Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) "Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay" đã được chính thức triển khai đúng một năm. Đánh giá kết quả việc thực hiện Nghị quyết đến đâu là rất quan trọng để chúng ta xác định đúng nhiệm vụ sẽ phải làm tiếp theo.
Về đánh giá vấn đề này, một số đồng chí và cấp ủy cho rằng đã có kết quả bước đầu quan trọng: nhận thức của đảng viên được nâng lên, việc phê bình và tự phê bình nghiêm túc hơn. Một số nơi đã đề ra biện pháp khắc phục một số mặt yếu kém cụ thể, quy hoạch cán bộ có đổi mới... Ủy ban Kiểm tra Trung ương và các cấp đã thi hành kỷ luật một số đảng viên có sai phạm... Nhưng nhiều đảng viên cho rằng, tuy việc tổ chức triển khai làm tích cực, rộng rãi... nhưng chưa thấy có sự chuyển biến gì thật sự đáng kể. Việc phê bình, tự phê bình còn chung chung, không làm rõ trách nhiệm của một ai, ngay cả cơ quan cao nhất về vấn đề nổi cộm mà toàn Đảng, toàn dân đặc biệt quan tâm, thậm chí là bức xúc kéo dài. Số đảng viên bị kỷ luật đều là cấp thấp, công tác quy hoạch cán bộ cũng không thấy gì mới, lớp cán bộ trẻ, có tài, đức kế cận chưa thấy rõ... Do đó, tình hình của đất nước về các mặt cũng chưa có sự chuyển biến như mong đợi, lòng tin trong Đảng và nhân dân tiếp tục giảm sút.
Trước thực tế đó, chúng ta cần hết sức bình tĩnh xem xét để thấy đúng thực chất của tình hình, thấy được cái đã làm được và chưa làm được, không thể chủ quan thỏa mãn hoặc bi quan, bế tắc.
Trước hết, chúng ta cần làm rõ hơn ý nghĩa và tầm quan trọng của chủ trương xây dựng Đảng lần này có ý nghĩa sống còn.
Trong quá trình hoạt động của Đảng ta, mỗi lần đứng trước một nhiệm vụ to lớn phải thực hiện, hoặc bước vào một giai đoạn mới của cách mạng, Đảng ta đều có yêu cầu "chấn chỉnh hàng ngũ của mình bằng những đợt chỉnh đốn Đảng, chỉnh quân". Nhìn lại cách làm trước đây có thể phải rút kinh nghiệm, nhưng rõ ràng Đảng ý thức được rằng muốn giành thắng lợi trong đấu tranh, các đảng viên phải có lập trường chính trị kiên định. Trong Đảng phải có sự đoàn kết thống nhất và có ý chí và quyết tâm cao, nhất là trong các cơ quan chủ chốt.
Đảng đã làm như vậy và cách mạng đã giành thắng lợi.
Ngày nay, trong giai đoạn xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, phấn đấu đuổi kịp các nước trong khu vực và thế giới, trong bối cảnh quốc tế rất phức tạp, cơ hội có nhiều nhưng khó khăn thách thức rất lớn. Trong lúc thực lực của ta còn hạn chế, vì vậy yêu cầu xây dựng Đảng để Đảng ta ngang tầm tình hình nhiệm vụ mới, là rất cao và rất nặng nề. Không có cách nào khác là chúng ta phải nỗ lực hết mình khắc phục mọi khó khăn và yếu kém, vươn lên mạnh mẽ với ý thức sâu sắc rằng, sức mạnh của Đảng là ở lòng dân, ở sự gắn kết giữa Đảng với nhân dân.
Trong những năm qua, thực hiện đường lối đổi mới, về kinh tế, chính trị, xã hội, chúng ta đã thoát khỏi tình trạng một nước nghèo, kém phát triển. Nhưng kinh tế thị trường có hai mặt. Mặt tiêu cực của nó cộng với sự quản lý yếu kém của chúng ta đã tác động không nhỏ đến xã hội và các đảng viên, không có ngoại lệ. Sự sa sút về đạo đức, lối sống dễ đưa đến suy thoái về tư tưởng chính trị.
Đại hội XI đánh giá: "Nhiều khuyết điểm, sai lầm của đảng viên và tổ chức Đảng chậm được phát hiện. Tình trạng thiếu trách nhiệm, cơ hội, suy thoái đạo đức, lối sống vẫn diễn ra khá phổ biến trong một bộ phận đảng viên, kỷ luật, kỷ cương ở nhiều tổ chức Đảng không nghiêm. Sự đoàn kết ở không ít cấp ủy cũng chưa cao...".
Hội nghị Trung ương 4 chỉ ra những tệ nạn nguy hiểm hiện nay mà chúng ta phải đấu tranh, ngăn chặn: "nhóm lợi ích" gắn kết với tệ tham nhũng, "tư duy nhiệm kỳ", "địa phương chủ nghĩa", "chủ nghĩa cá nhân ích kỷ"... Cần phải thẳng thắn phân tích, làm rõ hơn nữa mọi hình thức, thủ đoạn của chúng, vạch ra tác hại của chúng đối với lợi ích chung của đất nước và đặc biệt chỉ rõ chúng hoạt động ở đâu, trong lĩnh vực nào để cùng nhau tập trung ngăn chặn, chấn chỉnh. Chắc là chúng ở, trước hết là nơi có nhiều quyền lực, nắm nhiều tài sản. Có nghĩa là chúng ở ngay trong bộ máy Đảng và Nhà nước ta. Vì vậy, nếu không kiên quyết, ngăn chặn, đẩy lùi chúng, đặt lợi ích chung lên lợi ích riêng, Đảng không thể trong sạch, vững mạnh và đảm đương trọng trách to lớn mà nhân dân đã giao phó.
Vấn đề xây dựng quy hoạch cán bộ hiện nay cũng là vấn đề cấp bách. Càng cấp bách hơn nếu ta hiểu rằng trước mắt là cuộc bàn giao thế hệ lãnh đạo rường cột của Đảng và Nhà nước. Cho nên, cần có những cách làm tích cực, khoa học với những quan điểm đúng đắn, công tâm để phát hiện được những cán bộ trẻ thật sự có tài, có đức không những trong hệ thống chính trị mà cả trong các tổ chức xã hội, những người có khả năng bảo đảm thực hiện được nhiệm vụ của đất nước. Đồng thời cũng không nên cứng nhắc về tuổi tác trong việc lựa chọn cán bộ cấp chiến lược, chủ yếu phải căn cứ vào uy tín trong Đảng, trong nhân dân, có năng lực thật sự và điều kiện sức khỏe tốt.
Một vấn đề hết sức quan trọng nữa cần quan tâm là cách tổ chức, triển khai việc thực hiện Nghị quyết đặc biệt quan trọng này. Đành rằng việc xây dựng Đảng là trách nhiệm của mỗi đảng viên nhưng trách nhiệm của những cán bộ chủ chốt, đứng đầu các cấp và các đơn vị phải đi trước làm gương trong việc tự kiểm điểm. Và do đó, việc triển khai phải bắt đầu tiến hành ở các cấp cao trước, và nếu ở trên làm nghiêm túc, các cấp dưới cũng phải làm theo, sẽ tạo một sự chuyển biến trong toàn Đảng và toàn xã hội.
Xây dựng Đảng "đoàn kết, trong sạch, vững mạnh", hơn bao giờ hết là yêu cầu khách quan của cách mạng, là sự sống còn của Đảng, của chế độ, của đất nước.
Nghị quyết Trung ương 4 đã nêu rõ các yêu cầu và những giải pháp đúng. Tất cả các đảng viên đặt nhiều hy vọng. Đó là một cuộc vận động chính trị rất lớn, có nhiều khó khăn vì những tồn tại, yếu kém trong Đảng đã kéo dài khá lâu và yêu cầu về tinh thần và trí tuệ cho nhiệm vụ hôm nay rất cao. Không thể giải quyết mọi việc trong một thời gian ngắn, trong một đợt vận động mà phải kiên trì, bền bỉ. Tuy nhiên, nhiệm vụ trước mắt về xây dựng Đảng không cho phép chần chừ, làm chậm chạp, mà nhất thiết phải tạo cho được một bước ngoặt cơ bản để lấy đà cho những bước sau.
Vì vậy, chúng ta cần kịp thời rút kinh nghiệm về công tác xây dựng Đảng theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 trong năm qua, đề ra biện pháp kiên quyết hơn nữa, mạnh mẽ hơn nữa. Đó cũng là sự chuẩn bị chủ động, tích cực cho Đại hội XII của Đảng sắp tới./.
NGUYỄN THỊ BÌNH
Nguyên Phó Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam
