Thôn Nho Lâm xã Bình Minh (Nam Trực) có truyền thống hiếu học, thời phong kiến có 4 cử nhân, 8 tú tài, 2 nhất trường, 2 nhị trường, 2 quan tri huyện, 1 quan huấn đạo và 25 thầy đồ. Phát huy truyền thống hiếu học của quê hương, những năm qua chi bộ thôn đã tập trung chỉ đạo, đẩy mạnh công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập.
Thôn có 212 hộ, trong đó có tới 196 hộ có hội viên tham gia Hội Khuyến học, đạt tỷ lệ 92,4%. Chi Hội Khuyến học thôn được thành lập từ năm 1998, thường xuyên tuyên truyền, vận động các hộ trong thôn quan tâm giáo dục con cháu tích cực học tập, rèn luyện, phấn đấu vươn lên trong học tập, đồng thời tích cực vận động nhân dân và con em xa quê ủng hộ quỹ khuyến học. Chi hội có nhiều hình thức hoạt động đa dạng, hiệu quả để khuyến khích, tạo điều kiện cho các dòng họ tham gia. Chi hội đã xây dựng ban khuyến học thôn, ban khuyến học dòng họ là những người có tâm, nhiệt tình, biết cách tổ chức và vận động hội viên tham gia xây dựng quỹ khuyến học... Nhờ vậy, quỹ khuyến học thôn luôn duy trì ở mức 30 đến 100 triệu đồng. Nhiều người dân trong thôn và con em xa quê ủng hộ tích cực cho quỹ khuyến học, tiêu biểu như ông Trần Văn Long ủng hộ 5 triệu đồng; ông Trần Văn Triều ủng hộ 3 triệu đồng; các ông: Trần Văn Sơn, Trần Minh Tâm, Trần Văn Trung, mỗi người ủng hộ 1 triệu đồng… Đến nay, chi Hội Khuyến học thôn đã trao học bổng và khen thưởng cho 2.450 lượt học sinh giỏi với tổng số tiền 165 triệu đồng. Cùng với chi Hội Khuyến học thôn, hàng năm, nhân ngày giỗ tổ, ban khuyến học các dòng họ đều tổ chức tuyên dương, khen thưởng, động viên các cháu học giỏi, đạt kết quả cao trong học tập để con em trong họ noi theo.
Các cháu Trường Mầm non xã Bình Minh (Nam Trực) trong một buổi học hát. |
Với việc đẩy mạnh các hoạt động khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập, cả 4 dòng họ trong thôn đều đăng ký phấn đấu đạt “Dòng họ học tập”; 196/212 hộ đăng ký phấn đấu đạt “Gia đình học tập”. Đến nay, thôn đã có 168 hộ đạt “Gia đình học tập”; 3 dòng họ đạt “Dòng họ học tập”. Các dòng họ trong thôn luôn phối hợp chặt chẽ với nhà trường, gia đình và các đoàn thể xã hội vận động các bậc phụ huynh chăm lo, tạo điều kiện tốt nhất cho việc học của con em trong dòng họ; vận động ủng hộ để quỹ khuyến học có số dư ngày càng cao, góp phần động viên, khen thưởng kịp thời con cháu trong họ. Tiêu biểu là dòng họ Trần có nhiều tấm lòng vàng ủng hộ phong trào khuyến học của dòng họ, địa phương. Quỹ khuyến học dòng họ luôn duy trì ở mức trên 30 triệu đồng; cộng với sự hoạt động tích cực của Ban khuyến học dòng họ, công tác khuyến học, khuyến tài của dòng họ Trần nhiều năm liền đạt kết quả phấn khởi: 100% trẻ trong độ tuổi được đi học, không có trẻ bỏ học, lưu ban; hầu hết học sinh trong họ đều học hết chương trình phổ thông trung học; trong đó học sinh thi đỗ đại học chiếm tỷ lệ cao, số còn lại đi học nghề. Năm nào dòng họ cũng có học sinh đoạt giải học sinh giỏi cấp huyện, cấp tỉnh, nhiều người trong họ có trình độ thạc sĩ, tiến sĩ… Thôn Nho Lâm có nhiều học sinh học giỏi, nhiều gia đình có con em thành đạt. Tiêu biểu như gia đình ông Trần Minh Tâm có 2 người con đều học giỏi, thành đạt; gia đình ông Trần Văn Triều có 3 người con tốt nghiệp đại học đều có việc làm ổn định; gia đình ông Nguyễn Văn Quảng, cả 4 người con đều tốt nghiệp đại học... Nhiều gia đình vừa có con em học giỏi, thành đạt, vừa đóng góp tích cực cho công tác khuyến học, khuyến tài của địa phương như gia đình các ông: Trần Văn Chương, Trần Văn Độ, Trần Văn Hợp… Hiện nay, thôn Nho Lâm có 6 tiến sĩ, 29 phó tiến sĩ, 302 người có trình độ đại học, 106 người có trình độ cao đẳng, chiếm tỷ lệ 40% dân số của thôn.
Cùng với việc đẩy mạnh công tác khuyến học, khuyến tài, chi Hội Khuyến học thôn còn quan tâm việc học của người lớn bằng nhiều hình thức như: Khuyến khích người dân học ngoại ngữ, tin học, tham gia các lớp học nghề để phục vụ sản xuất và đời sống. Thôn có khoảng 120 người thường xuyên tham gia các lớp học chuyên đề tại Trung tâm học tập cộng đồng xã và tại các lớp tập huấn do các đoàn thể tổ chức. Từ những kiến thức khoa học - kỹ thuật đã thu nhận được, người dân tích cực áp dụng vào sản xuất, trồng trọt, chăn nuôi để nâng cao hiệu quả sản xuất. Do đó đời sống kinh tế các hộ dân ngày càng được cải thiện, tỷ lệ hộ nghèo giảm. Nhiều năm nay, thôn Nho Lâm luôn là đơn vị dẫn đầu xã Bình Minh về công tác khuyến học, khuyến tài. Thôn Nho Lâm đã 3 lần được Trung ương Hội Khuyến học tặng Bằng khen.
Phong trào xây dựng xã hội học tập ở thôn Nho Lâm đã và đang góp phần nâng cao trình độ dân trí, gắn kết giữa gia đình, dòng họ, nhà trường và xã hội cùng chăm lo phát triển sự nghiệp giáo dục của địa phương./.
Bài và ảnh: Minh Thuận