Từ giữa năm 2015 đến nay, giá xăng dầu đã giảm 16 lần liên tiếp. Tổng cộng xăng A92 giảm được 2.650 đồng/lít, tỷ lệ giảm khoảng 16%; tỷ lệ giảm dầu diesel là 2.400 đồng/lít với tổng mức giảm khoảng 20%. Thực hiện chỉ đạo của các Bộ GTVT và Tài chính, Sở GTVT và Sở Tài chính đã phối hợp, đẩy mạnh đôn đốc nhưng một số doanh nghiệp vận tải, nhất là các hãng taxi trên địa bàn tỉnh vẫn chậm trễ hoặc không có động thái giảm giá vé. Phần lớn số doanh nghiệp đã giảm giá cước trên địa bàn mới chỉ thực hiện ở mức hình thức, nhiều doanh nghiệp áp dụng mức giảm giá vé không tương ứng với mức giảm giá xăng dầu. Toàn tỉnh vẫn còn 6/37 doanh nghiệp vận tải không thực hiện kê khai giá cước; 1 doanh nghiệp kê khai nhưng không giảm. Phía doanh nghiệp lý giải cho việc chậm giảm giá cước vận tải là: Tuy chi phí nhiên liệu giảm nhưng nhiều chi phí khác là yếu tố cấu thành giá đều tăng như lương cơ bản, BHXH, các loại thuế, phí khác… và đặc biệt là giá đầu tư phương tiện tăng nên biến động không đáng kể; Quy trình, thủ tục kê khai giá còn phức tạp, việc điều chỉnh đồng hồ taxi và thay vé tuyến vận tải cố định mất nhiều thời gian và chi phí tốn kém; Việc giảm giá cước đột xuất, không theo lộ trình sẽ gây ảnh hưởng đến công tác kê khai thuế vì một tháng doanh nghiệp không thể kê khai thuế hai lần. Đi kèm với các lý do, các doanh nghiệp vận tải còn đề xuất cơ quan quản lý cần phải: xây dựng bộ tiêu chí tăng, giảm giá cước theo giá nhiên liệu, thậm chí bao gồm cả phí BOT (hiện chiếm tỷ lệ lớn cũng tác động nhiều tới giá thành vận tải). Theo đó, giá xăng, dầu tăng, giảm với tỷ lệ bao nhiêu thì tương ứng với tỷ lệ tăng, giảm cước vận tải nhất định. Theo quy định, doanh nghiệp phải kê khai chi phí đầu vào ở kỳ liền kề, vừa kê khai rồi nhưng nếu chỉ cần xăng, dầu lên xuống lại phải kê khai lại thì tốn rất nhiều thời gian vì vậy cần có biên độ trễ về thời gian giảm giá vé…
 |
| Lực lượng Thanh tra giao thông (Sở GTVT) kiểm tra việc niêm yết giá cước của doanh nghiệp vận tải Thị trấn Quỹ Nhất (Nghĩa Hưng). |
Theo Sở GTVT, các lý do phía doanh nghiệp đưa ra có ý kiến chính đáng nhưng cũng có điều chưa phù hợp. Trong thực tế, nhận thức được thị trường không “đào thải” khi doanh nghiệp bảo đảm chất lượng dịch vụ và duy trì giá cước hợp lý, tạo dựng được uy tín, năng lực cạnh tranh nên hiện nay, đa số doanh nghiệp làm ăn nghiêm túc, chỉ một số ít doanh nghiệp chưa chuẩn chỉ. Vì vậy trên tinh thần công bằng, khách quan chia sẻ cùng doanh nghiệp, hành khách có quyền “quay lưng” lại với những doanh nghiệp vận tải cố tình chây ỳ không giảm giá vé, hoặc chỉ giảm mang tính đối phó. Bên cạnh đó, việc quản lý giá cước vận tải được thực hiện theo Luật Giá với nguyên tắc quản lý theo cơ chế thị trường, tôn trọng quyền tự định giá, cạnh tranh về giá của tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, theo cách tính cơ cấu giá vận tải hiện nay, khi giá nhiên liệu tăng, giảm 10-12% có thể tính đến việc điều chỉnh tăng, giảm giá cước vận tải từ 2,8-3%. Do vậy, khi giá xăng dầu, yếu tố chiếm 25-30% cấu thành giá cước vận tải thì việc doanh nghiệp không giảm giá kịp thời tức là không tuân theo đúng yêu cầu của cơ chế thị trường và không thực hiện đúng quy định của Luật Giá. Việc giảm giá cước phù hợp với giá nhiên liệu giảm còn là trách nhiệm xã hội, đạo đức và nghĩa vụ của người kinh doanh vận tải. Tình trạng các doanh nghiệp vận tải giảm ít hoặc không giảm giá vé đồng nghĩa với việc người dân đi xe khách tại tỉnh ta chưa được hưởng lợi hoặc chưa thể hưởng lợi phù hợp theo giá nhiên liệu. Vì vậy, để bình ổn thị trường, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và hướng đến mục tiêu xây dựng thị trường vận tải cạnh tranh, Nhà nước phải có các chế tài can thiệp theo quy định của pháp luật buộc doanh nghiệp không thể chây ỳ và phớt lờ các chỉ đạo của cơ quan quản lý.
Để tăng cường bình ổn thị trường, bảo đảm quyền lợi chính đáng của hành khách, Hiệp hội Vận tải ô tô Nam Định tăng cường tuyên truyền, vận động các đơn vị vận tải khách trên địa bàn tiếp tục thực hiện nghiêm các văn bản chỉ đạo của Sở GTVT và cơ quan quản lý Nhà nước về giá cước vận tải. Các bến xe tăng cường kiểm tra, rà soát, tổng hợp và theo dõi chặt chẽ việc kê khai giảm giá cước của các đơn vị vận tải đang hoạt động tại bến, niêm yết công khai giá cước vận tải ở vị trí dễ quan sát để hành khách tiện theo dõi và giám sát. Sở GTVT tiếp tục phối hợp với Sở Tài chính tăng cường chỉ đạo, giám sát các đơn vị vận tải căn cứ vào biến động của giá nhiên liệu, cân đối các khoản mục chi phí cấu thành giá sản phẩm vận tải, đặc biệt là giá nhiên liệu, khẩn trương điều chỉnh, kê khai lại giá cước cho phù hợp với giá nhiên liệu giảm hiện nay; thực hiện việc kê khai giá cước theo quy định tại Điều 3 Thông tư liên tịch 152/2014/TTLT-BTC-BGTVT ngày 15-10-2014 của liên Bộ Tài chính và Bộ GTVT. Đồng thời sẽ tham gia phối hợp với các cơ quan liên quan thành lập Đoàn kiểm tra về thực hiện kê khai, niêm yết giá cước vận tải theo quy định của các doanh nghiệp vận tải. Cùng với đó, tăng cường kiểm tra việc thực hiện kê khai giá cước, niêm yết giá cước vận tải theo quy định, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm quy định về quản lý cước vận tải, kể cả đối với trường hợp quá thời hạn quy định mà các đơn vị vận tải không thực hiện kê khai giảm giá cước theo xu hướng giảm giá nhiên liệu. Đặc biệt, để hỗ trợ tối đa, giúp doanh nghiệp vận tải thuận lợi khi thực hiện các điều kiện, thủ tục giảm giá cước vận tải trong trường hợp giá xăng dầu biến động liên tục, Bộ GTVT và Bộ Tài chính sẽ sớm ban hành Thông tư mới thay thế Thông tư 152 hiện nay theo hướng khi giá nhiên liệu giảm 20% buộc các doanh nghiệp phải tự động giảm, không phải chờ văn bản chỉ đạo nữa. Đồng thời, sẽ tiếp thu ý kiến đóng góp, đề nghị của doanh nghiệp vận tải để thống nhất sửa đổi điều chỉnh những bất cập của Thông tư 152./.
Bài và ảnh: Thanh Thúy
