Cuối tháng 12-2020, tại Trường THPT Trần Hưng Ðạo (thành phố Nam Ðịnh), Chương trình tư vấn tuyển sinh - hướng nghiệp 2021 do Báo Tuổi Trẻ phối hợp với Vụ Giáo dục đại học (Bộ GD và ÐT), Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp (Bộ LÐ-TB và XH), Sở GD và ÐT, Tỉnh Ðoàn Nam Ðịnh cùng sự đồng hành của Tập đoàn Vingroup, lần đầu tiên tổ chức tại Nam Ðịnh đã thu hút gần 5.000 học sinh lớp 11 và 12 trên địa bàn tỉnh tham gia. Cùng với phiên tư vấn chính thức, các trường đại học, cao đẳng, cơ sở giáo dục trên toàn quốc cùng tham gia chương trình còn tổ chức tư vấn trực tiếp tại hơn 40 gian hàng trong khuôn khổ chương trình.
 |
| Tư vấn trực tiếp cho học sinh tại gian tư vấn Trường Đại học Thương mại Hà Nội - một hoạt động nằm trong khuôn khổ Chương trình tư vấn tuyển sinh - hướng nghiệp 2021. |
Năm nay khối ngành kỹ thuật công nghệ, y khoa được quan tâm khi mở đầu phiên tư vấn, em Nguyễn Vũ Ngọc Hà, 12A3, Trường THPT Trần Hưng Ðạo (thành phố Nam Ðịnh) nêu mong muốn được giải đáp thông tin về Khoa Tự động hóa của Trường Ðại học Bách khoa Hà Nội. PGS.TS Trần Trung Kiên, Trưởng Phòng tuyển sinh Trường Ðại học Bách khoa Hà Nội cho biết, ngành tự động hóa có điểm cao thuộc top thứ 2 của trường. Ðiều này cũng cho thấy vị trí quan trọng của ngành này trong bối cảnh hiện nay và nhu cầu nhân lực trong tương lai gần. Cũng theo các chuyên gia tuyển sinh thì Trường Ðại học Bách Khoa Hà Nội hiện tại không chỉ là mục tiêu lựa chọn của sinh viên nam mà tỷ lệ sinh viên nữ lựa chọn cũng tăng lên rõ rệt. Khá nhiều ngành kỹ thuật công nghệ có nhiều sinh viên nữ và thực tế cho thấy nữ sinh có thể thành công ở những ngành học này mà trước đây được quan niệm chỉ dành cho nam sinh. Qua một số nội dung trao đổi tại buổi tư vấn cho thấy những mục tiêu phát triển của Chính phủ cũng là những định hướng quan trọng cho học sinh trong việc chọn trường, chọn nghề. Ðơn cử như hoạt động nghề nghiệp của năm 2020 thường gắn với cách mạng công nghiệp 4.0 thì năm 2021 được cụ thể hóa với định hướng liên quan đến chuyển đổi số, kinh tế số, phát triển dịch vụ logistics, phát triển kinh tế biển... Ðây cũng là những ngành được nhiều học sinh tỉnh ta quan tâm. Bên cạnh đó ngành Y tế cũng là hướng ngành được học sinh bày tỏ nguyện vọng lựa chọn. Giải đáp câu hỏi và tư vấn cho học sinh, Tiến sĩ Lê Ðình Tùng, Trưởng Phòng Ðào tạo Trường Ðại học Y Hà Nội khuyên các em cân nhắc kỹ một số yếu tố như: Ðiểm trúng tuyển yêu cầu rất cao, thường cao nhất trong khối ngành chăm sóc sức khỏe. Bên cạnh đó, học sinh cũng phải xem xét đến khả năng tài chính đáp ứng thời gian học tập. Một sinh viên y đa khoa ít nhất phải hoàn thành 231 tín chỉ trong 6 năm và tiếp tục học cao hơn nếu muốn có vị trí việc làm tốt. Tại buổi tư vấn tuyển sinh, một số chuyên gia tuyển sinh cũng nhận định y và dược luôn là ngành “hot” và thực tế có nhu cầu nhân lực rất cao vì việc chăm sóc sức khỏe trong xã hội phát triển càng được quan tâm nhiều hơn, nhưng đây cũng là ngành đòi hỏi rất cao trong đào tạo, chỉ những sinh viên có đam mê mạnh mẽ, có ý chí quyết tâm cao thì mới có thể trở thành một sinh viên giỏi, bác sĩ giỏi… Cũng tại buổi tư vấn, nhiều câu hỏi học sinh đưa ra tập trung vào các ngành đào tạo ngôn ngữ. Tiến sĩ Nguyễn Thị Cúc Phương, Phó hiệu trưởng Trường Ðại học Hà Nội cho biết 3 ngành đang giữ “top” đầu của trường là tiếng Hàn, Trung, Nhật vì các quốc gia này đang đầu tư nhiều nhất vào Việt Nam, sau đó là tiếng Anh… Các trường có thể tuyển sinh bằng xét điểm quá trình học tập; bằng kết quả thi tốt nghiệp THPT hoặc thực hiện bài thi đánh giá năng lực như Ðại học Quốc gia Hà Nội. Báo chí, quan hệ công chúng, tâm lý học… cũng là những trường được học sinh quan tâm.
Năm 2021 dự kiến kỳ thi tốt nghiệp THPT và phương án tuyển sinh đại học sẽ giữ ổn định. Tuy nhiên với nhiều tác động khách quan, trong đó có dịch COVID-19, các cơ sở đào tạo sẽ đa dạng hóa các hình thức tuyển sinh và có những điều chỉnh về cơ cấu đào tạo. Tại buổi tư vấn, học sinh được đội ngũ chuyên gia tư vấn đến từ Bộ GD và ÐT và các trường đại học có uy tín giải đáp các băn khoăn, thắc mắc về kỳ thi tốt nghiệp THPT, quy định tuyển sinh đại học, cao đẳng và định hướng nghề nghiệp tương lai, các ngành đào tạo theo các lĩnh vực nghề nghiệp. Cũng trong khuôn khổ Chương trình hơn 40 gian hàng tư vấn của đại diện bộ phận tuyển sinh - đào tạo các trường đại học, cao đẳng, trường nghề trực tiếp trao đổi, giải đáp, cung cấp thông tin cho học sinh giúp các em chọn trường, chọn nghề phù hợp năng lực và nguyện vọng, tìm hiểu cơ hội học tập, học bổng, các điều kiện phục vụ học tập của từng trường.
Tư vấn tuyển sinh - hướng nghiệp cho học sinh THPT là hoạt động thường niên đang được ngành GD và ÐT, các trường THPT, cao đẳng, đại học quan tâm nhằm giúp cho việc định hướng con đường tương lai của các em học sinh; được coi là giải pháp căn bản giúp gia đình và học sinh nhận biết khả năng của mình, chọn đúng “nghề”, hướng đi phù hợp với năng lực sở trường và nhu cầu lao động xã hội. Cùng với hướng nghiệp, dạy nghề, các trường THPT trong tỉnh cũng tích cực đưa học sinh đi thực tế tại các trường đại học, cao đẳng, dạy nghề, cơ sở sản xuất kinh doanh… Ðặc biệt, hàng năm, ngay từ đầu năm học, Sở GD và ÐT đã chỉ đạo các nhà trường tổ chức rà soát chất lượng của học sinh lớp 12 để phân loại học sinh, bàn giao chất lượng cho giáo viên phụ trách; chỉ đạo tổ, nhóm bộ môn và giáo viên xây dựng chương trình và nội dung dạy học cho phù hợp với từng đối tượng học sinh và giúp học sinh làm quen với quy chế thi, rèn kỹ năng vận dụng kiến thức, kỹ năng trình bày, kỹ năng làm bài thi trắc nghiệm. Ngoài ra, giáo viên trực tiếp giảng dạy tích cực tư vấn cho học sinh khối 12 trong việc chọn môn thi tự chọn cho phù hợp với năng lực, giúp các em vững tin bước vào kỳ thi. Trước đây, công tác tư vấn tuyển sinh chỉ xoay quanh việc giải đáp thắc mắc về quy chế, chỉ tiêu, cách xét tuyển, tỷ lệ trúng tuyển; còn các trường đại học, cao đẳng thì đến các trường tự quảng bá, trả lời câu hỏi liên quan đến ngành đào tạo..., nhưng hiện nay, học sinh rất chủ động, chịu khó đọc, học hỏi, tìm tòi trong việc lựa chọn ngành, nghề. Các chuyên gia tuyển sinh đánh giá cao các câu hỏi của học sinh tỉnh ta tại buổi tư vấn rất thiết thực, cụ thể, hỏi trúng vào những ngành học đang được quan tâm.
Ðể tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác tư vấn tuyển sinh - hướng nghiệp và thực hiện Quyết định 522/2018/QÐ-TTg ngày 14-5-2018 của Thủ tướng Chính phủ, Sở GD và ÐT đang phối hợp với các đơn vị liên quan tích cực triển khai hiệu quả Quyết định số 1122/2019/QÐ-UBND về việc thành lập Ban điều hành Ðề án giáo dục hướng nghiệp và phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông giai đoạn 2018-2025 ban hành kèm theo Kế hoạch 100/2018/KH-UBND của UBND tỉnh. Ðể thực hiện các văn bản chỉ đạo của Trung ương và của tỉnh, Sở GD và ÐT đang tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức tư vấn tuyển sinh - hướng nghiệp cho cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên, học sinh, phụ huynh học sinh và cộng đồng; đồng thời nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh, chú trọng giáo dục định hướng nghề nghiệp cho học sinh phổ thông, giúp học sinh có thể lựa chọn ngành, nghề phù hợp với năng lực, sở trường cá nhân và nhu cầu sử dụng lao động của xã hội, địa phương; chủ trì phối hợp với các cơ quan liên quan đổi mới nội dung, hình thức và phương pháp tư vấn hướng nghiệp cho học sinh phổ thông gắn với thực tiễn địa phương; đảm bảo cho học sinh được tiếp cận với các thông tin mới nhất về xu hướng thị trường lao động, nhu cầu sử dụng nguồn nhân lực của địa phương và cả nước; tình hình phát triển kinh tế - xã hội, nhu cầu của thị trường lao động, định hướng các hoạt động giáo dục nghề nghiệp đáp ứng thị trường lao động, từ đó giúp học sinh nhận thức đúng đắn về nghề nghiệp và có những lựa chọn phù hợp năng lực, sở trường cá nhân và nhu cầu sử dụng lao động của xã hội./.
Bài và ảnh: Minh Thuận
