Thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 25-10-2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới, những năm qua, tỉnh ta đã tập trung chỉ đạo các cơ quan chức năng, các địa phương đẩy mạnh thực hiện công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ), duy trì mức sinh hợp lý, khống chế tốc độ gia tăng dân số, cải thiện tình trạng sức khỏe sinh sản (SKSS), từng bước nâng cao chất lượng dân số. Năm 2020, toàn tỉnh có 27.815 bé được sinh ra, giảm 161 bé so với năm 2019; tỷ suất sinh giảm 0,13%o so với năm 2019 (đạt chỉ tiêu kế hoạch); trong đó, 5.479 bé là con thứ 3 trở lên, giảm 284 bé so với năm 2019; tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên giảm 0,9%. Tỷ số giới tính khi sinh là 114 bé trai/100 bé gái (đạt chỉ tiêu kế hoạch).
 |
| Khám và tư vấn về sức khỏe sinh sản tại Trung tâm Y tế thành phố Nam Định. |
Để đẩy mạnh công tác DS-KHHGĐ, UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 32/KH-UBND, ngày 22-4-2020 về Kế hoạch hành động giai đoạn 2020-2025 của tỉnh Nam Định thực hiện Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030; Kế hoạch số 65/KH-UBND, ngày 27-7-2020 về việc thực hiện Chương trình điều chỉnh mức sinh tỉnh Nam Định đến năm 2030, chỉ đạo các ngành chức năng, các địa phương triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm các mục tiêu: nâng cao chất lượng dân số; kiềm chế tốc độ gia tăng tỷ số giới tính khi sinh; đáp ứng tốt nhu cầu chăm sóc SKSS, duy trì mức sinh thấp hợp lý, giải quyết tốt những vấn đề về quy mô, cơ cấu dân số. Các cấp ủy Đảng, chính quyền đã tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo và nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước đối với công tác DS-KHHGĐ. 100% các cơ quan, tổ chức các cấp đã đưa chỉ tiêu công tác DS-KHHGĐ vào kế hoạch hoạt động thường xuyên của cơ quan, đơn vị, lấy tiêu chí thực hiện tốt chính sách dân số để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ, xét thi đua, khen thưởng hàng năm. Các hoạt động tuyên truyền công tác DS-KHHGĐ được đẩy mạnh. Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh phối hợp với các cơ quan thông tin đại chúng của tỉnh: Báo Nam Định, Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh, Trang thông tin điện tử của Sở Y tế, Đài phát thanh các huyện, thành phố và trên mạng xã hội để đẩy mạnh truyền thông về dân số. Nội dung tuyên truyền tập trung phổ biến Nghị quyết 21-NQ/TW ngày 25-10-2017 của Ban Chấp hành Trung ương khoá XII về công tác dân số trong tình hình mới, chính sách, pháp luật của Nhà nước về DS-KHHGĐ và các văn bản chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh; mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng, hiệu quả của việc thực hiện các dịch vụ nâng cao chất lượng dân số, lợi ích và kiến thức chăm sóc SKSS, KHHGĐ. Qua đó nâng cao nhận thức của toàn xã hội về công tác dân số trong tình hình mới.
Cùng với các hoạt động truyền thông thường xuyên, Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh tập trung triển khai có hiệu quả Chiến dịch truyền thông lồng ghép dịch vụ KHHGĐ. Năm 2020, Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh triển khai 2 đợt chiến dịch tại 10 huyện, thành phố. Trong đó, trọng tâm ở địa bàn có mức sinh cao, chưa ổn định, tỷ lệ người sinh con thứ 3 trở lên cao, vùng đông đồng bào theo đạo Thiên chúa và vùng ven biển; huy động sự tham gia của người dân tại cộng đồng, đặc biệt là các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ, thanh niên chuẩn bị kết hôn và phụ nữ mang thai. Chiến dịch đã được quan tâm chỉ đạo, lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng, chính quyền tổ chức đồng bộ, có sự phối hợp chặt chẽ giữa các ban, ngành, đoàn thể các cấp. Mặc dù bị ảnh hưởng công tác phòng chống dịch bệnh COVID-19, song các hoạt động tuyên truyền được triển khai với nhiều hình thức phù hợp như treo băng rôn, cấp phát tờ gấp đến tận người dân, tuyên truyền lưu động, trên đài phát thanh, bản tin sức khoẻ và trên mạng xã hội Facebook. Tại các địa phương, các ban, ngành, đoàn thể, các phường, xã, thị trấn lồng ghép tuyên truyền, vận động hội viên, đoàn viên và nhân dân với nội dung cụ thể thiết thực, phù hợp với từng nhóm đối tượng thực hiện tốt chăm sóc SKSS, KHHGĐ nhằm duy trì mô hình mỗi gia đình sinh 2 con. Tổ chức các hoạt động sinh hoạt CLB, sinh hoạt nhóm nhỏ, nói chuyện chuyên đề về DS-KHHGĐ. Tăng cường truyền thông trực tiếp, tư vấn tại hộ gia đình về chính sách DS-KHHGĐ, kiến thức chăm sóc SKSS-KHHGĐ, nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi; vận động thanh niên tham khảo tư vấn và khám sức khỏe trước hôn nhân; phụ nữ mang thai tầm soát, chẩn đoán, điều trị một số bệnh, tật trước sinh… góp phần nâng cao nhận thức của toàn xã hội về công tác dân số, từ đó chuyển đổi hành vi chấp nhận thực hiện các biện pháp KHHGĐ. Đội ngũ cán bộ, cộng tác viên dân số đều được tập huấn, cập nhật kiến thức về công tác chuyên môn nghiệp vụ; cách thu thập thông tin biến động liên quan đến lĩnh vực DS-KHHGĐ; kiến thức, kỹ năng tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện tốt chính sách dân số. Trong thời gian triển khai Chiến dịch, Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh, Trung tâm Y tế các huyện, thành phố đã tăng cường hỗ trợ các trạm y tế về trang thiết bị, dụng cụ, dịch vụ kỹ thuật đảm bảo an toàn, thuận tiện cho khách hàng. Chi cục đảm bảo cung cấp đầy đủ phương tiện tránh thai (cả miễn phí và tiếp thị, xã hội hóa) cho các huyện, thành phố. Hoạt động của 2 đợt chiến dịch truyền thông lồng ghép đã góp phần quan trọng trong thực hiện các chỉ tiêu về sử dụng biện pháp tránh thai. Toàn tỉnh có 55.374 cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ mới chấp nhận sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại, đạt 96,59% kế hoạch giao. Trong đó: 11.351 ca đặt dụng cụ tử cung, 2.631 ca tiêm thuốc tránh thai, 12 ca cấy thuốc tránh thai, 18.771 người uống thuốc tránh thai, 22.605 người sử dụng bao cao su… Cùng với quyết liệt thực hiện các chỉ tiêu KHHGĐ, các đơn vị, địa phương tiếp tục triển khai có hiệu quả các đề án, mô hình nâng cao chất lượng dân số như: Đề án: “Tư vấn và khám sức khoẻ tiền hôn nhân”; “Sàng lọc trước sinh và sơ sinh”; “Can thiệp, giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh”; “Tư vấn và chăm sóc người cao tuổi dựa vào cộng đồng”…
Năm 2021, nhằm tiếp tục giảm mức sinh, giảm tỷ lệ sinh con thứ 3, tiến tới đạt và duy trì mức sinh thay thế, đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên, UBND tỉnh chỉ đạo các ngành chức năng, các địa phương tiếp tục thực hiện tốt công tác DS-KHHGĐ gắn với thực hiện nhiệm vụ kinh tế - xã hội của địa phương. Đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cán bộ, nhân dân về công tác dân số trong tình hình mới, góp phần chuyển đổi hành vi thực hiện KHHGĐ theo hướng tích cực. Nhân rộng các đề án, mô hình về nâng cao chất lượng dân số. Làm tốt công tác chăm sóc SKSS, chăm sóc bà mẹ, trẻ sơ sinh, người cao tuổi; tổ chức thực hiện các dịch vụ kỹ thuật tránh thai bảo đảm an toàn, thuận tiện cho mọi đối tượng có nhu cầu./.
Bài và ảnh: Minh Tân
