậu, Nghĩa Hưng, Vụ Bản. Lý giải về nguyên nhân khiến kết quả thu ngân sách Nhà nước từ tiền đấu giá QSDĐ thấp, một số huyện cũng có chung quan điểm do thị trường bất động sản trầm lắng. Bên cạnh nguyên nhân khách quan còn có nguyên nhân chủ quan do sự vào cuộc của các cấp, các ngành chưa quyết liệt, chưa lường hết khó khăn; vướng mắc trong quá trình xác định giá khởi điểm để đưa ra đấu giá đất; tâm lý e ngại, đùn đẩy trách nhiệm khi thực thi công việc diễn ra ở một số sở, ngành, huyện. UBND tỉnh đánh giá, nếu không triển khai tích cực thì kết quả thu từ đấu giá QSDĐ năm 2023 không đạt chỉ tiêu đề ra, hệ quả khó khăn sẽ kéo sang các năm 2024, 2025. Để phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu thu ngân sách Nhà nước năm 2023 và những năm tiếp theo ở mức cao nhất, đặc biệt là khoản thu tiền đấu giá QSDĐ, tại cuộc họp triển khai nhiệm vụ quý II năm 2023, đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu các sở, ban, ngành, các huyện, thành phố phải xác định thu tiền đấu giá QSDĐ năm 2023 và các năm tiếp theo là nhiệm vụ trọng tâm, phải quyết liệt thực hiện. Bởi nguồn thu này sẽ được tỉnh ưu tiên giành để đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng; nhất là trong năm 2023 tỉnh tập trung đầu tư nhiều công trình giao thông trọng điểm quy mô liên vùng, có ý nghĩa tăng năng lực thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội; mặt khác nhiệm kỳ 2020-2025, trong kế hoạch đầu tư công, tỉnh đặt mục tiêu huy động khoảng 3.000 tỷ đồng từ nguồn vốn tại chỗ. 

Theo đó, các ngành, các địa phương cần đề cao tinh thần trách nhiệm, tích cực, chủ động, linh hoạt, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện nhiệm vụ này đảm bảo tuân thủ các quy định của pháp luật. Xây dựng kế hoạch chi tiết, tiến độ triển khai cụ thể từng nhiệm vụ, công việc trong triển khai dự án đầu tư xây dựng khu đô thị, khu dân cư tập trung, đấu giá QSDĐ... và phân công, gắn trách nhiệm cụ thể cho các tập thể, cá nhân theo từng nội dung công việc; thường xuyên đôn đốc, kiểm tra tiến độ thực hiện các nhiệm vụ đã giao; chủ động xử lý theo thẩm quyền hoặc kịp thời báo cáo cấp có thẩm quyền để chỉ đạo, xử lý các khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện. Phải nâng cao chất lượng công tác tham mưu, không né tránh việc khó, đùn đẩy trách nhiệm vì mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và của tỉnh; lấy hiệu quả công việc làm thước đo để đánh giá cán bộ.

Tháo gỡ vướng mắc trong xây dựng bảng giá đất tại hội nghị trực tuyến với 10 huyện, thành phố, đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Đình Nghị đã thống nhất phương án xây dựng bảng giá đất khởi điểm theo hướng: Các huyện, thành phố tổ chức thực hiện theo hướng dẫn của Sở Tài chính đảm bảo trình tự, thủ tục theo quy định; nắm chắc diễn biến tình hình giá đất trên địa bàn, làm cơ sở để đề xuất, trình cơ quan có thẩm quyền phương án giá khởi điểm phục vụ công tác đấu giá QSDĐ; Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường, Cục Thuế tỉnh và các đơn vị, địa phương có liên quan tập trung thẩm định phương án giá khởi điểm báo cáo Hội đồng thẩm định giá đất cụ thể tỉnh, trình UBND tỉnh phê duyệt kịp thời phục vụ công tác đấu giá QSDĐ theo quy định. Bên cạnh quỹ đất nhỏ lẻ, xen kẹt đã được các địa phương và Sở Tài nguyên và Môi trường rà soát, thống kê thì đối với các công trình, dự án đã đủ điều kiện, các huyện, thành phố phải tập trung tổ chức đấu giá QSDĐ ngay từ quý II-2023, không để dồn việc vào giai đoạn cuối năm.

Các địa phương cũng phải nỗ lực đẩy nhanh tiến độ đầu tư xây dựng hạ tầng các khu đô thị, khu dân cư. Thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động nhân dân để sớm hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng phục vụ thi công các dự án; chấp hành đúng các quy định của pháp luật trong công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất. Tổ chức lựa chọn các đơn vị tư vấn, nhà thầu thi công đảm bảo đủ năng lực, tuân thủ đúng trình tự, thủ tục theo quy định. Tổ chức rà soát, xây dựng kế hoạch tiếp tục đầu tư xây dựng các khu đô thị, khu dân cư tập trung của năm 2023 và các năm tiếp theo. Tỉnh cũng giao Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Xây dựng và các đơn vị có liên quan theo chức năng nhiệm vụ theo dõi, đôn đốc, hướng dẫn các huyện, thành phố thực hiện và đảm bảo đầy đủ các quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; quy hoạch xây dựng, kế hoạch phát triển nhà ở, kế hoạch đầu tư công trung hạn... phù hợp để triển khai thực hiện các thủ tục đầu tư xây dựng các khu đô thị, khu dân cư tập trung và công tác đấu giá QSDĐ. Sở Kế hoạch và Đầu tư hướng dẫn, đôn đốc các huyện, thành phố triển khai thủ tục các dự án trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025, hoàn thành trước 1-7-2023. Sở Tư pháp chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, đơn vị có liên quan theo dõi, hướng dẫn các huyện, thành phố tổ chức công tác đấu giá QSDĐ đảm bảo theo đúng quy định.

Để kịp thời hỗ trợ các địa phương hoàn thành hiệu quả nhiệm vụ chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội nói chung và thu ngân sách Nhà nước nói riêng, mới đây, UBND tỉnh đã thành lập 3 Tổ công tác do các đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh và Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư làm Trưởng đoàn đi kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong đầu tư xây dựng khu đô thị, khu dân cư tập trung và thu nộp ngân sách tại các huyện, thành phố, quyết tâm đảm bảo hoàn thành chỉ tiêu thu từ đấu giá QSDĐ và tổng thu ngân sách Nhà nước được giao. Với sự chỉ đạo sát sao, quyết liệt của UBND tỉnh, sự vào cuộc của các ngành chức năng và các địa phương, hy vọng hoạt động tăng thu ngân sách sẽ đạt kết quả khả quan hơn trong thời gian tới./.

Bài và ảnh: Thanh Thuý