Thời gian qua, các cấp ủy Đảng, chính quyền trong tỉnh luôn quan tâm chỉ đạo, triển khai thực quy chế dân chủ (QCDC) ở cơ sở tại nơi làm việc trong các doanh nghiệp. Qua đó, phát huy quyền làm chủ của công nhân lao động và trách nhiệm của chủ doanh nghiệp trong việc thực hiện QCDC, góp phần phát triển sản xuất, kinh doanh.
 |
| Sản xuất tại Công ty CP Dệt Bảo Minh, Khu công nghiệp Bảo Minh (Vụ Bản). |
Toàn tỉnh hiện có trên 9.500 doanh nghiệp, trong đó có 35 doanh nghiệp Nhà nước, 144 doanh nghiệp có tổ chức đảng, 385 doanh nghiệp có tổ chức công đoàn. Để việc thực hiện QCDC ở các doanh nghiệp đi vào nền nếp, các cấp ủy Đảng trong tỉnh đã tập trung chỉ đạo, quán triệt, triển khai thực hiện Nghị định số 60/2013/NĐ-CP và Nghị định số 149/2018/NĐ-CP của Chính phủ về thực hiện QCDC tại nơi làm việc. Qua đó người sử dụng lao động và người lao động đã nâng cao nhận thức, hiểu rõ được quyền lợi, trách nhiệm của mình trong việc triển khai thực hiện QCDC, kịp thời giải quyết những vấn đề bức xúc của người lao động, hạn chế tranh chấp lao động, ngừng việc tập thể xảy ra, bảo đảm và phát huy quyền làm chủ của người lao động. Bên cạnh đó UBND tỉnh thường xuyên tổ chức hội nghị đối thoại với các ngành chức năng và với công nhân lao động để lắng nghe, tiếp thu, giải quyết nhanh chóng những kiến nghị nhằm hỗ trợ, bảo vệ quyền, lợi ích cho công nhân lao động; yêu cầu người sử dụng lao động cần thực hiện nghiêm các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, bảo đảm đời sống vật chất và tinh thần cho người lao động. Mặt khác UBND tỉnh giao các ngành chức năng thường xuyên tuyên truyền, tập huấn kỹ năng cho người lao động và người sử dụng lao động nội dung các Nghị định của Chính phủ về QCDC; thường xuyên đôn đốc, kiểm tra, giải quyết các vấn đề phát sinh và tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc tại các cơ quan, đơn vị trong quá trình thực hiện. Với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát, cụ thể của các cấp ủy Đảng, chính quyền, cơ quan chức năng nên việc thực hiện QCDC tại nơi làm việc trong các doanh nghiệp từng bước đi vào nền nếp. Các doanh nghiệp đều tổ chức rà soát, sửa đổi, bổ sung các nội quy, quy chế, quy định bảo đảm phù hợp với quy định của pháp luật và tình hình thực tế của đơn vị. Nội dung các quy chế, quy định đều thể hiện dân chủ, công khai các vấn đề: Kế hoạch đầu tư sản xuất; tuyển dụng lao động; cho thôi việc, nghỉ việc; định mức lao động; khen thưởng, kỷ luật; công khai tài chính... Hình thức thực hiện thông qua các cuộc họp giao ban, hội nghị sơ, tổng kết; hội nghị người lao động, hội nghị đối thoại tại nơi làm việc; thông báo bằng văn bản hoặc niêm yết ở địa điểm thuận lợi tại nơi làm việc. Các doanh nghiệp còn công khai những nội dung, những việc người lao động được tham gia ý kiến trước khi hội đồng quản trị, giám đốc doanh nghiệp quyết định; những việc người lao động tham gia ý kiến để các cơ quan quản lý cấp trên, tổ chức đảng, đoàn thể ở doanh nghiệp tham khảo trước khi quyết định, hoặc xem xét, xử lý... Đặc biệt, việc tổ chức hội nghị người lao động và tổ chức đối thoại tại nơi làm việc được các doanh nghiệp thực hiện theo đúng quy định. Qua đó, người lao động được phát huy quyền dân chủ, được tham gia xây dựng, đóng góp ý kiến vào các nội quy, quy chế, các chỉ tiêu, kế hoạch sản xuất, kinh doanh; đồng thời chủ doanh nghiệp nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, kịp thời động viên, khuyến khích người lao động phát huy năng lực, yên tâm gắn bó với công việc. Thực hiện QCDC tại nơi làm việc, Công đoàn các doanh nghiệp đã phát huy vai trò là người đại diện, thường xuyên chăm lo đời sống tinh thần cho người lao động; phối hợp với chủ doanh nghiệp tổ chức thực hiện QCDC. Đến nay, toàn tỉnh đã có 303/385 doanh nghiệp có tổ chức công đoàn xây dựng Bộ quy chế thực hiện dân chủ ở cơ sở theo Nghị định số 149/2018/NĐ-CP và phổ biến nội dung quy chế đến toàn thể công nhân lao động để thực hiện (đạt tỷ lệ 78,7%); 315/385 doanh nghiệp xây dựng thang, bảng lương (đạt 81,8%); 325/385 doanh nghiệp xây dựng nội quy lao động (đạt 84,4%); 239/385 doanh nghiệp sửa đổi, bổ sung, ký kết thỏa ước lao động tập thể (đạt 62,07%); 303 doanh nghiệp xây dựng Quy chế đối thoại định kỳ tại nơi làm việc (đạt 78,7%); 241/310 doanh nghiệp đang sử dụng trên 10 lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh ổn định đã tổ chức hội nghị người lao động (đạt 77,7%); 138 doanh nghiệp đã tổ chức 251 cuộc đối thoại, trong đó có 5 cuộc đối thoại đột xuất.
Với các giải pháp quyết liệt thực hiện QCDC đã tăng cường công tác xây dựng Đảng trong các doanh nghiệp; tạo mối quan hệ lao động hài hòa, ổn định giữa người sử dụng lao động và người lao động, hạn chế tình trạng vi phạm Luật Lao động, Luật Doanh nghiệp, phát huy tinh thần thi đua lao động sản xuất kinh doanh, bảo đảm các chế độ, chính sách đối với người lao động; hạn chế các vụ việc khiếu nại, lãn công, đình công trong doanh nghiệp. Từ năm 2020 đến nay, trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp nhưng sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp trong tỉnh vẫn duy trì ổn định. Tuy nhiên việc thực hiện QCDC ở các loại hình doanh nghiệp trong tỉnh vẫn còn hạn chế. Hiện nay, QCDC mới chỉ thực hiện trong các doanh nghiệp có tổ chức công đoàn và chất lượng chưa đồng đều. Một số doanh nghiệp tổ chức hội nghị người lao động, hội nghị đối thoại tại nơi làm việc còn hình thức, chưa đảm bảo nội dung, thời gian, quy trình, còn lồng ghép với các hội nghị khác, chất lượng chưa đạt yêu cầu... Thời gian tới cần tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng trong doanh nghiệp để xây dựng quan hệ lao động hài hòa, dân chủ và tiến bộ. Nâng cao hiệu quả hoạt động của tổ chức công đoàn, xây dựng quy trình đối thoại, có hướng dẫn cụ thể đối với từng loại hình doanh nghiệp. Bên cạnh đó, cần có chế tài đối với chủ doanh nghiệp không thực hiện nghiêm các quy định về QCDC./.
Bài và ảnh: Văn Trọng
