Phát triển nguồn lực thông tin khoa học và công nghệ phục vụ kinh tế - xã hội

Thông tin với vai trò là một nguồn lực quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội đã được tỉnh quan tâm đầu tư phát triển, trong đó thông tin khoa học và công nghệ (KH và CN) được đánh giá là nguồn lực đầu vào phục vụ đắc lực cho nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo. Việc tạo lập, phát triển, sử dụng nguồn tin KH và CN đang là yêu cầu bức thiết, là nhiệm vụ quan trọng để chủ động tham gia vào cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Nghiên cứu sản xuất nấm đông trùng hạ thảo tại Trung tâm Ứng dụng, Dịch vụ khoa học và Công nghệ.

Hiện tại, nguồn tin khoa học nội sinh trên địa bàn tỉnh có từ tư liệu của địa phương, bao gồm kết quả thực hiện nhiệm vụ KH và CN và kết quả thực hiện dự án, đề án chuyên ngành, sản phẩm khoa học trung gian; tư liệu khoa học do nhà khoa học nghiên cứu tạo ra; kết quả thực hiện luận văn luận án sau đại học; các ấn phẩm, tạp chí, kỷ yếu, tài liệu hội thảo khoa học, tư liệu điều tra khảo sát, các cơ sở dữ liệu, hình ảnh, phim tư liệu… Triển khai Đề án của Thủ tướng Chính phủ về “Phát triển nguồn tin KH và CN phục vụ nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”, Sở KH và CN đã tổ chức thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp để phát triển nguồn tin KH và CN của tỉnh nhằm đáp ứng nhu cầu tìm hiểu, khai thác của các tầng lớp nhân dân, qua đó góp phần tích cực “phổ cập văn hóa thông tin” trong xã hội, tạo môi trường thuận lợi cho việc hướng tới một “xã hội thông tin”. Xuất phát từ nhu cầu tìm hiểu thông tin của các tầng lớp nhân dân ngày càng cao, đòi hỏi tính mới, tính liên tục, Sở KH và CN đã xác định cần chủ động trong công tác tạo nguồn tin nên đã đầu tư, nâng cao năng lực cho Trung tâm Ứng dụng, Dịch vụ KH và CN trong việc tổ chức thu thập, xây dựng nguồn tin KH và CN. Đến nay, Sở KH và CN đã phát triển thông tin KH và CN từ dạng bản tin, tài liệu giấy sang dạng cơ sở dữ liệu trên Trang thông tin điện tử có tên miền: https://skhcn.namdinh.gov.vn. Ngoài ra, các thông tin về các doanh nghiệp, sản phẩm thiết bị công nghệ thường xuyên được cập nhật trên Sàn giao dịch công nghệ, thiết bị trực tuyến (https://ndtex.vn/) với trung bình mỗi năm trên 50 tin bài và hơn 300 sản phẩm công nghệ ở các lĩnh vực: điện - điện tử, đo lường và phân tích, cao su - nhựa - hóa chất, cơ khí… được đăng tải. Hàng năm, Sở KH và CN xuất bản định kỳ 4 số bản tin KH và CN với số lượng 1.700 cuốn; xuất bản không định kỳ các tài liệu phổ biến kiến thức KH và CN, kỷ yếu các đề tài, dự án KH và CN, kỷ yếu Hội thảo KH và CN; đăng tải nhiều tin, bài viết, kết quả điều tra và thống kê KH và CN, các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến lĩnh vực KH và CN… lên website: https://skhcn.namdinh.gov.vn. Hiện nay, Trung tâm Ứng dụng, Dịch vụ KH và CN đang đề xuất phát triển Bản tin KH và CN điện tử mỗi tháng 1 số để cung cấp đầy đủ, kịp thời các thông tin cần thiết cho tổ chức, doanh nghiệp và người dân. Việc phát triển nguồn tin KH và CN nội sinh tại địa phương cũng đã được Trung tâm Ứng dụng, Dịch vụ KH và CN tích cực triển khai. Hàng năm, Trung tâm thu thập, đăng ký, lưu giữ và công bố 30-50 thông tin về nhiệm vụ KH và CN tại Sở KH và CN. Ngoài ra, Trung tâm còn phối hợp với các sở, ngành như: NN và PTNT, TN và MT, Y tế, GD và ĐT, GTVT… khai thác thông tin KH và CN chuyên ngành về các lĩnh vực nông nghiệp, tài nguyên, môi trường, y tế, giáo dục, thị trường, xây dựng…

Với mục tiêu bổ sung thêm các thông tin về tri thức mới của nhân loại, các thành tựu KH và CN trong nước và quốc tế phục vụ công tác tra cứu, lựa chọn công nghệ để làm căn cứ cho các tổ chức, cá nhân đưa ra quyết định đầu tư công nghệ, phát triển kinh tế và cung cấp thông tin trực tiếp cho hoạt động KH và CN, Sở KH và CN thường xuyên mua bổ sung vào nguồn tin KH và CN các tài liệu, tạp chí về hoạt động KH và CN; đồng thời phối hợp với các Sở KH và CN trong cả nước thực hiện việc cho phép khai thác, chia sẻ thông tin KH và CN trên trang thông tin điện tử của các Sở KH và CN. Bên cạnh đó, Sở KH và CN đã tham gia kết nối qua mạng VinaREN với Cục Thông tin KH và CN quốc gia cũng như các thông tin của Bộ KH và CN và Thư viện quốc gia với rất nhiều video, sách, tài liệu… được số hóa để phục vụ công tác nghiên cứu khoa học, phát triển nguồn tin KH và CN. Để các thông tin KH và CN đến được với đông đảo người dân, Sở KH và CN đã tăng cường phối hợp với các cơ quan thông tin đại chúng trong và ngoài tỉnh đăng tải các thông tin KH và CN, trong đó, tiêu biểu là phối hợp với Đài PT và TH tỉnh thực hiện phát sóng chuyên mục KH và CN Nam Định 12 số/năm; các chương trình Sở hữu trí tuệ, phóng sự về KH và CN… Đối với các nguồn tin KH và CN dạng giấy, Sở KH và CN đã gửi đến các sở, ngành, các tổ chức và cá nhân có liên quan đến KH và CN. Các đề tài, dự án về KH và CN của tỉnh thường xuyên được số hóa; hoàn thiện cơ sở dữ liệu về KH và CN gửi Cục Thông tin KH và CN quốc gia và đăng tải lên trang thông tin điện tử của Sở KH và CN https://skhcn.namdinh.gov.vn. Thông qua việc thực hiện đồng bộ các giải pháp trên, Sở KH và CN đã thực hiện tốt mục tiêu: xây dựng, phát triển ổn định nguồn tin KH và CN về số lượng, chất lượng, chủng loại đảm bảo tính thời sự chính xác, bám sát theo các chương trình trọng điểm của tỉnh, những hoạt động KH và CN tiêu biểu nổi bật, mô hình áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất mang lại hiệu quả, các chính sách, cơ chế mới của Bộ KH và CN và của tỉnh, kết quả việc thực hiện cơ chế chính sách mới tại tỉnh... Qua đó, nâng cao tính khả dụng, giúp nguồn tin được người có nhu cầu tiếp cận tiện lợi, dễ dàng và làm tăng khả năng truy cập tới nguồn tin, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu của người sử dụng tin. Bình quân mỗi ngày có hàng nghìn lượt người truy cập trang thông tin điện tử https://skhcn.namdinh.gov.vn.

Đồng chí Đào Thành Chuyên, Phó Giám đốc Trung tâm Ứng dụng, Dịch vụ KH và CN cho biết: Để thực hiện có hiệu quả Đề án “Phát triển nguồn tin KH và CN phục vụ nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”, thời gian tới, Sở KH và CN tiếp tục chú trọng thu hút và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tham gia vào công tác phát triển nguồn tin KH và CN, tìm kiếm các cộng tác viên tại các sở, ngành, các huyện, các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn tỉnh; xã hội hóa, vận động sự đóng góp của xã hội vào thực hiện phát triển nguồn tin KH và CN, đảm bảo duy trì, phát triển nguồn tin KH và CN trên quy mô toàn tỉnh, toàn diện trên các lĩnh vực, đa dạng hóa các loại hình thông tin nhằm cung cấp đầy đủ, chính xác, kịp thời và bảo đảm ngưỡng an toàn thông tin tri thức KH và CN trong nước và quốc tế phù hợp với định hướng phát triển KH và CN quốc gia và của tỉnh, phục vụ hiệu quả các nhiệm vụ, mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội địa phương./.

Bài và ảnh: Ngọc Ánh