Với chủ đề “Kết nối yêu thương”, Năm Gia đình Việt Nam 2013 nhằm nâng cao nhận thức của toàn xã hội về vị trí, vai trò của gia đình trong đời sống. Cùng với cả nước, tỉnh ta đã tổ chức nhiều hoạt động hưởng ứng như: Đẩy mạnh công tác phối hợp truyền thông về xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc; rà soát, đánh giá, hỗ trợ xây dựng các mô hình gia đình bền vững, phòng chống bạo lực gia đình, gia đình bảo vệ môi trường, phòng chống tai nạn giao thông...
Thực hiện Chỉ thị 49 của Ban Bí thư về “Xây dựng gia đình thời kỳ CNH-HĐH đất nước”, ngày 28-7-2005 Tỉnh uỷ đã ban hành Nghị quyết số 08/NQ-TU về công tác gia đình; UBND tỉnh đã xây dựng Kế hoạch số 150/KH-UBND về thực hiện chiến lược xây dựng gia đình giai đoạn 2006-2010 của tỉnh với nội dung chủ yếu như: Đẩy mạnh vận động xây dựng gia đình mẫu mực, gia đình văn hoá (GĐVH) trong phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”. Việc giáo dục truyền thống gia đình, bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em, chăm sóc phụng dưỡng ông bà, cha mẹ được tăng cường. Phong trào xây dựng GĐVH với các tiêu chí và mục tiêu cụ thể như: xây dựng gia đình tiến bộ, ấm no, hạnh phúc; phát triển kinh tế hộ, xoá đói giảm nghèo; thực hiện tốt chính sách DS-KHHGĐ; gương mẫu thực hiện các chính sách, pháp luật của Nhà nước… Thực hiện các văn bản chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, các ngành, các địa phương trong tỉnh đã tích cực phối hợp thực hiện phong trào xây dựng GĐVH. Nhiều mô hình hoạt động của các đoàn thể có tác dụng thúc đẩy phong trào xây dựng GĐVH phát triển như: Gia đình nông dân văn hoá; gia đình phụ nữ văn hóa; gia đình CCB văn hoá; GĐVH sức khoẻ… Đến hết năm 2012, toàn tỉnh có 395.058 hộ đạt danh hiệu GĐVH. Nhiều địa phương có phong trào xây dựng GĐVH phát triển sâu rộng, tiêu biểu là các xã: Hải Phương, Hải Trung, Hải Phú, Hải Hà, Hải Lý, Hải Long, Thị trấn Cồn (Hải Hậu); Nghĩa Phong, Thị trấn Quỹ Nhất, Nghĩa Sơn, Nghĩa Lâm, Nghĩa Hải (Nghĩa Hưng); Giao Tiến, Bình Hòa, Giao Hải, Giao Yến, Bạch Long (Giao Thủy); Xuân Kiên, Xuân Thượng, Xuân Thành, Xuân Ninh (Xuân Trường); Yên Ninh, Yên Trung, Yên Tiến, Thị trấn Lâm (Ý Yên)… Tại huyện Hải Hậu đã lồng ghép phong trào xây dựng GĐVH với cuộc vận động “Chung tay xây dựng NTM”. Huyện đã vận dụng sáng tạo các tiêu chí xây dựng GĐVH gắn với 8 tiêu chí xây dựng mô hình gia đình NTM được đông đảo nhân dân đồng tình hưởng ứng. Từng gia đình tự chỉnh trang khuôn viên nhà cửa, sân vườn khang trang sạch sẽ; mỗi gia đình cơ bản có đủ 3 công trình: Nước sạch, nhà tắm, hố xí hợp vệ sinh; quy hoạch, cải tạo vườn ao theo hướng sản xuất hàng hóa có giá trị cao, chủ động học thêm nghề mới, phát triển kinh tế hộ, chăm lo đời sống vật chất tinh thần, xây dựng gia đình hạnh phúc...
 |
| Hội nghị ký kết phong trào xây dựng gia đình văn hóa gắn với xây dựng xóm nông thôn mới ở xóm 4, xã Hải Bắc (Hải Hậu) trong Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân năm 2012. |
Thực hiện phong trào xây dựng GĐVH đã góp phần tích cực vào việc giảm nghèo, phát triển kinh tế - xã hội ở các địa phương, thúc đẩy phong trào xây dựng làng, thôn, khu phố văn hoá ngày càng phát triển. Đặc biệt, từ khi triển khai thực hiện Chỉ thị 16/2008/CT-TTg ngày 30-5-2008 của Thủ tướng Chính phủ về triển khai thi hành Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (PCBLGĐ), các cấp, các ngành, đoàn thể, tích cực tuyên truyền Luật PCBLGĐ, Luật Hôn nhân và Gia đình, Luật Bình đẳng giới; xây dựng các mô hình hoạt động lồng ghép nhằm góp phần ngăn chặn tình trạng BLGĐ. Các địa phương trong tỉnh chú trọng phổ biến, tuyên truyền rộng rãi, thường xuyên chính sách pháp luật của Nhà nước về PCBLGĐ, tổ chức các cuộc thi tìm hiểu, triển lãm tranh ảnh nhân Ngày Gia đình Việt Nam (28-6), Ngày Quốc tế xóa bỏ bạo lực đối với phụ nữ (25-11). Toàn tỉnh có 2.046 CLB “Xây dựng gia đình hạnh phúc” với 122.373 gia đình tham gia. Thông qua các buổi sinh hoạt CLB, các thành viên được nâng cao nhận thức về việc thực hiện chính sách dân số; được học tập, trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm xây dựng gia đình theo 4 chuẩn mực “No ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc”. Bên cạnh đó, các cơ quan, đơn vị, địa phương xây dựng triển khai mô hình “Ngày pháp luật”, trong đó có nội dung sinh hoạt tập trung vào phổ biến các văn bản pháp luật liên quan trực tiếp như Luật Hôn nhân và Gia đình, Luật PCBLGĐ, Luật Bình đẳng giới. Đến nay, toàn tỉnh có 277 cơ quan, đơn vị, địa phương duy trì thường xuyên mô hình “Ngày pháp luật". Sở Tư pháp cũng tổ chức 3 đợt tập huấn cho đội ngũ báo cáo viên pháp luật của tỉnh về Luật PCBLGĐ và các văn bản pháp luật mới cho gần 1.300 tuyên truyền viên pháp luật ở 10 huyện, thành phố; biên soạn, biên tập và phát hành 11.450 tờ rơi về bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em nhân Tháng hành động vì trẻ em tới cơ sở.
Bên cạnh những kết quả đạt được, phong trào xây dựng GĐVH ở tỉnh ta vẫn tồn tại những hạn chế. Ở một số địa phương, cấp ủy Đảng, chính quyền, các ngành, đoàn thể thiếu quan tâm chỉ đạo trong triển khai thực hiện phong trào xây dựng GĐVH. Việc chạy theo số lượng, thành tích trong việc công nhận các danh hiệu GĐVH; buông lỏng công tác quản lý, tuyên truyền, vận động và chưa phát huy được vai trò tự quản cộng đồng trong việc giữ vững danh hiệu GĐVH, dẫn đến chất lượng phong trào ở nhiều nơi chưa đảm bảo. Điều đáng quan tâm là tỷ lệ GĐVH khá cao, nhưng chất lượng phong trào chưa có sự chuyển biến rõ rệt. Trong đó, chất lượng phong trào xây dựng GĐVH ở các địa phương kinh tế phát triển có dấu hiệu chững lại, nhiều nơi chất lượng GĐVH giảm sút, ý thức chấp hành pháp luật của người dân ở nông thôn chưa thường xuyên; các tai nạn, tệ nạn xã hội không được ngăn chặn, gây mất ổn định an ninh nông thôn và ảnh hưởng tới truyền thống đạo lý dân tộc. Tình trạng tảo hôn, bạo lực gia đình vẫn còn xảy ra; tình trạng buôn bán phụ nữ, xâm hại tình dục trẻ em diễn biến phức tạp… Hưởng ứng Năm Gia đình Việt Nam 2013, các cấp, các ngành từ tỉnh đến cơ sở đã đẩy mạnh công tác truyền thông về xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc; xây dựng mô hình gia đình với bảo vệ tài nguyên môi trường và thực hiện ATGT tại các địa phương; phòng chống bạo lực gia đình; tiếp tục chỉ đạo thực hiện đề xuất, tham gia xây dựng, giám sát việc thực hiện các chính sách hỗ trợ xây dựng gia đình, thực hiện Luật Hôn nhân và Gia đình… Theo Kế hoạch số 08 của UBND tỉnh về “Thực hiện chiến lược phát triển gia đình Việt Nam đến năm 2020 tỉnh Nam Định” mục tiêu cơ bản là: Nâng cao nhận thức về vai trò, vị trí, trách nhiệm của gia đình và cộng đồng trong việc thực hiện tốt chủ trương, đường lối, chính sách pháp luật về hôn nhân và gia đình, bình đẳng giới, PCBLGĐ, ngăn chặn các tệ nạn xâm nhập vào gia đình. Kế thừa, phát huy các giá trị truyền thống tốt đẹp của gia đình, tiếp thu có chọn lọc các giá trị tiên tiến của gia đình trong xã hội phát triển. Nâng cao năng lực của gia đình trong phát triển kinh tế; tạo việc làm và tăng thu nhập, phúc lợi, đặc biệt là đối với các gia đình chính sách, hộ nghèo và cận nghèo theo quy định. Các chỉ tiêu cụ thể: Hằng năm giảm từ 10-15% số gia đình có bạo lực gia đình và giảm số hộ có người mắc tệ nạn xã hội. Phấn đấu đến năm 2015, toàn tỉnh có 80% và đến năm 2020 có 85% gia đình đạt tiêu chuẩn GĐVH… Để đạt được mục tiêu đề ra, cần tăng cường sự lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng, chính quyền, sự phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành, đoàn thể, các tổ chức xã hội đối với công tác gia đình. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, phổ biến và quán triệt pháp luật về gia đình nhằm nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên và nhân dân về vai trò, vị trí của gia đình trong thời kỳ CNH-HĐH. Tiếp tục nhân rộng việc đưa tiêu chí GĐVH làm tiêu chuẩn đánh giá, bình xét việc hoàn thành nhiệm vụ của cán bộ, đảng viên hằng năm. Kiện toàn và nâng cao năng lực bộ máy làm công tác gia đình từ tỉnh đến cơ sở để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ. Làm tốt công tác thông tin, giáo dục, truyền thông, tăng cường sự phối hợp giữa các ban, ngành, đoàn thể, các tổ chức xã hội, lồng ghép các hoạt động phát triển kinh tế gia đình với tuyên truyền, tư vấn về hôn nhân gia đình, giáo dục đời sống gia đình và phòng chống tệ nạn xã hội. Nâng cao chất lượng bình xét danh hiệu GĐVH, động viên, khen thưởng và nhân rộng các điển hình GĐVH trong xã hội. Tiếp tục nghiên cứu toàn diện về các giá trị truyền thống tốt đẹp của văn hoá gia đình, phát huy những giá trị mới, xây dựng mô hình GĐVH Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc./.
Bài và ảnh: Việt Thắng
