Ngày còn bé, chỉ nghe bà ngoại ngâm nga vài lần mà chị em chúng tôi đứa nào cũng nhớ, cũng thuộc bài ca dao nói về kinh nghiệm sản xuất, lịch gieo cấy của bà con nông dân: “Tháng chạp là tháng trồng khoai/ Tháng giêng trồng đậu, tháng hai trồng cà”…
 |
| Ảnh minh hoạ/ Internet |
Tháng hai, khi đồng ruộng đã mềm ẩm, tơi xốp sau những đợt mưa xuân, những tưng bừng, rộn rã của hội hè đình đám cũng dần lắng lại, người dân quê tôi lại hối hả bắt tay vào công việc cày sâu cuốc bẫm, chuẩn bị cho một mùa gieo hạt mới. Ngoài đồng bãi, những luống đỗ mới gieo gặp mưa xuân đã bật lên những mầm xanh tràn đầy sức sống. Trong vườn nhà, bà ngoại tôi mang những cây cà được ươm bằng hạt giống để dành từ mùa trước ra trồng. Mỗi chiều đi học về, chúng tôi thường theo bà ra vườn nhổ cỏ, bắt sâu và tưới nước cho mấy luống cà. Những cây cà không phụ công chăm chút của mấy bà cháu, chỉ sau hơn một tháng đã tốt um và từ các nách lá trổ ra những nụ hoa tim tím đầu tiên. Ngắm cánh hoa xòe ra như năm cánh sao, ở giữa điểm chiếc nhụy vàng xinh xắn, bọn trẻ con chúng tôi vẫn thường tưởng tượng và nói với nhau hoa cà là những ngôi sao tím lạc từ trời xuống. Từng chùm quả lúc lỉu dần “rụng rốn” và phổng phao trong sự mong chờ của bà tôi. Tháng tư, khi cái nắng mới đầu hè làm bừng sáng cả khu vườn xanh mướt màu cây lá, bà cháu tôi mang rổ đi thu hoạch lứa cà đầu mùa vừa độ bánh tẻ. Bà nhắc các cháu hái thật nhẹ tay, tránh làm rụng những bông hoa đang nở và những quả non. Giống cà bà chọn trồng cùi dày, ít hạt, làm món gì cũng ngon. Cà thái mỏng ngâm qua nước muối chấm với mắm tôm ăn thật giòn, ngọt; cà xào lá lốt, tía tô, nấu cùng trai, hến thơm lừng; cà kho tép dẻo quánh, đậm đà; cà muối nén để cả năm ăn vẫn giòn tan… Ngoài những món ăn ngon từ cà do bà chế biến, chúng tôi còn dùng những quả cà to để chơi chuyền. Khi những quả cà chín vàng tươi, bà mang về phơi thật khô, cho vào vỏ quả bầu treo lên gác bếp, chuẩn bị hạt giống cho mùa vụ sang năm.
Bao năm rồi mới trở lại vườn quê, hoa cà mỗi độ tháng 3 vẫn tím màu nhung nhớ. Bà ngoại tôi đã đi về một nơi rất xa. Rưng rưng nhặt những “ngôi sao” tím rụng trên mặt đất, lại thấy nhớ món cà muối, cà kho dân dã chứa bao tình cảm đầm ấm, yêu thương bên bà một thuở./.
Lam Hồng
