Trong nền kinh tế thị trường, quảng cáo là một yếu tố quan trọng, giúp các doanh nghiệp quảng bá thương hiệu sản phẩm rộng rãi đến người tiêu dùng. Tuy nhiên, nhiều hình thức quảng cáo hiện nay chưa thực sự chú trọng đến yếu tố văn hóa, gây bức xúc trong nhân dân.
 |
| Biển quảng cáo lấn chiếm vỉa hè cản trở người đi bộ, mất mỹ quan đô thị (Ảnh chụp tại đường Trần Thái Tông, TP Nam Định). |
Để bán được nhiều hàng, không ít nhà sản xuất đã tìm đủ “chiêu thức” để đề cao sản phẩm, thậm chí “tâng bốc, tô hồng” thái quá, khiến người tiêu dùng nhầm lẫn không biết đâu là thật - giả, đúng - sai. Hình thức và nội dung trong một số quảng cáo còn bộc lộ nhiều điều nghịch lý, phản cảm, trái với thuần phong mỹ tục của dân tộc. Trên các kênh truyền hình, một số quảng cáo về đồ ăn uống có hình ảnh hàng chục em gái nhảy nhót rồi thi nhau rít, hút, mặt nhăn nhó, hò hét, thậm chí có em “bay” qua đường, bất chấp luật lệ giao thông để giành cho được món ăn đã tạo ra sự lệch lạc về văn hóa ẩm thực của giới trẻ. Ngoài ra, những quảng cáo phát vào những thời điểm “giờ vàng” như nước tẩy rửa bồn cầu, thuốc tẩy giun sán… đúng vào thời điểm nhiều gia đình đang quây quần bên mâm cơm gây ức chế cho khán giả. Vài năm gần đây, tại các tuyến phố, trong các ngõ ngách, trên các cột điện, hộp công tơ điện ở Thành phố Nam Định, xuất hiện những tờ in quảng cáo lộn xộn, gây mất mỹ quan đô thị... Mặc dù một số phường, xã đã chỉ đạo các tổ dân phố tổ chức sơn, quét vôi xoá bỏ… nhưng trên các tuyến phố chính của thành phố: đường Trường Chinh, Trần Hưng Đạo, Trần Thái Tông, Hàn Thuyên, khu cổng Trường Đại học Kinh tế Kỹ thuật Nam Định... các tuyến đường thuộc Khu đô thị Hòa Vượng, một số cá nhân, tổ chức vẫn cố tình vi phạm tiếp tục dán, vẽ các quảng cáo, rao vặt dán chồng chất lên các cột điện, hộp công tơ điện. Gần đây lại rộ lên hình thức quảng cáo theo kiểu phát tờ rơi, nhân viên đứng ở ngã ba, ngã tư và những nút giao thông trọng điểm trên đường phố, khi đèn đỏ bật lên là “đội quân” quảng cáo di động gồm những nam thanh, nữ tú lại ùa ra đường, len lỏi giữa các xe để giúi vào tận tay người đi đường những tờ quảng cáo với nhiều nội dung như: “Gia sư toán, lý, hóa…”, “Giảm giá sốc khi mua sản phẩm”, “Cho vay lãi suất thấp”… Có người nhận, có người thả luôn xuống đường khiến cho giao thông đô thị, vệ sinh môi trường không đảm bảo an toàn, văn minh. Một lao công quét rác trên tuyến đường Trần Hưng Đạo cho biết: “Tôi rất bức xúc trước tình trạng người phát tờ rơi quảng cáo ở các ngã tư giao thông trong thành phố. Sau khi phát, nhiều người đi đường vứt ngay tờ quảng cáo xuống đường nên chúng tôi dọn dẹp rất cực khổ - nhất là vào những ngày mưa, những tờ quảng cáo này cứ bết xuống đường rất khó thu gom”. Theo tìm hiểu của chúng tôi, nguyên nhân gây khó khăn trong việc quản lý, ngăn chặn những vi phạm trong hoạt động quảng cáo là do quy định pháp luật còn chồng chéo, thiếu đồng bộ. Hoạt động quảng cáo vặt, đối tượng vi phạm hầu hết là các cá nhân không đăng ký và không được cấp phép của ngành chức năng, tự ý “xâm chiếm” không gian những nơi công cộng để quảng cáo. Những hình thức quảng cáo này Pháp lệnh Quảng cáo không quy định phải xin phép khiến các ngành chức năng gặp nhiều khó khăn trong việc quản lý. Phòng VH-TT thành phố đã thường xuyên kiểm tra, tháo gỡ các mẫu quảng cáo, tờ rơi làm mất mỹ quan đô thị trên địa bàn nhưng hoạt động này vẫn chưa được khắc phục triệt để. Bên cạnh đó, nhận thức của một bộ phận nhân dân, người kinh doanh nhỏ còn hạn chế, thậm chí biết nhưng vẫn làm vì cho rằng không bị xử phạt. Một số doanh nghiệp chưa đi sâu tìm hiểu các văn bản pháp luật liên quan đến hoạt động quảng cáo, hoặc lợi dụng những kẽ hở của luật pháp làm cho công tác quản lý và xử lý vi phạm quảng cáo gặp khó khăn…
Trước thực trạng trên, thời gian qua Sở VH, TT và DL không tiếp nhận thông báo quảng cáo đối với các phương tiện băng rôn treo trên cột điện, cây xanh nên đã phần nào hạn chế các hình thức quảng cáo phản cảm, mất mỹ quan đô thị. Đồng thời tổ chức các lớp tập huấn triển khai Luật Quảng cáo cho cán bộ trong ngành từ tỉnh đến cơ sở để nâng cao công tác quản lý và có các biện pháp xử lý các hoạt động quảng cáo ngoài trời không đúng luật định, chỉ đạo Phòng VH, TT và DL các huyện, thành phố hướng dẫn, nhắc nhở việc treo, tháo gỡ băng rôn đã rách, quá hạn. Gần đây, một số mô hình “liên kết” giữa các phường ở Thành phố Nam Định đã phát huy hiệu quả trong xây dựng tuyến phố văn minh đô thị, hạn chế các hình thức quảng cáo gây mất mỹ quan đô thị.
Để các hoạt động quảng cáo đi vào nền nếp, các cơ quan chức năng, ngành dịch vụ quảng cáo cần nghiêm túc thực hiện kiểm duyệt chặt chẽ các nội dung quảng cáo trước khi phổ biến đến công chúng. Bên cạnh đó, các ngành chức năng, các địa phương cần thường xuyên tuyên truyền, phổ biến Luật Quảng cáo để mọi người dân hiểu, chấp hành, góp phần lập lại trật tự trong hoạt động quảng cáo, bảo đảm văn hóa, mỹ quan đô thị./.
Bài và ảnh:
Viết Dư
