Những năm qua, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, thực thi bảo hộ quyền tác giả, quyền liên quan trong lĩnh vực văn hóa đã tạo hành lang pháp lý quan trọng, đáp ứng yêu cầu quản lý và thực thi quyền tác giả, quyền liên quan, góp phần thúc đẩy hoạt động sáng tạo các tác phẩm văn học, nghệ thuật, nâng cao chất lượng biểu diễn các chương trình văn hóa, văn nghệ có giá trị phục vụ công chúng trên địa bàn tỉnh.
 |
| Tác phẩm ảnh nghệ thuật “Làng chài Xương Điền” của NSNA Chu Thế Vĩnh đã được đăng ký bảo hộ quyền tác giả. Ảnh: CHU THẾ VĨNH |
Thực hiện Đề án “Tăng cường năng lực quản lý và thực thi hiệu quả pháp luật bảo hộ quyền tác giả, quyền liên quan đến năm 2020, định hướng đến năm 2025” được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 88/QĐ-TTg ngày 20-1-2017, việc thực thi bảo hộ quyền tác giả, quyền liên quan đã nhận được sự quan tâm chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan chức năng từ tỉnh đến cơ sở trong hướng dẫn tuyên truyền, xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện Đề án. Sở VH, TT và DL đã làm tốt công tác tham mưu UBND tỉnh ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện các quy định của pháp luật, chế độ, chính sách về quyền tác giả, quyền liên quan; phối hợp với các sở, ban, ngành, các địa phương trong tỉnh đẩy mạnh công tác quản lý, thực hiện các biện pháp bảo hộ quyền tác giả, quyền liên quan. Trong đó, xây dựng Chương trình hành động “Hợp tác phòng, chống xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ”; đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến các quy định Luật Sở hữu trí tuệ về quyền tác giả, quyền liên quan trên các lĩnh vực: văn hóa, thông tin, thể thao, du lịch và quảng cáo và các chế tài xử lý vi phạm… tới các đơn vị sự nghiệp trực thuộc Sở, Phòng VH-TT, Trung tâm VH, TT và TT các huyện, thành phố. Đồng thời, hướng dẫn, yêu cầu các cá nhân, đơn vị, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực biểu diễn nghệ thuật trên địa bàn thực hiện nghiêm các quy định pháp luật về quyền tác giả, quyền liên quan khi sử dụng các tác phẩm để biểu diễn nhằm thúc đẩy đổi mới, sáng tạo và xây dựng ý thức, trách nhiệm tôn trọng quyền tác giả, quyền liên quan. Các văn bản chỉ đạo, tuyên truyền được Sở VH, TT và DL cập nhật, đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của Sở (sovhttdl.namdinh.gov.vn); phối hợp với Báo Nam Định, Đài PT-TH tỉnh tuyên truyền, phổ biến. Công tác quản lý Nhà nước về quyền tác giả, quyền liên quan trên địa bàn tỉnh cơ bản được thực hiện tốt theo quy định của pháp luật. Công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật về quyền tác giả, quyền liên quan được ngành VH, TT và DL và các cơ quan hữu quan, chính quyền các cấp phối hợp thực hiện, góp phần phòng ngừa, ngăn chặn các trường hợp vi phạm. Đoàn thanh tra đã kiểm tra các hoạt động: sản xuất, kinh doanh dịch vụ văn hóa, biểu diễn nghệ thuật…, nhắc nhở, xử lý kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật về quyền tác giả, quyền liên quan trên các lĩnh vực: quảng cáo, xuất bản sách, kinh doanh dịch vụ băng đĩa, karaoke. Qua kiểm tra cho thấy, các sản phẩm vi phạm chủ yếu là kinh doanh băng đĩa lậu, không tem nhãn; in ấn, phát hành sách không giấy phép, nội dung chưa được kiểm duyệt; bảng biển quảng cáo sử dụng ngôn từ, hình ảnh vi phạm bản quyền…; phạt hành chính thu nộp ngân sách Nhà nước hàng trăm triệu đồng. Các tác giả đã quan tâm thực hiện thủ tục đăng ký bản quyền, Sở VH, TT và DL hỗ trợ, hướng dẫn đảm bảo công khai, minh bạch, góp phần nâng cao hiệu lực thực thi và bảo hộ tác quyền các hoạt động sáng tạo, nâng cao chất lượng sáng tác, biểu diễn, quảng bá, giới thiệu các sản phẩm văn hóa, văn học, nghệ thuật tại địa phương. Hiện tại, Sở VH, TT và DL đang triển khai Dự án “Tuyên truyền nâng cao nhận thức và hỗ trợ đăng ký, phát triển quyền sở hữu trí tuệ đối với bản quyền tác giả, quyền liên quan trên địa bàn tỉnh”. Dự án đã nhận được sự tham gia của đông đảo tác giả ở các lĩnh vực: văn học, nhiếp ảnh, âm nhạc, báo chí… với hàng trăm tác phẩm đã được bảo hộ quyền tác giả và quyền liên quan.
Việc thực hiện Đề án “Tăng cường năng lực quản lý và thực thi hiệu quả pháp luật bảo hộ quyền tác giả, quyền liên quan đến năm 2020, định hướng đến năm 2025” có ý nghĩa quan trọng đối với công cuộc đổi mới, hội nhập và phát triển văn hóa, kinh tế - xã hội của tỉnh, tạo hành lang pháp lý thuận lợi trong công tác quản lý Nhà nước về văn hóa cũng như hoạt động của các đơn vị, tổ chức, cá nhân về thực thi quyền tác giả, quyền liên quan trên lĩnh vực này tại địa phương. Nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật về quyền tác giả và quyền liên quan của các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp ngày càng được nâng lên. Tuy nhiên, tình trạng xâm phạm, vi phạm pháp luật về quyền sở hữu trí tuệ nói chung, quyền tác giả và quyền liên quan nói riêng vẫn diễn ra phổ biến không chỉ ở lĩnh vực văn hóa mà còn ở nhiều lĩnh vực khác. Một nguyên nhân và cũng là khó khăn của ngành là số lượng cán bộ làm công tác quản lý Nhà nước về thực thi bảo hộ quyền tác giả, quyền liên quan còn kiêm nhiệm, chưa có cán bộ chuyên trách; năng lực chuyên sâu về lĩnh vực bản quyền của cán bộ còn hạn chế. Bên cạnh các tổ chức, cá nhân chấp hành tốt các quy định của pháp luật về quyền tác giả, quyền liên quan thì còn một bộ phận tổ chức, cá nhân chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm, nghĩa vụ của người kinh doanh dịch vụ trong việc thực hiện quyền tác giả, quyền liên quan, gây khó khăn trong việc quản lý.
Thời gian tới, ngành VH, TT và DL và các địa phương trong tỉnh đẩy mạnh tuyên truyền các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến việc triển khai thực hiện Đề án “Tăng cường năng lực quản lý và thực thi hiệu quả pháp luật bảo hộ quyền tác giả, quyền liên quan đến năm 2020, định hướng đến năm 2025” nhằm nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật cho các chủ thể quyền, cá nhân, tổ chức khai thác, sử dụng và công chúng. Trong năm 2022 và các năm tiếp theo từng bước hoàn thiện hệ thống, củng cố, kiện toàn đồng bộ các cơ quan quản lý và thực thi pháp luật về quyền tác giả, quyền liên quan. Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý; tăng cường nguồn nhân lực, cơ sở vật chất, phương tiện, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác quản lý và thực thi bảo hộ quyền tác giả, quyền liên quan. Tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng trong công tác thanh tra, kiểm tra việc thực thi các quy định hiện hành về quyền tác giả, quyền liên quan trong hoạt động sáng tác, biểu diễn văn học, nghệ thuật và kinh doanh dịch vụ văn hóa, đảm bảo công khai, minh bạch, hướng tới hoạt động chuyên nghiệp theo quy định của pháp luật./.
Khánh Dũng
