Thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ khoa học và công nghệ

Những năm qua, hoạt động nghiên cứu, thực hiện các nhiệm vụ khoa học và công nghệ (KH và CN) của tỉnh đã có nhiều chuyển biến mạnh mẽ. Nhiều kết quả, thành tựu KH và CN chú trọng tính ứng dụng, hiệu quả được đưa vào thực tiễn, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp, phát triển nông thôn. Công tác quản lý về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng góp phần hạn chế gian lận thương mại và bảo vệ người tiêu dùng. Tiềm lực KH và CN được nâng cao trong lĩnh vực kiểm định và kiểm nghiệm hàng hóa… qua đó phục vụ hiệu quả mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội.

Thu hoạch ngao tại xã Giao Xuân (Giao Thủy).

Từ năm 2019 đến nay, Sở KH và CN đã triển khai quản lý 98 nhiệm vụ KH và CN trên địa bàn tỉnh; trong đó đã tổ chức nghiệm thu 82 nhiệm vụ được đánh giá mức đạt trở lên. Tổ chức các hội nghị tuyển chọn, giao trực tiếp các nhiệm vụ KH và CN đảm bảo đúng quy định của tỉnh và Bộ KH và CN; tổ chức thẩm định nội dung, thẩm định dự toán; công tác kiểm tra, nghiệm thu được triển khai chặt chẽ, đảm bảo đúng quy trình. Trong đó, đối với các nhiệm vụ có tính cấp thiết, ảnh hưởng đến an sinh xã hội hoặc ảnh hưởng đến phát triển kinh tế của địa phương, ngành KH và CN đã tập trung chỉ đạo triển khai nhằm giải quyết kịp thời những vấn đề của thực tiễn. 

Hoạt động nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ đã tập trung nguồn lực theo hướng bám sát các chương trình, kế hoạch phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh như: Kế hoạch phát triển nông nghiệp hữu cơ của tỉnh giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030; kế hoạch tái cơ cấu ngành Nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới; kế hoạch chuyển đổi số giai đoạn 2021-2025 và xây dựng đô thị thông minh. Nổi bật là trong lĩnh vực nông nghiệp và nông thôn, ngành đã tiếp nhận, ứng dụng 45 quy trình công nghệ, xây dựng 15 mô hình ứng dụng tiến bộ KH và CN sản xuất liên kết chuỗi trong nuôi thủy sản, trồng trọt, chăn nuôi, chế biến; hoàn thiện 18 quy trình công nghệ trong lĩnh vực cơ khí chế tạo, sản xuất thức ăn chăn nuôi, sản xuất giống lúa năng suất và chất lượng cao…

Các huyện, thành phố đã thực hiện tốt công tác xây dựng kế hoạch hoạt động KH và CN hàng năm theo quy định, nội dung bao phủ một số lĩnh vực trên địa bàn như: Hoạt động của Hội đồng tư vấn về KH và CN; công tác sáng kiến; hoạt động tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng; đào tạo, bồi dưỡng về KH và CN... Nhiều địa phương đã tăng cường tuyên truyền phổ biến các văn bản pháp luật về KH và CN, đưa tin những chuyên đề, chuyên mục KH và CN hàng tuần về sở hữu trí tuệ, chất lượng hàng hóa trên hệ thống Đài phát thanh của huyện, Đài truyền thanh của xã, thị trấn nhằm tác động, nâng cao nhận thức về vai trò của KH và CN đối với sự phát triển đến mọi tầng lớp, thành phần kinh tế trên địa bàn. Tiêu biểu như Đài phát thanh huyện Hải Hậu phát hơn 60 buổi, thời lượng mỗi buổi 5-10 phút và giao trách nhiệm cho các đài cấp xã tổ chức tiếp âm về chuyên đề phổ biến, hướng dẫn pháp luật về KH và CN, hướng dẫn cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực hiện tốt các văn bản pháp luật về tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm, hàng hóa. Các huyện, thành phố đã tích cực phối hợp với các đơn vị tổ chức tập huấn trong lĩnh vực KH và CN nhằm nâng cao hiệu quả ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật vào thực tiễn sản xuất và đời sống sinh hoạt của nhân dân. Nhiều địa phương tích cực cử cán bộ, công chức và các xã, thị trấn tham gia tập huấn, bồi dưỡng kiến thức về Hệ thống Quản lý chất lượng theo TCVN 9001:2015 và lồng ghép trong chương trình tập huấn về cải cách hành chính; phối hợp với Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (Sở KH và CN) tổ chức tập huấn cập nhật, nâng cao nhận thức về Hệ thống quản lý chất lượng theo TCVN ISO 9001:2015; tổ chức hội nghị tập huấn áp dụng các tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất nông nghiệp hữu cơ, hướng tới phát triển sinh thái bền vững...

Mặc dù nguồn lực còn hạn chế, song được sự quan tâm hỗ trợ của Trung ương, Bộ KH và CN, Tỉnh ủy, UBND tỉnh, hoạt động KH và CN, đổi mới sáng tạo của tỉnh đã có nhiều nỗ lực khắc phục khó khăn, linh hoạt vận dụng chính sách và lồng ghép các chương trình để đẩy mạnh khá toàn diện, góp phần tạo đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội và chuyển dịch cơ cấu kinh tế của tỉnh. Từ năm 2019 đến nay, ngành KH và CN đã tham mưu xây dựng cơ chế, chính sách, triển khai hỗ trợ hoạt động KH và CN, đổi mới sáng tạo phù hợp với thực tiễn. Trong đó tập trung nguồn lực đẩy mạnh công tác nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ KH và CN trong sản xuất, đời sống. Từng bước hình thành thị trường công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp tại tỉnh. 

Tuy nhiên một số nhiệm vụ KH và CN vẫn còn chậm tiến độ, chất lượng chưa được như mong muốn. Kinh phí dành cho hoạt động KH và CN đã được quan tâm song chưa đúng mức so với yêu cầu thực tiễn. Công tác xây dựng kế hoạch hoạt động KH và CN không đồng đều giữa các địa phương. Có nhiều huyện xây dựng kế hoạch hoạt động KH và CN rất cụ thể, chi tiết, bám sát thực tế triển khai nhưng cũng có huyện còn thực hiện nhiệm vụ này một cách hình thức, chưa mang tính đột phá, vẫn còn dàn trải và có sự lặp đi lặp lại qua nhiều giai đoạn, không tạo được điểm nhấn, dẫn đến dự báo nhu cầu tài chính chưa chính xác…

Thời gian tới, tỉnh chỉ đạo các sở, ngành và các địa phương tiếp tục quan tâm xây dựng kế hoạch hoạt động KH và CN có chất lượng, bám sát thực tế. Tăng cường công tác quản lý, giám sát tình hình sử dụng kinh phí sự nghiệp KH và CN, đảm bảo đúng mục đích, hiệu quả. Tăng cường đào tạo, tập huấn chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ quản lý KH và CN; phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị và địa phương để thực hiện tốt các nhiệm vụ KH và CN theo chức năng. Tiếp tục quan tâm đưa một số mô hình ứng dụng tiến bộ KH và CN vào sản xuất, đời sống trên các lĩnh vực nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và ứng dụng các tiến bộ mới phù hợp với từng địa phương. Tăng cường công tác quản lý và giám sát tình hình sử dụng kinh phí sự nghiệp KH và CN đảm bảo đúng mục đích, hiệu quả góp phần thúc đẩy hoạt động KH và CN trên địa bàn, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội./.

Bài và ảnh: Ngọc Ánh