Bảng, biển hiệu quảng cáo ngoài trời là một trong các yếu tố cấu thành nên không gian cảnh quan đô thị, do vậy cần được quản lý, kiểm soát chặt chẽ cả về nội dung và hình thức. Mặc dù công tác quản lý, kiểm tra hoạt động quảng cáo luôn được ngành VH, TT và DL, các địa phương trong tỉnh quan tâm chỉ đạo, đẩy mạnh song vẫn cần quyết liệt, nghiêm túc hơn nữa trong xử lý vi phạm để hoạt động quảng cáo đi vào nền nếp, ngăn chặn “rác” quảng cáo làm mất mỹ quan đô thị.
Pa-nô quảng cáo để lâu ngày rách, bạc màu tại Công viên Vị Xuyên (thành phố Nam Định). |
Thành phố Nam Định là nơi tập trung đông người; đặc biệt là những tuyến đường, phố chính, địa điểm công cộng, khu vui chơi, giải trí có số lượng bảng, biển hiệu quảng cáo “mọc” lên san sát, hiện diện từ các cơ sở kinh doanh dịch vụ đến các nhà hàng, quán ăn, siêu thị, trường học… Tình trạng treo biển hiệu quảng cáo dày đặc, quá kích thước, lấn chiếm vỉa hè ảnh hưởng đến trật tự an toàn giao thông vẫn diễn ra; nhiều chủ cơ sở kinh doanh dịch vụ, hàng hóa chưa nhận thức đúng giữa biển hiệu cửa hàng và biển quảng cáo thương mại dẫn đến tình trạng tự ý treo biển quảng cáo các thương hiệu, sản phẩm mà mình kinh doanh khi chưa được cấp phép. Đặc biệt tình trạng treo bảng, biển quảng cáo ngoài trời nhưng không kiểm tra, bảo quản thường xuyên, để lâu ngày dẫn đến bị hư hỏng mà không thay thế sửa chữa hay tháo gỡ gây mất mỹ quan đô thị, ảnh hưởng đến người dân… Những ngày này, dạo quanh các khu vực công viên, vườn hoa công cộng trên địa bàn thành phố Nam Định không khó để bắt gặp những biển hiệu quảng cáo cũ, để lâu ngày hoặc quá hạn treo cho phép; một số cơ sở kinh doanh dịch vụ dù đã không còn hoạt động nhưng vẫn chưa tháo dỡ biển hiệu quảng cáo dẫn đến tình trạng biển hiệu quảng cáo bị rách, bôi bẩn, bạc màu, khung sắt gỉ sét… Chị Ngọc Lan, phường Trần Tế Xương cho biết: “Những ngày cuối tuần, gia đình tôi thường cho các con đi chơi tại khu vực công viên hồ Vị Xuyên và tượng đài Trần Hưng Đạo. Ngay bên cạnh Nhà hàng Thủy tạ gần khu tượng đài, ở 1 ki-ốt chụp ảnh đã đóng cửa từ lâu nhưng pa-nô, biển quảng cáo vẫn còn đó. Các biển quảng cáo treo ngoài trời, mưa nắng nên đã bạc màu, rách nát nham nhở, thậm chí bị ai đó thiếu ý thức làm thủng những lỗ to ở ngay vị trí đôi mắt trên khuôn mặt em bé trong hình ảnh quảng cáo nhìn rất phản cảm. Cứ mỗi lần các con tôi và nhiều trẻ em khác khi đi qua khu vực này đều cảm thấy sợ hãi khi nhìn thấy những hình ảnh đó. Tôi rất mong chính quyền thành phố và các ngành chức năng xử lý yêu cầu tháo dỡ ngay trả lại mỹ quan đô thị cho khu công viên văn hóa này”.
Quảng cáo khuyếch trương sản phẩm, ngành nghề của các cơ sở kinh doanh dịch vụ, buôn bán là một phần tất yếu và chính đáng cho công việc kinh doanh và phải chịu sự quản lý chặt chẽ. Tuy nhiên do những hạn chế, khó khăn trong công tác quản lý quảng cáo ở đường phố nên nhiều cơ sở thường không xin phép mà tự ý treo băng rôn, pa-nô, biển hiệu quảng cáo một cách tùy tiện, tự phát, lộn xộn, không theo một quy chuẩn nào cả. Đó là chưa kể tình trạng phát tờ rơi tràn lan ở các ngã tư đường phố, dán poster quảng cáo lên cột điện, tường nhà dân, cột đèn giao thông, biển báo giao thông. Tình trạng loạn biển quảng cáo, loạn nội dung quảng cáo cũng đang là vấn đề đáng quan tâm. Mỗi tấm quảng cáo là một kích cỡ khác nhau, một kiểu dáng khác nhau. Với tâm lý tạo sự chú ý đối với người đi đường nên nhiều cửa hàng, cửa hiệu kinh doanh đã cho ra đời các loại biển quảng cáo không chỉ đẹp mà còn phải độc, lạ, hoành tráng. Hàng loạt các cụm từ như: “ngon nhất”, “xịn nhất”, “rẻ nhất”, “chính hãng” đang bị lạm dụng… Có thể nói, trong thời buổi kinh tế thị trường, sự cạnh tranh trong lĩnh vực quảng cáo là cần thiết. Tuy nhiên, nếu bố trí không hợp lý, không có sự quản lý chặt chẽ của các cấp chính quyền, tình trạng biển hiệu quảng cáo sai phạm không chỉ làm mất mỹ quan đô thị mà tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân. Nguyên nhân là do một số địa phương trong tỉnh chưa phát huy hết trách nhiệm trong công tác quản lý Nhà nước đối với lĩnh vực này. Việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quảng cáo chưa quyết liệt khiến công tác quản lý, chấn chỉnh hoạt động quảng cáo gặp nhiều khó khăn. Quá trình triển khai thực hiện các quy định của Luật Quảng cáo ở một số địa phương cũng như những văn bản pháp luật liên quan còn hạn chế, chế tài xử phạt chưa đủ sức răn đe; khó khăn về nhân sự, kinh phí hỗ trợ bóc dỡ công trình quảng cáo vi phạm, hết thời hạn và sự thiếu hợp tác của không ít cơ sở, doanh nghiệp trong xử lý vi phạm… Thời gian qua, ngành VH, TT và DL đã tích cực phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức nhiều đợt kiểm tra, rà soát, chấn chỉnh, ngăn chặn các hoạt động kinh doanh dịch vụ quảng cáo vi phạm quy định nhưng việc xử lý dứt điểm sai phạm trong hoạt động quảng cáo vẫn cần sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt của các ngành chức năng và các địa phương.
Luật Quảng cáo có hiệu lực từ ngày 1-1-2013, trong đó có các điều khoản quy định rõ những hành vi bị cấm trong hoạt động quảng cáo như: quảng cáo thiếu thẩm mỹ, trái với truyền thống lịch sử, văn hóa, đạo đức, thuần phong mỹ tục; quảng cáo làm ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị, trật tự an toàn giao thông, an toàn xã hội; quảng cáo không đúng hoặc gây nhầm lẫn về khả năng kinh doanh, khả năng cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của tổ chức, cá nhân; treo, đặt, dán, vẽ các sản phẩm quảng cáo trên cột điện, trụ điện, cột tín hiệu giao thông và cây xanh nơi công cộng… Theo số liệu của Sở VH, TT và DL, hiện toàn tỉnh có hơn 100 tổ chức, cá nhân hoạt động kinh doanh dịch vụ quảng cáo. Để nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước đối với hoạt động quảng cáo và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng, của các tổ chức, cá nhân tham gia kinh doanh quảng cáo, ngày 18-12-2019 Sở VH, TT và DL đã ban hành văn bản số 996/SVHTTDL-QLVH về chấn chỉnh hoạt động quảng cáo tại các địa phương; hướng dẫn, đôn đốc các huyện, thành phố, các tổ chức, cá nhân thực hiện Luật Quảng cáo và các quy định của Bộ VH, TT và DL. Năm 2020, Sở VH, TT và DL đã tiếp nhận và xử lý 165 hồ sơ thông báo nội dung sản phẩm quảng cáo của các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trong và ngoài tỉnh; trong đó có nhiều biển quảng cáo tấm lớn ngoài trời, biển quảng cáo tại các cửa hàng, cửa hiệu, quảng cáo bằng màn hình điện tử...
Để chấn chỉnh hoạt động quảng cáo vi phạm, thời gian tới, ngành VH, TT và DL tỉnh phối hợp với các ngành chức năng, các huyện, thành phố tăng cường tổ chức các đoàn kiểm tra liên ngành thanh tra, kiểm tra, giám sát chặt chẽ, kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp treo lắp bảng, biển quảng cáo trái pháp luật, quảng cáo phản cảm ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị và cuộc sống người dân. Kiên quyết tháo dỡ các bảng, biển quảng cáo có nội dung, hình thức, thiết kế không phù hợp, treo lắp không đúng quy cách, quá thời hạn cho phép. Đẩy mạnh việc tuyên truyền Luật Quảng cáo đến các các cơ sở kinh doanh, các cửa hàng sản xuất bảng, biển quảng cáo để thông qua đó mỗi cá nhân ý thức hơn trong việc chấp hành quy định của Nhà nước về lĩnh vực quảng cáo. Ngoài việc xử phạt hành chính, nếu các cơ sở, đơn vị tiếp tục cố tình vi phạm, ngành VH, TT và DL và chính quyền địa phương cần áp dụng biện pháp xử phạt mạnh như thu hồi giấy phép kinh doanh, phạt tiền đối với những cơ sở không đáp ứng đủ các điều kiện nhằm đưa hoạt động quảng cáo trên địa bàn đi vào nền nếp, theo đúng Luật Quảng cáo đã ban hành, lành mạnh hóa môi trường quảng cáo, góp phần xây dựng cảnh quan đô thị ngày càng văn minh./.
Bài và ảnh: Khánh Dũng