Xóm 4, xã Xuân Thượng nhiều năm liền không có người sinh con thứ 3; là điểm sáng về công tác nâng cao chất lượng dân số huyện Xuân Trường. Đạt được kết quả trên, xóm 4 đã thành lập nhiều mô hình câu lạc bộ (CLB) hoạt động hiệu quả như: CLB Phụ nữ không sinh con thứ 3, CLB Gia đình hạnh phúc, CLB Phụ nữ với pháp luật. Tiêu biểu là mô hình CLB “Gia đình hạnh phúc” thu hút hơn 186 hội viên. Trong các buổi sinh hoạt CLB, công tác tuyên truyền lồng ghép về Dân số - KHHGĐ với các hình thức tọa đàm, tuyên truyền, phổ biến các chính sách về dân số; kế hoạch thực hiện chỉ tiêu về dân số của xã, góp phần nâng cao nhận thức của hội viên, nhân dân trong thôn về vai trò của công tác dân số, nhất là thực trạng “già hóa dân số” tác động đến sự phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Những hoạt động thiết thực, bổ ích của CLB “Gia đình hạnh phúc” ở xóm 4 đã thu hút ngày càng nhiều chị em có 1-2 con vào sinh hoạt, thực sự trở thành ngôi nhà chung để chị em giao lưu, học hỏi, bổ sung kiến thức, chia sẻ kinh nghiệm, nâng cao chất lượng cuộc sống. Đặc biệt, thời gian qua, để nâng cao hiệu quả công tác CSSKSS cho chị em phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, chi Hội Phụ nữ xóm 4 đã thành lập Tổ phụ nữ tiết kiệm giúp nhau mua thẻ BHYT. Đến nay, có 95% chị em tham gia, góp phần nâng cao hiệu quả công tác CSSK cho người dân địa phương.
Để nâng cao chất lượng dân số, thời gian qua huyện Xuân Trường đã triển khai có hiệu quả các Đề án: Tư vấn và CSSK Tiền hôn nhân, Sàng lọc trước sinh - Sơ sinh, Can thiệp giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh. Trong đó Đề án giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh được triển khai ở cả 20 xã, thị trấn với các hoạt động tăng cường quản lý, kiểm tra các cơ sở y tế có siêu âm chẩn đoán giới tính thai nhi nhằm ngăn chặn các cơ sở vi phạm, tuyên truyền đến người dân về hậu quả của sự mất cân bằng giới tính. Đề án tiền hôn nhân triển khai tại 4 xã: Xuân Ngọc, Xuân Hòa, Xuân Ninh, Xuân Thành với các hoạt động: Tuyên truyền cho thanh niên, vị thành niên về công tác dân số; nói chuyện chuyên đề, truyền thông nhóm nhỏ cho học sinh các trường THPT, THCS; thành lập các CLB đồng đẳng tiền hôn nhân, mỗi xã 2 CLB, sinh hoạt thường kỳ mỗi quý một lần để trang bị những kiến thức cần thiết cho các em về CSSKSS. Là địa phương triển khai mô hình thí điểm “Chăm sóc NCT dựa vào cộng đồng”, thời gian qua, Trung tâm Dân số - KHHGĐ huyện Xuân Trường phối hợp với các đơn vị hữu quan, chính quyền các xã, thị trấn và các cấp hội NCT trong huyện tổ chức các lớp tập huấn cho cán bộ, hội viên NCT về chương trình, mục tiêu, những vấn đề đặt ra trong công tác dân số hiện nay và kỹ năng tuyên truyền công tác Dân số - KHHGĐ. Các cấp Hội NCT còn lồng ghép phong trào thi đua “Tuổi cao gương sáng” với công tác Dân số - KHHGĐ để vận dụng vào thực hiện tại mỗi gia đình, thôn, xóm, khu dân cư. Công tác chăm lo về đời sống vật chất cho NCT luôn được huyện quan tâm. Vào dịp đầu xuân, các xã, thị trấn đều tổ chức lễ mừng thọ cho NCT; tổ chức tư vấn, khám sức khỏe và cấp thuốc miễn phí cho NCT. Hưởng ứng phong trào “Sống vui, sống khỏe, sống có ích”, toàn huyện có trên 100 CLB NCT ở 3 lĩnh vực văn hóa, văn nghệ, TDTT tạo điều kiện để NCT tham gia sinh hoạt văn hóa tinh thần, rèn luyện thân thể. Từ phong trào đã xuất hiện nhiều Hội NCT tiêu biểu trong vận động nhân dân thực hiện tốt chính sách dân số. Đến nay, toàn huyện có 80% NCT được khám sức khỏe định kỳ ít nhất một lần/năm và được lập hồ sơ theo dõi, quản lý sức khỏe; 100% NCT có thẻ BHYT. Toàn huyện phấn đấu đến hết năm 2018, có 100% NCT hoặc người thân trực tiếp chăm sóc NCT biết thông tin về già hóa dân số, quyền được CSSK của NCT và các kiến thức CSSK NCT. Các cấp ủy Đảng, chính quyền, các tổ chức đoàn thể và nhân dân trong huyện thực hiện tốt công tác chăm sóc NCT; nâng cao nhận thức, tạo môi trường xã hội đồng thuận và phong trào toàn xã hội tham gia CSSK NCT; nâng cao sức khỏe của NCT trên cơ sở nâng cao kiến thức, kỹ năng tự CSSK và tăng khả năng tiếp cận dịch vụ CSSK ban đầu.
Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác Dân số - KHHGĐ của huyện Xuân Trường vẫn còn nhiều khó khăn: Quy mô dân số lớn, mật độ dân số cao, cơ cấu dân số biến động mạnh, mất cân bằng giới tính khi sinh còn nghiêm trọng; tỷ lệ NCT tăng nhanh... Việc triển khai lồng ghép chính sách Dân số - KHHGĐ với việc xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước thôn, xóm, tổ dân phố ở nhiều địa phương, cơ sở chưa thực hiện. Tư tưởng trọng nam còn nặng nề ở một bộ phận nhân dân; mặt khác số phụ nữ trong độ tuổi sinh sản cao; việc xử lý vi phạm chính sách Dân số - KHHGĐ ở một số địa phương, đơn vị chưa nghiêm túc đã tác động tiêu cực đến việc thực hiện chính sách Dân số - KHHGĐ. Do di biến động dân số nên phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ (15-49 tuổi) ở một số địa phương thường xuyên đi làm ăn xa, khó khăn cho công tác tuyên truyền, vận động thực hiện KHHGĐ. Thời gian tới, huyện Xuân Trường phấn đấu giảm tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên 0,5%; kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh không vượt quá 112 cháu trai/100 cháu gái. Xây dựng và nhân rộng mô hình thôn, xóm không có người sinh con thứ 3; đưa việc chấp hành chính sách Dân số - KHHGĐ vào hương ước, quy ước của thôn, xóm, tổ dân phố, quy ước của cơ quan, tổ chức, để cộng đồng giám sát và cùng nhau thực hiện. Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền với công tác Dân số - KHHGĐ, coi đây là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm thường xuyên của địa phương, đơn vị. Đề cao trách nhiệm cá nhân, trong đó, cán bộ, đảng viên gương mẫu đi đầu trong việc thực hiện chính sách Dân số - KHHGĐ./.
Việt Thắng
