Kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng thành phố Nam Định (01/7/1954 - 01/7/2024): Mốc son chói lọi trong lịch sử đấu tranh cách mạng của Đảng bộ, quân và nhân dân thành phố Nam Định

NGUYỄN ANH TUẤN
Ủy viên Ban TVTU, Bí thư Thành ủy,
Chủ tịch HĐND thành phố Nam Định

Thành phố Nam Định có lịch sử hình thành và phát triển lâu đời. Nơi phát tích của Vương triều Trần (thế kỷ XIII-XIV), triều đại thịnh trị bậc nhất trong lịch sử phong kiến Việt Nam; 3 lần lãnh đạo quân dân Đại Việt đại thắng quân xâm lược Nguyên Mông, làm nên hào khí Đông A lừng lẫy. Mảnh đất địa linh nhân kiệt này đã sinh dưỡng nhiều danh nhân, anh hùng dân tộc, chiến sĩ cách mạng, nhân sĩ, trí thức, những bậc hiền tài lỗi lạc được sử sách ghi công, nhân dân tôn thờ. Đất Thành Nam văn hiến nổi tiếng với truyền thống hiếu học, Trường thi Hương Nam Định hay trường thi Sơn Nam có từ thời Lê, cùng với Văn Miếu - Quốc Tử Giám ở Hà Nội là nơi chọn lựa nhân tài cho đất nước. Những giá trị văn hoá tinh thần tích tụ qua hàng ngàn năm đó đã, đang được các thế hệ tiếp nối kế thừa, gìn giữ, bồi đắp và cũng là nền tảng để thành phố vững bước phát triển.

Từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời đến nay, Đảng bộ, nhân dân thành phố Nam Định đã viết tiếp những trang sử vẻ vang về truyền thống chống ngoại xâm và lao động cần cù sáng tạo. Trong cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp xâm lược, nhân dân thành phố cùng lực lượng vũ trang đã đoàn kết giương cao ngọn cờ cách mạng, anh dũng đứng lên tiến công tiêu diệt địch, xoá bỏ bộ máy tay sai; bảo vệ nhân dân, các cơ sở kinh tế, văn hoá... Ngày 01/7/1954, Nam Định là thành phố đầu tiên của miền Bắc được giải phóng trước khi Hiệp định Giơ-ne-vơ được ký kết, đánh dấu một mốc son lịch sử của Đảng bộ, quân và dân thành phố Nam Định trong cuộc cách mạng giải phóng dân tộc.

Trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ, Thành Nam - trung tâm kinh tế, chính trị của tỉnh, nơi có các nhà máy trọng điểm của tỉnh và của miền Bắc, nên là một trong những địa bàn bị máy bay Mỹ bắn phá ác liệt, đặc biệt là trong hai cuộc chiến tranh phá hoại. Với tinh thần vừa chiến đấu, vừa sản xuất, mỗi người Nam Định vững tay súng, tay búa, làm việc bằng hai đảm bảo hậu phương vững chắc, sẵn sàng chi viện cho chiến trường miền Nam với phương châm “thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”. Trong cuộc kháng chiến đó, gần 2 vạn con em Thành Nam đã lên đường chiến đấu bảo vệ Tổ quốc và làm nhiệm vụ quốc tế cao cả. Lực lượng vũ trang và nhân dân thành phố đã bắn rơi 54 máy bay, chi viện hàng chục vạn tấn lương thực, thực phẩm, hàng chục triệu mét vải ủng hộ đồng bào, chiến sĩ trên các chiến trường miền Nam ruột thịt, làm tròn nghĩa vụ của hậu phương đối với tiền tuyến. Ghi nhận những thành tích trong sản xuất và chiến đấu, năm 1978, thành phố vinh dự được Đảng, Nhà nước tuyên dương danh hiệu cao quý “Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân”; hơn 24 nghìn người được tặng thưởng huân chương, huy chương các loại trong 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ.

Mặc dù bị tàn phá trong các cuộc chiến tranh nhưng Đảng bộ thành phố luôn đoàn kết nỗ lực phấn đấu vươn lên tiến hành công cuộc đổi mới, kiến thiết xây dựng quê hương. Thực hiện sự chỉ đạo của Trung ương, Tỉnh ủy - HĐND - UBND tỉnh; Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố Nam Định đã tập trung mọi nguồn lực, đoàn kết, quyết tâm xây dựng, phát triển thành phố và đạt được những thành tựu đáng tự hào. Mục tiêu đề ra đến năm 2025 là: Phát huy tiềm năng, lợi thế; xây dựng, phát triển thành phố Nam Định theo hướng hiện đại, đồng bộ, có bản sắc riêng, có tính bền vững, có không gian đô thị mở rộng theo quy hoạch, xây dựng Chính phủ điện tử, đô thị thông minh. Mở rộng địa giới hành chính thành phố. Đưa nền kinh tế thành phố tăng trưởng vượt bậc cả về quy mô cũng như giá trị; môi trường đầu tư thông thoáng, hấp dẫn, có năng lực cạnh tranh cao.

Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong phát triển kinh tế, củng cố quốc phòng, an ninh, xây dựng phát triển đô thị văn minh. Những năm gần đây, kinh tế thành phố liên tục tăng trưởng; cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực, đúng hướng; hiệu quả của nền kinh tế được nâng lên. Thành phố tập trung phát triển các ngành công nghiệp theo hướng đầu tư công nghệ hiện đại, tạo sản phẩm có giá trị gia tăng cao. Về thương mại, dịch vụ, thành phố thu hút các thành phần kinh tế đầu tư kết cấu hạ tầng kinh doanh hiện đại. Các doanh nghiệp đã tập trung đầu tư mở rộng, chủ động tiếp cận thị trường, xúc tiến thương mại để đẩy mạnh xuất khẩu. Chú trọng phát triển loại hình bán lẻ hiện đại, trung tâm thương mại, siêu thị, cửa hàng tiện ích...

Sản xuất nông nghiệp phát triển theo hướng sản xuất hàng hoá, các sản phẩm nông nghiệp có giá trị kinh tế cao, chuyển đổi diện tích đất trồng lúa kém hiệu quả sang trồng hoa, cây cảnh, nâng cao chất lượng, giá trị sản phẩm gắn với xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu. Hạ tầng kinh tế - xã hội được tăng cường đầu tư, tập trung cho các công trình trọng điểm, các lĩnh vực y tế, giáo dục, văn hóa, xã hội, giao thông, thoát nước… làm thay đổi rõ nét hạ tầng, cảnh quan thành phố, tạo điều kiện phát triển toàn diện các lĩnh vực, đáp ứng tốt hơn nhu cầu xã hội.

Các lĩnh vực văn hóa - xã hội tiếp tục phát huy, đạt nhiều thành tích. Giáo dục và Đào tạo thành phố luôn giữ vững thành tích học sinh giỏi và chất lượng giáo dục toàn diện dẫn đầu toàn tỉnh. Phong trào xây dựng nếp sống văn hoá trong gia đình, tổ dân phố, cơ quan, doanh nghiệp, trường học... phát triển sâu rộng, đặc biệt là phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, phong trào “Toàn dân chung sức xây dựng nông thôn mới, xây dựng đô thị văn minh”. Thực hiện tốt các chương trình y tế có mục tiêu, y tế dự phòng, khám, chữa bệnh, dân số. Cơ sở vật chất tiếp tục được đầu tư nâng cấp, đáp ứng nhu cầu khám, chữa bệnh của nhân dân. Các chính sách xã hội, chính sách đối với người có công và phong trào “Đền ơn đáp nghĩa” được quan tâm thường xuyên, góp phần đảm bảo an sinh xã hội. Tăng cường quốc phòng, an ninh, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới.

Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị được coi trọng, không ngừng đổi mới về phương thức hoạt động trên từng lĩnh vực. Hiệu lực quản lý, điều hành của bộ máy chính quyền các cấp ngày càng được nâng cao. Công tác vận động quần chúng đi vào chiều sâu và thiết thực từ cơ sở, tập hợp được đông đảo hội viên, đoàn viên và các tầng lớp nhân dân thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tích cực tham gia các phong trào thi đua yêu nước ở địa phương. Hệ thống chính trị từ thành phố đến cơ sở được củng cố và phát huy sức mạnh. Năm 2020, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch chung thành phố Nam Định đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2050. Đây là quyết định có ý nghĩa đặc biệt quan trọng để tập trung cho xây dựng và phát triển thành phố. Theo đó, sau khi nhập huyện Mỹ Lộc vào thành phố Nam Định, thành phố sẽ có vị thế và xu hướng phát triển mới, khai thác có hiệu quả những tiềm năng để xây dựng và phát triển thành phố theo hướng hiện đại, đồng bộ, văn minh, có không gian đô thị mở rộng theo quy hoạch, là một trong ba vùng kinh tế động lực của tỉnh.

Một góc thành phố Nam Định hôm nay. (Ảnh Viết Dư)

Tự hào về Đảng Cộng sản Việt Nam quang vinh, về Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, phát huy tinh thần 70 năm giải phóng thành phố Nam Định; Đảng bộ, chính quyền, quân và dân thành phố Nam Định đang ra sức thi đua thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố Nam Định lần thứ XVII. Để đạt được mục tiêu đó, Đảng bộ thành phố đã đề ra một số nhiệm vụ chủ yếu để tổ chức thực hiện trong thời gian tới.

Một là: Nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các cấp ủy, tổ chức đảng và đảng viên. Tiếp tục tạo chuyển biến mạnh về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nâng cao vai trò tiền phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo quản lý, tiếp tục xây dựng đội ngũ cán bộ có đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ. Xây dựng hệ thống chính trị các cấp thực sự trong sạch, vững mạnh.

Hai là: Tiếp tục chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp, thương mại, dịch vụ. Thu hút đầu tư vào các ngành công nghiệp kỹ thuật cao, tạo ra sản phẩm có hàm lượng công nghệ, có giá trị gia tăng và sức cạnh tranh cao. Đa dạng hóa các ngành dịch vụ thương mại. Chú trọng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Phát triển nền nông nghiệp ven đô theo hướng nông nghiệp đô thị sinh thái trong quá trình đô thị hóa ở thành phố.

Ba là: Nâng cao chất lượng công tác quy hoạch và quản lý, tổ chức thực hiện quy hoạch gắn với quản lý tốt tài nguyên, môi trường. Xây dựng thành phố Nam Định hình thành 3 vùng phát triển. Vùng phát triển đô thị trung tâm hiện hữu với chức năng là trung tâm hành chính, thương mại, văn hóa của tỉnh. Vùng phát triển đô thị về phía Tây và Tây Bắc (Mỹ Lộc), hình thành các khu vực đô thị tổng hợp, khu công nghiệp, phát triển công nghiệp, dịch vụ, thương mại và trung chuyển đầu mối giao thông, hàng hóa đối ngoại của đô thị, các khu dân cư, dịch vụ phục vụ các khu, cụm công nghiệp. Vùng phát triển đô thị về phía Nam và Đông Nam thành phố, hình thành đô thị dịch vụ, thương mại, phát triển vùng sinh thái nông nghiệp Nam sông Đào.

Bốn là: Tập trung nguồn lực đầu tư xây dựng, phát triển hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại, kết nối thuận lợi giữa các khu vực trong thành phố và hạ tầng giao thông quốc gia. Kết nối đồng bộ và khai thác Quốc lộ 21, 21B, 38B (kết nối thành phố Hà Nội và các tỉnh phía Bắc); Quốc lộ 10, 38B (kết nối với các tỉnh phía Nam); Quốc lộ 10, 21, 21B (kết nối với khu kinh tế Ninh cơ, cảng Hải Thịnh, đường ven biển). Đẩy nhanh tiến độ công trình xây dựng cầu qua sông Đào nối từ đường Song Hào đến đường Vũ Hữu Lợi và xây dựng tuyến đường trục phía Nam thành phố đoạn từ đường Vũ Hữu Lợi đến Quốc lộ 21B. Đây là 2 dự án có ý nghĩa quan trọng kết nối thành phố với tuyến đường bộ mới Nam Định - Lạc Quần - Đường bộ mới ven biển, trở thành tuyến giao thông chính kết nối 7 huyện phía Nam, tạo động lực thúc đẩy phát triển đô thị hóa cho khu vực phía Nam sông Đào.

Năm là: Đẩy mạnh cải cách hành chính, xây dựng chính quyền điện tử, đô thị thông minh. Giữ vững ổn định chính trị - xã hội, tăng cường củng cố quốc phòng - an ninh, bảo đảm trật tự an toàn xã hội.

Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố Nam Định sẽ phát huy truyền thống cách mạng kiên cường, đoàn kết, năng động, sáng tạo, tận dụng thời cơ, vượt qua thách thức, tiếp tục đổi mới mạnh mẽ và toàn diện hơn nữa; nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng bộ; huy động mọi nguồn lực đáp ứng yêu cầu xây dựng thành phố Nam Định văn minh, hiện đại.