Toàn tỉnh hiện có khoảng 1.700 CLB người cao tuổi (NCT) thu hút hơn 65.600 NCT tham gia sinh hoạt ở các loại hình văn hóa, văn nghệ (VHVN), thể dục, thể thao (TDTT) như: hát chèo, hát văn, thơ ca, dưỡng sinh, đi bộ… Với phương châm “Sống vui, sống khỏe, sống có ích”, những năm qua, Ban đại diện Hội NCT tỉnh và các huyện, thành phố đã tích cực chỉ đạo Hội NCT ở các cơ sở đẩy mạnh các hoạt động chăm lo cải thiện, nâng cao chất lượng cuộc sống cho các hội viên; trong đó, phát huy vai trò của NCT qua các phong trào VHVN, TDTT, góp phần nâng cao sức khỏe và đời sống tinh thần của NCT.
Người cao tuổi phường Văn Miếu (thành phố Nam Định) biểu diễn Thái cực trường sinh đạo. |
Thành phố Nam Định hiện có hơn 30.800 NCT sinh hoạt ở 25 Hội NCT các phường, xã. Các phường có CLB, đội văn nghệ NCT hoạt động mạnh như: Văn Miếu, Trần Tế Xương, Hạ Long, Lộc Hạ, Lộc Vượng, Cửa Bắc, Trần Quang Khải… Ở phường Lộc Vượng, nhiều tổ dân phố đã thành lập được đội văn nghệ quần chúng với nòng cốt là NCT. Đội nhạc dân tộc phường Lộc Vượng có 8 thành viên, phần lớn đều đã cao tuổi (từ 65-80 tuổi) đều đam mê âm nhạc truyền thống tự đóng góp mua nhạc cụ. Hoạt động của đội chủ yếu phục vụ các lễ hội truyền thống ở các di tích đình, đền, chùa trên địa bàn với các bài nhạc tế, nhạc rước. Qua đó góp phần lưu truyền các giá trị văn hóa truyền thống lâu đời. Cùng với các hoạt động VHVN, phong trào TDTT của NCT ở thành phố Nam Định cũng phát triển mạnh, đa dạng ở nhiều loại hình dưỡng sinh như: Kinh lạc đạo, Thức vũ kinh, Thái cực trường sinh. Trên địa bàn thành phố hiện có 18/25 phường, xã có CLB dưỡng sinh thu hút gần 1.000 hội viên NCT tham gia luyện tập; bình quân mỗi CLB có từ 40-60 hội viên duy trì tập luyện. Ngoài mục tiêu rèn luyện sức khỏe, các CLB này còn tham gia phục vụ các hoạt động, sự kiện chính trị, văn hóa xã hội của địa phương.
Ở Mỹ Lộc, các địa phương có phong trào VHVN NCT phát triển mạnh gồm các xã Mỹ Thắng, Mỹ Hà, Mỹ Tân, Mỹ Hưng, Mỹ Phúc và thị trấn Mỹ Lộc. Nhiều CLB thơ NCT được thành lập, duy trì hoạt động thường xuyên như: CLB thơ Quê hương, xã Mỹ Hà; CLB thơ Hương quê, xã Mỹ Thành; CLB thơ Tre xanh, thị trấn Mỹ Lộc. Mỗi CLB có từ 15-20 hội viên; đã in nhiều tập thơ hay của hội viên ca ngợi vẻ đẹp quê hương, đất nước, công cuộc xây dựng nông thôn mới, xây dựng nếp sống văn hóa, tình cảm gia đình... Xã Mỹ Hưng là địa phương nổi tiếng với nghệ thuật chèo. Đội chèo làng Thượng với hơn 10 hội viên cao tuổi luôn gìn giữ, bảo tồn âm hưởng nghệ thuật dân gian của chiếu chèo Đặng Xá xưa. Vào các dịp hội làng (tháng Giêng), kỷ niệm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19-5), Quốc khánh (2-9), Quốc tế NCT (1-10)… các tiết mục: “Nhớ ơn Đảng, Bác Hồ kính yêu” (hát sử nữ); “Tình quê hương”, “Thành phố tên vàng”, “Đất nước tươi đẹp”, “Ơn Đảng” (múa, hát chèo)... được các thành viên dàn dựng công phu, biểu diễn thuần thục đã tiếp thêm niềm tự hào dân tộc, động viên nhân dân chung tay xây dựng quê hương, đất nước. Xã Mỹ Trung hiện lưu giữ nhiều loại hình nghệ thuật truyền thống với các làn điệu dân ca, dân vũ gắn với các di tích đình, đền, phủ; trong đó có nghệ thuật hát văn. CLB thơ ca Mỹ Trung với 20 thành viên, ngoài việc thực hành các bài hát văn cổ, CLB còn soạn lời mới cho các làn điệu hát văn truyền thống với nội dung ca ngợi tình yêu quê hương, đất nước; tổ chức sưu tầm, dàn dựng nhiều tiết mục hát văn và nghệ thuật chầu văn qua các giá đồng tham dự các hội diễn, liên hoan văn nghệ quần chúng của huyện, của tỉnh.
Huyện Xuân Trường có 10 CLB văn nghệ NCT các bộ môn chèo, ca trù, hát văn, thơ… Tiêu biểu như: CLB văn hoá nghệ thuật làng Kiên Lao, xã Xuân Kiên; CLB đàn hát dân ca thôn Nghĩa Xá, xã Xuân Ninh; Hội Già lam, CLB hát văn làng Hành Thiện, xã Xuân Hồng… Trong các đội, CLB, nhiều thành viên cao tuổi tham gia sáng tạo, gìn giữ và truyền dạy văn nghệ dân gian, nhạc cụ dân tộc; tiêu biểu như các ông, bà: Phạm Bá Nhẫn, Vũ Văn Chiến, Mai Thị Xuân, xã Xuân Ninh; Nguyễn Trường Lý, xã Xuân Hồng; Nguyễn Văn Ái, Mai Hiên, xã Xuân Kiên… CLB văn hoá nghệ thuật làng Kiên Lao được thành lập năm 2015, thường xuyên biểu diễn trong dịp lễ hội truyền thống tại di tích lịch sử - văn hoá quốc gia Đền - Chùa Kiên Lao (mùng 5, 6 tháng Giêng và các ngày 12, 13 tháng 8 âm lịch). Ngoài dàn dựng các trích đoạn chèo cổ: “Tấm Cám”, “Lưu Bình - Dương Lễ’, “Trương Viên”, đến nay, CLB đã sáng tác được gần 20 lời mới cho các làn điệu chèo và nhiều bài hát văn. Hoạt động biểu diễn của CLB chủ yếu phục vụ trong các dịp mừng thọ, hội nghị, lễ hội tại các di tích: Miếu Đông Đình (xã Xuân Tiến), Từ đường Phạm Gốc Mạc (xã Xuân Kiên), Đền - Chùa Xuân Bảng, Đền - Chùa Bắc Câu (thị trấn Xuân Trường)... Ở các xã: Xuân Ninh, Xuân Hồng, các CLB nghệ thuật dân gian, nhạc cụ dân tộc được thành lập, phát triển đã góp phần gìn giữ, bảo lưu được giá trị văn hóa truyền thống. Các CLB trở thành sân chơi văn hóa tinh thần bổ ích đối với những NCT yêu nghệ thuật. Các thành viên CLB là nòng cốt trong việc hướng dẫn trao truyền cho con, cháu trong gia đình tham gia giữ gìn văn hóa dân gian truyền thống.
Hội NCT huyện Nghĩa Hưng hiện có hơn 22.700 hội viên sinh hoạt ở 345 chi hội. Hội NCT huyện đã thành lập được 64 CLB thể dục dưỡng sinh Thức vũ kinh, 40 CLB cầu lông, 25 CLB VHVN, 22 CLB thơ… thu hút đông đảo NCT tham gia. Trong đó, hoạt động sôi nổi là các CLB, đội: cầu lông, thơ, văn nghệ, trống NCT thị trấn Rạng Đông; thể dục dưỡng sinh Thức vũ kinh, cầu lông NCT xã Nghĩa Tân; xe đạp, đi bộ NCT thị trấn Quỹ Nhất; thơ ca NCT xã Nghĩa Thái… Các CLB VHVN, TDTT ở các xã, thị trấn đều được thành lập và duy trì hoạt động theo phương thức xã hội hoá. Tại huyện Giao Thủy, Ban đại điện Hội NCT huyện đã chỉ đạo Hội NCT ở 22 xã, thị trấn thành lập các CLB dưỡng sinh; qua đó thu hút đông đảo hội viên tham gia tập luyện.
Với bề dày kinh nghiệm, vốn sống, hiểu biết văn hóa tích lũy trong đời sống, NCT là nguồn lực, nhân tố quan trọng để duy trì và ngày càng phát triển các phong trào VHVN, TDTT quần chúng. Các CLB, đội, tổ, tốp văn nghệ, thể thao NCT dưới sự quản lý, quan tâm của các cấp ủy, chính quyền đã góp phần nâng cao đời sống văn hóa tinh thần, sức khỏe của NCT qua đó nêu cao vai trò “Tuổi cao gương sáng” cho thế hệ trẻ học tập, noi theo./.
Bài và ảnh: Khánh Dũng