Quản lý tiêu chuẩn đo lường chất lượng trong kinh doanh xăng, dầu

Xăng  dầu là loại hàng hóa đặc thù, mang tính chiến lược và đóng vai trò quan trọng trong tất cả các lĩnh vực sản xuất cũng như đời sống xã hội. Thời gian qua, công tác quản lý Nhà nước về tiêu chuẩn đo lường chất lượng trong hoạt động kinh doanh xăng, dầu tại tỉnh được tăng cường đã góp phần hạn chế hành vi gian lận thương mại trong kinh doanh xăng, dầu; bảo vệ quyền lợi hợp pháp và chính đáng của người tiêu dùng.

Người dân lựa chọn cửa hàng kinh doanh xăng, dầu uy tín tại thị trấn Nam Giang (Nam Trực) để mua xăng, đảm bảo chất lượng và đo lường theo quy định.

Là đơn vị kinh doanh xăng RON-95-III và dầu DO 0.05S% với đầu mối cung cấp là Công ty Cổ phần Xăng dầu Dầu khí Nam Định, việc giữ uy tín với khách hàng luôn được doanh nghiệp tư nhân Trung Tình, phường Cửa Nam (thành phố Nam Định) đặt lên hàng đầu. Trong đó, tiên quyết là dảm bảo vấn đề đo lường và chất lượng xăng, dầu được doanh nghiệp đặc biệt quan tâm. Hiện doanh nghiệp đang sử dụng 2 cột đo xăng, dầu kiểu SEEN có thời hạn kiểm định đến tháng 6-2023. Trong quá trình hoạt động, với lượng khách khá đông, khó tránh khỏi những thắc mắc của người tiêu dùng, do vậy cửa hàng trang bị sẵn bộ ca đong đối chứng để người có quyền và nghĩa vụ liên quan giám sát, kiểm tra; đồng thời sẵn sàng đáp ứng những khiếu nại của khách hàng về đo lường nếu có. Ông Phạm Năng Tĩnh, đại diện doanh nghiệp cho biết: “Chúng tôi phải kiểm tra thường xuyên, có những thiết bị, dụng cụ để đối chứng trước khi bán hàng, đảm bảo nếu khách hàng có thắc mắc thì sẽ được tiến hành đối chứng ngay”. 

Cùng với việc tự ý thức của mỗi đơn vị kinh doanh xăng, dầu thì việc tăng cường kiểm tra, quản lý của các ban, ngành liên quan cũng có ý nghĩa quan trọng. Thực hiện thanh tra việc chấp hành Luật Đo lường, Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa và Luật Tiêu chuẩn Quy chuẩn kỹ thuật tại các đơn vị kinh doanh xăng, dầu cuối năm 2022, Sở Khoa học và Công nghệ (KH và CN) đã thành lập Đoàn thanh tra, tiến hành thanh tra trực tiếp tại 38 đơn vị kinh doanh xăng, dầu trên địa bàn tỉnh. Qua thanh tra cho thấy, tất cả các đơn vị sử dụng phương tiện đo đã được kiểm định, còn hiệu lực; sai số của kết quả đo đều nằm trong giới hạn cho phép, đảm bảo yêu cầu kỹ thuật và tính pháp lý về đo lường. Nhiều đơn vị thực hiện việc lưu mẫu xăng, dầu theo quy định và đã thực hiện việc công bố tiêu chuẩn áp dụng, công bố tiêu chuẩn chất lượng theo quy định. Tuy nhiên vẫn còn đơn vị chưa công bố tiêu chuẩn áp dụng; đã lưu giữ hồ sơ chất lượng nhưng chưa đầy đủ. Đa số chưa lập và lưu giữ hồ sơ kiểm soát hệ thống bể chứa xăng dầu; chưa lưu giữ hồ sơ tự kiểm tra  định kỳ phương tiện đo và phép đo; chưa lưu giữ hóa đơn nhập hàng đầy đủ theo quy định… Đoàn thanh tra đã yêu cầu các đơn vị khắc phục những tồn tại như: lưu giữ hồ sơ chất lượng, lập và lưu giữ hồ sơ kiểm soát hệ thống bể chứa xăng, dầu theo quy định; lập và lưu giữ hồ sơ tự kiểm tra định kỳ đối với phương tiện đo và phép đo; lưu giữ hóa đơn nhập hàng theo đúng quy định; thực hiện việc công bố tiêu chuẩn áp dụng theo đúng quy định. 

Đồng chí Trần Minh Hoan, Giám đốc Sở KH và CN cho biết: “Cuộc thanh tra đã được triển khai tại đơn vị theo đúng Luật Thanh tra năm 2010, đúng kế hoạch và tiến độ đã đề ra. Qua thanh tra đã giúp các tổ chức, cá nhân kinh doanh thực hiện đúng các quy định pháp luật”. Trong năm 2022, Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (Sở KH và CN) đã thành lập Đoàn kiểm tra tổ chức 11 đợt kiểm tra Nhà nước về đo lường, chất lượng và nhãn hàng hóa tại 151 cơ sở kinh doanh xăng, dầu; sử dụng taximet (đồng hồ taxi); kinh doanh vàng trang sức mỹ nghệ và thiết bị điện, điện tử trên địa bàn tỉnh. Kết quả, các cơ sở được kiểm tra cơ bản đã chấp hành các quy định Nhà nước về đo lường, chất lượng và nhãn hàng hóa trong hoạt động kinh doanh. Về phép đo, đã phát hiện 2 cột đo của 2 cơ sở có sai số vượt giới hạn cho phép. Đoàn kiểm tra đã yêu cầu cơ sở tạm dừng sử dụng, khắc phục, kiểm định lại và báo cáo về Chi cục. Ngoài ra, Chi cục còn phối hợp với Cục Quản lý thị trường Nam Định kiểm tra chất lượng tại 1 cửa hàng xăng, dầu; đo khảo sát chất lượng xăng, dầu cho 2 doanh nghiệp nhằm tăng cường công tác quản lý Nhà nước trong hoạt động kinh doanh xăng, dầu trên địa bàn.

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có gần 300 cửa hàng kinh doanh xăng, dầu. Trong đó, các doanh nghiệp có vốn Nhà nước như Công ty Xăng dầu Hà Nam Ninh (Petrolimex), Công ty Cổ phần Xăng dầu Dầu khí Nam Định (PVOIL Nam Định); còn lại là các cửa hàng bán lẻ xăng, dầu thuộc các công ty và doanh nghiệp tư nhân. Theo khảo sát của Sở KH và CN, đa số cột đo được lắp đặt theo đúng thiết kế và phê duyệt mẫu của nhà sản xuất, tuy nhiên vẫn còn gần 10% cột đo nhiên liệu theo công nghệ đã lạc hậu. Bên cạnh đó, qua phản ánh của người dân cho thấy trên địa bàn tỉnh vẫn tồn tại một số trường hợp bán lẻ xăng, dầu lưu động; chỉ có 1 bồn nhỏ chứa xăng dầu được gắn trên khung giá đỡ bằng sắt có sử dụng cột đo điện tử… Để đáp ứng yêu cầu công tác quản lý Nhà nước trong hoạt động kinh doanh xăng, dầu, Sở KH và CN chỉ đạo Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng tổ chức các lớp tập huấn thực hiện các quy định về đo lường, chất lượng trong kinh doanh xăng, dầu cho đại diện cơ quan chức năng và cơ sở kinh doanh trên địa bàn tỉnh. Chi cục cũng đã có văn bản hướng dẫn các đơn vị liên quan và các cơ sở kinh doanh xăng, dầu thực hiện các quy định Nhà nước về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng trong kinh doanh xăng, dầu. Ngoài ra, Chi cục cũng đã tổ chức điều tra, khảo sát để đánh giá hiện trạng đảm bảo yêu cầu kỹ thuật của các cột đo nhiên liệu đang được sử dụng trong kinh doanh bán lẻ xăng, dầu. Thời gian tới, Sở KH và CN chỉ đạo cơ quan chuyên môn tiếp tục tuyên truyền, tập huấn và hướng dẫn các cơ sở kinh doanh bán lẻ xăng, dầu thực hiện các quy định pháp luật về đo lường, chất lượng trong kinh doanh xăng, dầu. Đẩy mạnh phối hợp với các sở, ngành liên quan và các huyện, thành phố trong hoạt động kiểm tra Nhà nước về đo lường, khảo sát chất lượng sản phẩm hàng hóa. Không kiểm định đối với các cột đo nhiên liệu không có phê duyệt mẫu và không đảm bảo yêu cầu kỹ thuật đo lường theo văn bản kỹ thuật hiện hành để cơ sở tự loại bỏ các cột đo nhiên liệu có công nghệ lạc hậu. Tổ chức đào tạo nghiệp vụ kiểm tra đo lường cho cán bộ cấp huyện để UBND cấp huyện đủ điều kiện chủ trì tổ chức kiểm tra Nhà nước về đo lường trên địa bàn như phân công, phân cấp theo luật.

Theo dự báo các hoạt động kinh doanh xăng, dầu trong thời gian tới tiếp tục tiềm ẩn nhiều phức tạp, phương thức của các cơ sở kinh doanh xăng, dầu vi phạm ngày càng tinh vi hơn. Do vậy, các ngành chức năng cần phối hợp tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra tiêu chuẩn về đo lường, chất lượng, xử phạt nghiêm các hành vi vi phạm. Đồng thời, đẩy mạnh công tác tuyên truyền các văn bản, thông báo về đảm bảo đo lường, chất lượng trong kinh doanh xăng, dầu cho các doanh nghiệp. Khuyến cáo người tiêu dùng lựa chọn mua xăng, dầu tại những cơ sở có uy tín. Qua đó đảm bảo quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng cũng như quyền lợi của chính người kinh doanh./.

Bài và ảnh: Ngọc Ánh